Bằng Việt và các tập thơ dịch của tác giả nước ngoài P2

Bằng Việt và các tập thơ dịch của tác giả nước ngoài phần 2. Sau kết thúc của các tập thơ dịch tập thơ dịch của tác giả nước ngoài của nhà thơ Bằng Việt P1 của các tác giả khác, cùng chúng tôi đón đọc những tập thơ dịch của nhà thơ Bằng Việt nhé.

Dịch thơ của Evghenhi Aleksandrovich Evtushenko (Nga)

“Chẳng có ai tẻ nhạt ở trên đời”

“Людей неинтересных в мире нет”

С. Преображенскому

Людей неинтересных в мире нет.

Их судьбы — как истории планет.

У каждой все особое, свое,

и нет планет, похожих на нее.

А если кто-то незаметно жил

и с этой незаметностью дружил,

он интересен был среди людей

самой неинтересностью своей.

У каждого — свой тайный личный мир.

Есть в мире этом самый лучший миг.

Есть в мире этом самый страшный час,

но это все неведомо для нас.

И если умирает человек,

с ним умирает первый его снег,

и первый поцелуй, и первый бой…

Все это забирает он с собой.

Да, остаются книги и мосты,

машины и художников холсты,

да, многому остаться суждено,

но что-то ведь уходит все равно!

Таков закон безжалостной игры.

Не люди умирают, а миры.

Людей мы помним, грешных и земных.

А что мы знали, в сущности, о них?

Что знаем мы про братьев, про друзей,

что знаем о единственной своей?

И про отца родного своего

мы, зная все, не знаем ничего.

Уходят люди… Их не возвратить.

Их тайные миры не возродить.

И каждый раз мне хочется опять

от этой невозвратности кричать.

1961

Chẳng có ai tẻ nhạt ở trên đời

Mỗi số phận chứa một phần lịch sử

Mỗi số phận rất riêng, dù rất nhỏ

Chắc hành tinh nào đã sánh nổi đâu?

Dẫu anh sống chỉ một đời lặng lẽ

Quen với cái lặng thinh không tô vẽ cho mình

Thì lại chính cái lặng thinh nhường ấy

Biến anh thành đáng nhớ với xung quanh!

Mỗi người chứa một nội tâm tiềm ẩn

Phút cao hứng thiêng liêng, phút hạnh phúc tuyệt vời,

Cả phút đau thương, kinh hoàng không xoá nổi,

Một thế giới lặng thầm, đâu phát lộ cho ai?

Cho đến khi con người ấy chết đi

Thì cũng chết theo luôn sắc tuyết đầu lóng lánh

Những khám phá trong đời… cái hôn, trận đánh…

Cùng xoá hết theo anh, không sót lại gì!

Dù quyển sách đã in, dù chiếc cầu đã dựng

Những máy móc đã làm, những bức vẽ đã treo,

Đồ vật có thể còn, vẫn còn gì hơn thế

Mỗi người vẫn có gì sẽ vĩnh viễn mang theo.

Quy luật thiên nhiên thẳng thừng, khắc nghiệt

Mỗi con người ra đi- một thế giới mất đi.

Ta hay nhớ bề ngoài từng đặc điểm trần gian, xương thịt,

Nhưng thực chất sâu xa, ta nắm bắt được gì?

Cho đến anh em ruột thịt, bạn bè

Đến cả cha mẹ mình, cả người yêu duy nhất

Chúng ta tưởng biết kỹ càng, sâu sắc

Nhưng thử hỏi thực tình, ta đã biết gì đâu?

Những con người ra đi… Không thể gì tái tạo

Những vũ trụ riêng tư không lặp lại bao giờ…

Tôi cứ muốn kêu lên, kêu to lên điều ấy

Trước đời người đều đặn tựa thoi đưa.

“Xin anh đừng hỏi vì sao

Tên anh em để lẫn vào trong thơ…”

“Chớ dành lắm thời gian để nhớ về cái xấu” “Не тратьте

“Не тратьте время, чтобы помнить зло”

Не тратьте время, чтобы помнить зло.

Мешает это внутренней свободе.

Мешает просто — черт возьми! — работе,—

ну, в общем, это хлопотно зело.

А помните добро, благодаря

за ласку окружающих и бога.

На это дело, кстати говоря,

и времени уйдет не так уж много…

1964

Chớ dành lắm thời gian để nhớ về cái xấu

Sức sống ở trong mình sẽ dễ bị tổn thương

Lại còn dễ hao tổn nhiều công việc

Và nói chung, nhiều bận bịu vô chừng

Hãy nhớ điều tốt thôi, và biết hàm ơn mãi

Những gì người chung quanh đã âu yếm cùng ta

Cả những gì tươi vui từ thiên nhiên trao lại

Việc ấy ít tốn công, cũng ít mất thì giờ…

“Có người bảo” “Считают”

“Считают”

Считают,

что живу я жизнью серой —

пишу, и все,

и что тут возражать!

А рядом есть народ —

он строит,

сеет,

и я его обязан выражать.

И что-то вроде вечного налога

плачу я,

слыша едкие слова,

что я не знаю сущности народа,

что связь моя с его трудом слаба.

Я не знаток в машинах и колосьях,

но ведь и я народ,

и я прошу,

чтоб знали и рабочий и колхозник,

как я тревожусь,

мучаюсь,

дышу.

Меня не убедить,

как ни уламывай,

что он лишь тот,

кто сеет и куёт.

А вот идет на пальчиках Уланова,

и это тоже для меня народ!

1957

Có người bảo

cuộc đời tôi chán ngắt

Tôi viết mãi thế thôi

Chẳng gì đáng phải bàn!

Nếu so với

Nhân dân

xây dựng

và gieo hạt

Tôi mắc nợ rất nhiều

chỉ miêu tả lan man

Những kẻ ấy đòi

Đánh thuế tôi vĩnh viễn

Đã trả nợ không xong

Còn nghe họ than phiền

Rằng bản chất nhân dân, thơ tôi chưa nắm được

Rằng lao động tôi tả còn non kém, vô duyên

Tôi đâu phải chuyên gia máy móc và lúa má

Nhưng tôi là nhân dân, có phút nào xa lạ

Tôi xin được quyền đề nghị mọi người

Những dằn vặt phập phồng trong nhịp tim tôi

Nếu chưa ích cho ai cày ruộng hay đứng máy

Thì xin cũng đừng làm cao, răn dạy

Rằng nhân dân, nhân dân, nhân dân

Lặp đi lặp lại ngàn lần

Chỉ gồm những ai gieo hạt và quai búa

Còn như U la nô va suốt đời nhảy múa

Suốt đời chỉ nhón chân để bước

Không thuộc về cái đẹp của nhân dân

“Cỏ vừa xanh mượt” “Травка зеленеет”

Tặng Vladimir Sokolov

Cỏ vừa xanh mượt

Nắng vừa sáng soi

Nỗi đau không buốt

Nỗi đau chín rồi

Thông cao lộng gió

Bóng tròn thời gian

Có gì cản nổi?

Có gì che ngang?

Bạn cũ tôi ơi

Lâu rồi thuộc nết

Tranh cãi làm chi

Thôi cùng nâng cốc!

Tấm lòng chân thật

Đủ quý vô ngần

Lời khuyên mới nữa

Cần chi mà cần!

Cuộc đời nếu dở

Khuyên nhau càng buồn

Dạy nhau nên tốt

Càng tức cười hơn!

Chỉ nên tước đi

Những điều không đạt

Thẳng tay mà gạt

Cho xa khỏi mình!

Còn gì băn khoăn

Không vui nữa bạn?

Vỏ cây bóc chán

Thì còn lõi cây!

Còn cả rừng cây

Nấm đâu xiết kể!

Còn đó Puskin

Còn bầy con trẻ!

Còn sóc trong lá

Còn nắng ngoài hiên

Đĩa còn chút nhắm

Rượu còn chút men!

Tháng Tám 1972

“Đáng nguyền rủa thế kỷ nhiều hối hả” (trích) “Проклятье века – это спешка” (экстракт)

Đáng nguyền rủa thế kỷ nhiều hối hả

Con người vã mồ hôi như quân rối bàn cờ

Chạy ngang dọc suốt cuộc đời vất vả

Quẩn chân vào nước chiếu bí không ngờ

Vội ăn uống, vội yêu đương, tất tả

Và hạ thấp tâm hồn xuống hết mức còn đâu

Vội đánh đấm, vội cả trong chết chóc

Để rồi lại ăn năn cũng vội vã về sau

Giá biết được đúng phút nào dừng lại

Giữa thế giới lặng tờ hay sôi sục chưa yên

Như chú ngựa tinh khôn vừa phì hơi cất vó

Lại vừa cảm nhận ngay được vực thẳm kề bên

Và biết hãm ở giữa chừng, chưa muộn

Tin quy luật thiên nhiên như tin một quan toà

Còn nếu quả không tin trời đất nữa

Thì giản dị tin mình ta tự nghĩ cho ta…

…Quét cho sạch lớp bụi mù hư ảo

Điều vĩnh cửu cuối cùng anh sẽ lại nhìn ra

Mọi quyết định thiêng liêng đừng vội vàng quyết định

Như móng ngựa đổ chì, nặng lắm lúc đi xa

Đâu ngỡ sống khăng khăng là tạo nên sức mạnh

Khi chỉ biết khăng khăng trên lối đã sai rồi?

Ánh sáng những tinh cầu có thể là giả dối

Quyết định cuối cùng chỉ chính ở anh thôi…

“Những nghệ sĩ nhạc “gia” sẽ hát bài gì” “А что поют артисты джазовые”

Tặng E. Kolmanovsky

Những nghệ sĩ nhạc “gia” sẽ hát bài gì

Lúc sống với mình

Không đi biểu diễn?

Ngồi gỡ hết những con bươm bướm

Gài trên đầu tóc, trên vai?

Đã có lần, tôi ngồi với các anh

Những chàng trai hăng máu như tráng sĩ

Một buổi chiều tháng Năm ồn ỹ

Uống rượu, gảy đàn ghita Hawaii

Những chàng trai tỏ vẻ rất con trai

Để ria mép

Nói ồm ồm, ngổ ngáo

Quần ống tuýp

Gõ xập xình táo bạo

Ăn mặc chưa thật sang

Nhưng rất muốn tìm tòi

Để tỏ ra hào hoa

Gây ấn tượng hợp thời

Nhưng bỗng chốc

bỗng chốc rồi quên hết

Như sẵn tự trong hồn

Âm điệu nào da diết

Khẽ nhịp nhàng

Hát khúc hát xa xưa

Về bác xà ích già

Trên xe ngựa đung đưa

Bài hát cũ

không lên sân khấu nữa

Nhưng tiềm ẩn rất sâu

Dù tưởng chừng không nhớ

“Đường xa, bạn đời ơi

Điềm gở, đừng nhắc tới

Biết thảo nguyên xa khuất

Nơi nào sẽ chôn tôi”

“Sớm hôm nay đúng ngày mẹ sinh con” “Поздравляю вас, мама”

“Поздравляю вас, мама”

Поздравляю вас, мама,

с днем рождения вашего сына.

За него вы волнуетесь,

и волнуетесь сильно.

Вот лежит он, худущий,

большой и неприбранный,

неразумно женатый,

для дома неприбыльный.

На него вы глядите светло и туманно…

С днем рожденья волнения вашего,

мама!

Вы не дали ни славы ему,

ни богатства,

но зато подарили

талант не бояться.

Отворите же окна

в листву и чириканье,

поцелуем

глаза его пробудите,

подарите ему

тетрадь и чернильницу,

молоком напоите

и в путь проводите…

1956

Sớm hôm nay đúng ngày mẹ sinh con

Cho phép con được tự mình chúc mẹ

Mẹ chăm chút

Lo cho con nhiều thế

Còn con nằm đây, dài thượt, gầy gò

Không thu xếp xong được một việc gì

Cưới vợ thì ngu đần

Ở nhà vô tích sự

Sao mẹ vẫn nhìn con, tươi vui và dễ dãi

Cho phép con chúc mẹ vì nỗi lo đau đáu ấy

Nỗi lo thường xuyên mà mẹ đã sinh ra

Mẹ sinh con nhưng không thể cho con

Giàu có, vinh quang

Mẹ chỉ cho con quý nhất có một điều

Là tài không biết sợ

Mẹ đã bế con lên mở toang cửa sổ

Về phía bóng cây, về hướng chim trời

Mẹ hôn con

Làm con mở mắt nhìn

Cho con bú

Rồi cho con giấy bút

Dạy con sống

Thẳng lưng mà bước

Có vậy thôi

Rồi mẹ tiễn lên đường

Bà mẹ của Maiakovsky Мать Маяковского

Мать Маяковского

В мягком стареньком кресле сидит она,

ласково глядя

на гостей молодых,

на веселье, на споры и пыл.

Угощает вареньем:

«Айвовое…

Из Багдади…

Обязательно кушайте…

Он его очень любил».

Для нее он всегда был худым и простуженным,

до варенья охотником и пастилы —

словом, просто Володей,

которому нужно

дать поесть,

чай согреть

и постель постелить.

Сразу было ей ясно,

когда тосковал он о ком-то,

но она не могла разобраться во многом другом

и ту самую страшную желтую кофту,

чуть вздыхая,

гладила утюгом.

Он гремел на эстрадах,

веселый и грозно остривший,

но она-то ведь знала,

как дома потом,

ей в колени упав головою остриженной,

он дышал тяжело

со стиснутым ртом.

Без него ей так трудно,

да и мало уж силы…

В мягком стареньком кресле

сидит она, руки сложив.

Ей сегодня гости опять про сына

говорят, что не умер,

что с ними,

что жив,

говорят про бессмертье,

про все такое…

Ну а ей бы —

припасть к нему просто на грудь,

его жесткую голову

медленно

тронуть рукою

и за то, что так часто он курит,

опять упрекнуть…

1954

Bà ngồi trong chiếc ghế bành lót đệm cổ xưa

Âu yếm nhìn

Đám khách trẻ trung

Nhìn họ vui đùa, nóng nảy, ưa tranh luận

Bà đem thứ mứt

từ Bát-đa thết họ:

“Này các con ăn đi

Món mứt quả ai-va

Sinh thời anh ấy rất ưa…”

Đối với bà, anh ấy bao giờ cũng gầy yếu và hay cảm lạnh

Chuyên lục món mứt ăn và chuyên ngậm kẹo ho

Anh ấy bao giờ cũng chỉ là Volodia bé nhỏ

Mà bà phải nấu súp cho ăn

pha chè cho uống

trải nệm cho nằm!

Anh vừa mơ tưởng tới ai

Là tức khắc bà trước tiên đã biết

Bà chỉ không hiểu anh ở đôi điều kỳ dị khác

Ví dụ cái áo khoác vàng khè kinh khủng

Mà bà vừa thở dài

vừa trải ra là phẳng cho con!

Anh ấy từng hét to trên mọi bục diễn đàn

Cười sang sảng, tóc húi cua đầy đe doạ

Nhưng bà thì bà biết

Anh đã thở dài ra sao

Khi về nhà gục xuống lòng bà

Vẫn cái đầu húi cua

Và hàm răng nghiến chặt!

Khi anh bất thần đi mất

Bà khó thở xiết bao, rời rã xiết bao!

Trong chiếc ghế bành lót đệm cổ xưa

Bà ngồi mãi, lặng im, hai bàn tay thu lại

Những vị khách vô tâm, cười nói và tán tụng

Rằng Mai-a-cốp-xky còn đây, không thể chết bao giờ

Rằng anh ấy đã đi vào bất tử

Và đại loại rất nhiều điều tương tự

Nhưng bà thì bà ao ước

Giá được áp đầu con vào ngực

Cái đầu húi cua lởm chởm

Dù chỉ một lần nữa thôi

Để chậm rãi vuốt ve, không trách móc một lời

Chỉ nhẹ nhõm khuyên con:

Con ho quá! Đừng hút nhiều thuốc lá!

Độc thoại của một nhà văn Mỹ Монолог американского писателя

Người ta bảo: Tôi là người dũng cảm

Không đúng đâu, tôi xin nói thật tình

Tôi chỉ không đang tâm chịu hạ thấp mình

Xuống đến mức đớn đau hèn hạ

Mọi nền móng xung quanh tôi, dám đâu đập phá

Chỉ “giễu cợt gọi là” bao của giả cho vui

Tôi chỉ làm thơ, không làm cớm lôi thôi

Tôi cố gắng viết những điều mình nghĩ

Ai có tài năng, tôi thật lòng bảo vệ

Ai bồi bút vô lương, tôi vạch mặt tỏ tường

Tôi cho vậy là cách sống bình thường

Nhưng mọi người trầm trồ, rằng thế là dũng cảm

Nếu mai mốt tới một thời phóng khoáng

Con cháu sẽ đau lòng vì xấu hổ cho tôi

Sống cái đời gì mà kỳ cục quá thôi

Dám lương thiện với mình đã đủ thành dũng cảm

Ghen tị Зависть

Tôi chưa hé răng tiết lộ bao giờ

Điều bí mật nhường này:

Tôi luôn luôn ghen tị!

Vâng, tôi rất ghen

Với một chú em còn nhỏ tí

Một chú nhỏ không quen, ở đâu đó trên đời

Tôi ghen với em

Những phút em cười

Vì thuở bé tôi chưa cười được thế!

Tôi học sống trang nghiêm

biết chải đầu sạch sẽ

Còn em luôn luôn bươu trán, sầy da

Suốt đời tôi

Những trang sách bỏ qua

Đến em đọc

Em không hề chịu bỏ!

Em trung thực đến thẳng thừng, dễ sợ

Cái xấu dẫu vô can, em không chịu dàn hoà!

Chỗ tôi đã xua tay: “Thôi, chẳng đáng phiền hà”

Em bảo: “Đáng quan tâm”

Và em cầm lấy bút

Chỗ tháo gỡ không ra

Em cầm dao chặt phứt

Còn tôi làm rối tinh

Đành chỉ biết bó tay!

Em đã yêu

Thì không thể nguội nỗi mê say

Còn tôi yêu

Thì có lúc chính tự mình chán ngán!

Tôi che giấu hờn ghen

Tôi mỉm cười đại lãn

Tôi vờ vĩnh làm như chân thật nhất đời

“Lầm lỗi trên đời mấy ai chả phạm

Có dễ gì sống thoả hết lòng tôi!…”

Nhưng dù có bao lần an ủi thế

Lấy số phận riêng của mình chống chế

Tôi vẫn không sao cho phép mình quên

Rằng ở nơi nào xa, một chú bé chưa quen

Sẽ đạt tới quá tầm tay tôi với!

Giấc mơ Сон

Tiếng nổ rền nối nhau. Khóm anh đào nghiêng ngả

Tôi nằm lăn trong cỏ, sát bên rào

Có ai đó nhìn tôi, tựa một em bé gái

Váy U-kren, màu trắng muốt, thanh tao

“Chú ơi chú, khắp mình xây xát cả

Chảy máu kìa, máu thật đấy, ghê chưa?

Hay sương xuống, chú đâm quàng bụi ngã

Hay chú thích ăn lê, cháu trảy giúp ngay giờ?

Sương dày lắm, sương dày giăng khắp đất

Các chú cùng tuổi chú, ngủ lâu rồi!

Mẹ cháu bảo: Ban đêm thường nghĩ quẩn

Sớm mai sẽ tinh tường! Chú cũng ngủ đi thôi!

Cháu trải khăn bàn cho chú nằm tạm thế

Rồi chú sẽ mua chăn mới thật dày êm

Cháu kể chú nghe chuyện cổ ly kỳ nhé

Cho chú ngủ yên lòng, đừng sợ hãi gì nghen!”

Tôi ngủ thật. Lòng ngẩn ngơ trong trẻo

Tôi ngủ lơ mơ sung sướng bao ngày

Không bao giờ còn đợi chờ để thấy

Sớm mai tinh tường hơn chuyện đêm nay!

Lọ Lem Золушка

Thơ tôi như

Cô bé Lọ Lem trong cổ tích

Mỗi ngày vừa rạng bình minh

Mở mắt ra là vội vã hết mình

Để lao vào giặt giũ áo quần

Những thứ bẩn thải ra từ thời đại

Trong lúc con cưng của dì tôi thoải mái

Đùa nghịch, lượn lờ, như một bầy dơi

Và bao cô gái khác rong chơi

Bôi móng tay hong khô cho đẹp

Vâng

Cuộc đời Lọ Lem lắm phen khắc nghiệt

Có khi đến độ buồn nôn

Không toả mùi thơm các loại phấn son

Mà chỉ toả mùi hành, mùi khoai mới gọt

Cũng có đôi trường hợp

Được thưởng công sau công việc ngập đầu

Rửa hết bát đĩa dơ

Quàng đi hội cho mau

Nhẹ như áng mây

Trắng như bông tuyết

Không còn là Lọ Lem đói rách

Trong phút giây đã hoá một nàng tiên

Đôi mắt có thần kỳ diệu long lanh

Đầy phấn hứng và đầy duyên dáng

Đôi giày cườm như pha lê phát sáng

Nhưng nửa đêm vừa nghe điểm hồi chuông

Đã phải về dù dạ hội còn đông

Lo giặt giũ

vá may

cọ rửa

Rời bỏ bộ phục trang tiên nữ

Rời khỏi đám đông, âm nhạc, niềm vui

Để lại thức suốt đêm

dù mệt mỏi rã rời

Quỳ gối

lau sàn, quét rác cho lịch sử

Trong lúc trên giường đám trẻ con thừa tự

Ngọt ngào đánh giấc ngủ ngon

Còn Lọ Lem không thể khác gì hơn

Là đánh vật

dọn cửa nhà sạch đẹp

Số phận Lọ Lem là không biết mệt

Luôn tay chẳng phút ươn lười

Để lại đằng sau

ở đâu đó trên đời

Đám đông mãi chưa tan dạ hội

Giữa cầu thang còn ánh lên trong tối

Chiếc giày Lọ Lem vội vã bỏ rơi

Người thuỷ thủ Trung Quốc Китайский матрос

Tôi đi một mình trên cảng Hải Phòng

Những cần trục bốc hàng kêu cọt kẹt

Kiêu hãnh dưới lá cờ Trung Quốc

Một con tàu long lở sóng trùng dương

Ống khói kẻ những biểu trưng sùng kính

Dưới ngôi sao trùm đỏ sẫm trên thân

Vẫn đọc được qua nhiều lần sơn quét

Hàng chữ tẩy rồi: “Made in England”

Tôi nhìn thấy tận thành cao, sát mép

Một thuỷ thủ nhỏ con, dáng điệu ngượng ngùng

Vừa cọ rửa tàu xong, đang phơi lên dây thép

Chiếc áo may-ô kẻ sọc ướt đầm

Chú thuỷ thủ tầm vóc người gầy guộc

Đang cởi trần ngang tới thắt lưng

Nửa như trẻ con, nửa như ông lão

Nhưng là người – không hẳn đã dửng dưng

Bản thân tôi cũng nhiều lần giặt áo

Gò lưng làm đủ thứ việc trên boong

Nên theo thói quen những người thuỷ thủ

Tôi nháy mắt cười tinh nghịch chào anh

Anh đảo mắt nhìn quanh vụng trộm

Sau khi đã tin không có ai nhìn

Anh nháy mắt chào tôi, như có gì phạm lỗi

Khi tự biết rằng mình phải nín thinh

Rồi khuôn mặt lặng lẽ như khép lại

Anh quay đi không thể nói một lời

Qua giây phút như có gì rọi sáng

Như một chút tình người hoá đốm hải đăng soi

Tôi chưa một lần sang thăm Trung Quốc

Không phải vì tôi không có thì giờ

Chỉ đáng tiếc: họ đâu còn là bạn

Dù chú thuỷ thủ kia, đâu có phải kẻ thù

Khi cả nước phải phụng thờ bức ảnh

– Kẻ đè nén nghĩ suy và danh dự của mình –

Chả dễ tìm đâu người đồng tâm nhất trí

Chỉ sẵn kẻ mưu mô, chờ cơ hội rình anh

Nhưng tôi vẫn tin, bằng nỗi đau cay đắng

Rằng, ẩn kín hôm nay, đâu đó ở trên đời

Bị cái ác, cái ngu cố tình dồn đuổi

Những ý nghĩ thông minh sẽ phải nói nên lời

Trên đất nước của “thiên đường trại lính”

Vừa bóp bụng không kêu, vừa được chúng phỉnh phờ

Nền văn học chỉ còn đường tàn lụi

Nhưng dù lụi tàn đi, không thể chết bao giờ

Sẽ có lúc, sau những năm phiêu bạt

Những người bạn của tôi, bị đầu độc mỏi mòn

Sẽ được viết vẹn toàn sự thực

Tâm hồn nhân dân – không thể không còn

Khi ấy, thơ các anh sẽ không là của giả

Phải bày biện trang hoàng trên xác ướp khô queo

Ca tụng ngôi vua khoác màu cộng sản

Thui chột hết bao người từng sôi nổi thương yêu

Xin cảm ơn anh thuỷ thủ gầy gò

Dám nháy mắt chào tôi, dù biết rằng nguy hiểm

Cả màn chắn dối lừa vụt chốc như tan biến

Dù sợ sệt, e dè, trong khoảnh khắc này thôi

Không sức nào bịt nổi mắt nhân dân

Sẽ tới lúc cả khối người thức tỉnh

Dẫu khắp nước hôm nay, còn vô cùng yên tĩnh

Chỉ mới thấy một người – dám nháy mắt mà thôi

Nhà văn cổ điển Việt Nam

(Tặng cụ Nguyễn Tuân)

Nhà văn cổ điển Việt Nam

Một cậu bé ở tuổi 70

Có nét mặt mệt mỏi của con rùa già từng trải

Không khổ vì bản thân quá chừng nổi tiếng

Mà khổ vì

Con mèo hung cứ làm ông giật mình

Con mèo hư, hay nhìn chúng tôi rình rập!

Con mèo nghễu nghện ngự trên giá sách

Chọn tập thơ của Xanh Giôn Pecxơ làm chiếu để nằm

Trên chiếc đĩa con chỏng chơ ba quả ớt

Nhà văn cổ điển Việt Nam vẫn cảnh giác canh chừng

Dù biết rằng lũ mèo chết đói

Cũng không thể nào ăn nổi ớt cay!

Ông viết văn,

Nhưng có lẽ là nhà thơ trong bản chất

Không phải một lần, ông thở dài sườn sượt

Khi trong nhà không còn lấy một món ăn gì

Dù ông muốn phải thết khách cho lịch sự!

Ông rót đúng một giọt Whisky vào cốc nước

Và thoải mái cười to

Trước cuộc nhậu thật khiêm nhường.

Chri vẻn vẹn có một con mực nướng,

Món nhắm hang sang trong thời buổi chiến tranh.

Ông làm chúng tôi kinh ngạc

Khi biết nén đau ép chặt hồn mình

Với sức chịu đựng dẻo dai của một tín đồ đạo Phật.

Một bên gấu quần quen đi xe đạp

Còn cái kẹp bỏ quên dùng để cặp ống quần!

Bàn tay gầy huơ huơ, như phẩy đi ngọn lửa chiến tranh

Ông điềm tĩnh nói về Bođơle và Bạch Cư Dị

Và tôi xót xa tự nghĩ:

“Còn có gì đểu cáng hơn

Khi bom đạn rơi vào đúng người này!”

Nỗi sợ bỗng xuyên vào tôi, như đốt cháy tôi

Khi chú mèo đột nhiên

Từ giá sách nhảy ào ngay xuống

Cơn đói đã làm nó quên lễ độ

Và rón rén ẩn sau chai rượu

Nó dùng răng giật phắt miếng mực ngay từ tay tôi

Nhà văn quát to bằng tiếng Việt Nam:

“Cút!”

Và bối rối vì cử chỉ không thể nào tế nhị,

Ông khoát tay như hãy còn ngần ngại

Rằng tôi cho ông là không được văn minh!

Tôi miẽn cưỡng tóm ngay lấy chú mèo

Mèo ta hẳn cũng không vui, vì đã thành kẻ cắp!

Nhưng tôi bỗng chết lặng

Kho cảm thấy trong tay điều quá đỗi kinh hoàng:

Thì ra chú mèo thật sự không trọng lượng!

Nhẹ như hạt cát nâu ấm nóng của thiên nhiên

Uốn tấm lưng con – vành bánh xe khô đét,

Trong tay tôi, nó giống như không có thật

Như nắm xơ bông vật vờ trên ngọn cây dương

Đôi mắt nâu ngước nhìn tôi, khẩn cầu buồn bã:

“Xin Ngài rộng bụng buông tha…”

… Tôi sẵn sàng xin thề cùng các bạn

Đấy là kỷ niệm tôi mang nặng nhất trong đời

Khi tôi cảm nhận từ chính tay mình,

Sức nặng khủng khiếp của vật chất

không trọng lượng!

Hà Nội, 1972

Những điều bí ẩn Тайны

Những bí ẩn của tuổi thơ tan biến

Như những bến bờ sáng sớm mù sương…

Thuở những Tônhia, Tanhia duyên dáng

Bí ẩn đi nhón gót giữa sân trường!

Bí ẩn những vì sao, bí ẩn bao loài thú,

Gốc liễu khác thường ư? Vì một đám côn trùng

Và cánh cửa bí ẩn kêu cọt kẹt

Chỉ riêng ở tuổi thơ, cánh cửa mới lạ lùng

Những kỳ quan toả xa trên khắp miền thế giới

Như những quả bóng màu, không biết thổi từ đâu

Cứ liên tiếp nhả ra từ miệng nhà ảo thuật

Làm đám trẻ mê đi khi chứng kiến phép màu.

Và đôi bạn gái trai, lướt trên băng bí ẩn.

Chợt áp mặt vào nhau, khẽ bí ẩn thầm thì,

Tay vừa khẽ chạm tay đã như luồng điện giật

Vừa rụt rè, vừa nóng hổi, say mê…

Ấy thế rồi tuổi trưởng thành vụt đến

Tấm áo cũ vẫn choàng, giờ rách hết còn đâu?

Và tất cả mọi phép màu phù thuỷ

Đều vụt bỏ rơi ta, về với lứa em sau!

Bí ẩn quên ta rồi, ta lớn rồi phải khác.

Các vị phù thuỷ ơi, sao ác nghiệt quá chừng!

Tuyết vẫn tuyết rơi trên vai như trước

Nhưng rơi thế rồi thôi, chẳng một chút động lòng.

Những quả bóng nhiều màu từ miệng nhà ảo thuật

Chẳng hồi hộp nữa rồi, buồn chán biết bao nhiêu!

Bao người khác quanh ta chẳng làm ta háo hức

Và họ cũng nhìn ta thô thiển, sỗ sàng theo!

Nếu ta lại bắt tay, hay vô tình khẽ chạm

Thì có gì đâu, cũng chỉ giống tay mình!

Rất đơn giản là tay, nào có gì bí ẩn,

Nào còn lại gì đâu những cảm giác si tình!

Bí ẩn rất đơn sơ nhưng vẫn cần bí ẩn,

Dù ít dù nhiều, xin trả lại cho ta…

Bí ẩn rất lặng yên, rụt rè và nhút nhát,

Bí ẩn đi chân trần, mảnh dẻ, đã bay xa!

Trên cầu

Người đàn ông và người đàn bà

Với chiếc cầu sông Xen mơ ngủ

Chiếc cầu đứng trên mọi điều chen chúc

Đứng trên những đốm lửa phù hoa

Ở diễn đàn nào, ai đang đọc diễn văn?

Ở đâu nữa, đang đổi thay chính phủ?

Nhưng hai người ở đây cần nhiều chi lắm nữa

Họ chỉ như sông Xen thả gợn sóng mơ hồ

Họ đứng đó suốt đêm,

không nói một lời

Cũng không cả hôn nhau,

áo mưa dầm thấm nước

Như hai tặng vật mỏng manh thắm thiết

Món quà bọc ni-lông do tạo vật sinh ra…

Họ đứng bên nhau, không vụ lợi, không nhà

Không bám mọi tiện nghi

Làm con người xuẩn ngốc!

Anh cầu mong

Hai chúng mình giống họ

Biết yêu nhau

Cao tít tắp trên cầu

Được khắc họa bóng mình vào ánh sáng

Trải đời mình trong sóng nước dài lâu

Đứng trên hết

Phù hoa và giả dối

Mãi thiêng liêng

Như bản chất cây cầu

Xin đừng cho tôi một nửa bao giờ Нет, мне ни в чем не надо половины

Xin đừng cho tôi một nửa bao giờ

Cho tôi cả bầu trời, cho tôi tròn mặt đất

Biển cả với sông ngòi núi cao cùng hẻm thấp

Ðừng cắt rời, che chắn, để cho tôi!

Cuộc đời ơi, tôi sống đâu cắt khúc?

Ðừng bắt tôi thu hẹp lại đời mình!

Tôi không muốn hưởng nửa phần hạnh phúc

Thì một nửa đau thương, đừng cứ phải để dành

Nếu chỉ có trên đời cái gì cần một nửa

Thì chỉ là chiếc gối của tình yêu

Khi tay em rụt rè khẽ ấp lên bên má

Mặt chiếc nhẫn long lanh như một ánh sao chiều.

Yên lặng Неподвижность

Anh và em cổ xưa như biển cả

Biển dịu dàng ru ngủ vỗ về ta

Anh và em cổ xưa như nỗi khổ

Tự ngàn đời ta muốn tránh cho xa

Em yêu ơi, ta mệt rồi có phải

Những con tàu trắng kia không đến đón chúng mình

Ta chỉ đón lớp lớp triều ấp đến

Ðể ngả vào tình biển lớn mông mênh!

Cái vực thẳm đại dương mọi điều như hiểu hết

Với chúng mình chẳng bắt nạt gì nhau

Hãy yên tĩnh nếu không còn cách khác

Nếu không còn biết cách chạy đi đâu

Anh hít thở tóc em đẫm sóng chiều xa ngái

Như hít thở mùi hương một xứ lạ xa mình…

Anh sung sướng vì anh không vĩ đại

Và vì em không sắt đá cùng anh

Dịch thơ của tác giả Evghenhi Mikhailovich Vinokurov (Nga)

Ẩn dụ

Hỡi vạt ruộng vừa trổ bông, có phải?

Cũng là ẩn dụ thôi như bến bãi, cánh rừng

“Hỡi mặt trời như bánh xe muôn thuở”

Người Hy LẠp xưa từng cũng đã ví von!

Ẩn dụ buồn vui – màu gạch lát trong nhà

Ẩn dụ mùa màng – thoảng mùi rơm mùi rạ

Cả thế thái nhân tình – trên chuyến tàu vất vả

Ta sống dễ quên đi – bao ẩn dụ chất chồng!

Ẩn dụ ngân nga như nhịp trống phập phồng

Ẩn dụ bất ngờ lắc mình như ảo thuật

Thượng Đế là ai? Là Đấng vô hình đã tạo ra nhiều nhất

Không biết cơ man nào những ẩn dụ khôn lường!

và tất thảy quanh ta đều chứa đầy ẩn dụ

Đồng cỏ. Bầy cừu. Phong cảnh. Cửa nhà…

Ẩn dụ lớn vô song là bản thân cuộc sống

Đến cái chết là gì? – Ẩn dụ chẳng buông tha!

Thế hệ chúng tôi

Thế kỷ hai mươi. Ai phiêu bạt trên đường

Giữa lửa cháy có khi nào sực nghĩ

Làm thú vật, làm thánh thần cũng dễ

Chỉ có làm người khó biết bao nhiêu!

Thế hệ quá nhiều khổ đau mất mát

Ánh mắt nặng đờ như những giọt thuỷ ngân

Tất bật suốt đời không yên trên mặt đất

Dù tóc bạc da mồi vẫn đầu gối săn gân!

Thời sung sức đã đẩy pháo qua dốc trơn, đồng trống

Băng hết qua bao đột phá khẩu kinh nguời

Bạc hết tóc sau ngàn đêm trinh sát

Bắt trận địa kẻ thù ngông ngạo nhất im hơi!…

Nhưng tới lúc thắng xong, kéo nhau về kiểm điểm

Thì ngồi lặng rất lâu không dám thốt nên lời!

Thế hệ chúng tôi vốn là thế đấy

Giờ chỉ lùi về làm kẻ đứng sau lưng

Có lúc bâng khuâng như có gì tủi hổ

Giấu niềm tự hào trong mắt ướt rưng rưng!…

Có lúc trót say nói cười lảm nhảm

Nhấp chén rượu trên môi đầy kỷ niệm đắng lòng

Hát lại khúc ca xưa nghiêm nghị trào nước mắt

Nghiêm nghị từng vết nhăn thấm nước mắt vào trong!

Dịch thơ của Federico García Lorca (Tây Ban Nha)

Hoa thuỷ tiên Narciso

Hoa thuỷ tiên

Mùi hương của em

Và đáy sâu của sóng

Ta muốn dừng lại gần em

Hoa thuỷ tiên

Hoa rung rinh tình ái!

Sóng trôi qua mắt em trong trắng

Và những con cá ngủ lơ mơ

Những cánh chim cánh bướm

Qua mắt ta trầm tư

Hoa thuỷ tiên

Hoa rung rinh tình ái

Hoa nhỏ xíu khi ta đã lớn chừng này!

Những con nhái vui vầy

Không bao giờ tha cho tĩnh lặng

Mặt gương trong, nơi từng soi ngắm

Cơn mơ của ta và cả của em…

Hoa thuỷ tiên

Như nỗi khổ đau

Và cả nỗi đau của ta đang có!

Nỗi hoảng hốt trong phòng ăn Susto en el comedor

Tặng Pepín Bello

Em đang hồng

Bỗng trở nên xanh tái

Như thấy anh có chủ ý gì

Em trông bàn tay hầu như đe doạ

Anh yêu những quả táo xanh

Chứ không phải những quả táo hồng

Em hoàn toàn xanh tái

(Con hạc ngủ ngon giữa chiều

Chỉ đặt một chân xuống đất)

Vĩnh biệt Despedida

Nếu tôi chết

Xin hãy để ban công rộng mở

Cậu bé đang ăn cam

(Từ ban công tôi có thể thấy)

Nhà nông đang gặt

(Từ ban công tôi có thể nghe)

Nếu tôi chết,

Xin hãy để ban công rộng mở

Theo Thuvientho.com