Bộ ” Dịch Cảo Thơ” Đặc sắc Của Chế Lan Viên Phần 2

Nhà thơ Chế Lan Viên được nhiều độc giả yêu mến bởi những bài thơ vô cùng đặc sắc và tinh tế. Ông có rất nhiều tác phẩm nổi tiếng sống mãi theo thời gian. Tuần trước Thuvientho.com đã giới thiệu đến các bạn Bộ ” Dịch Cảo Thơ” Đặc sắc Của Chế Lan Viên Phần 1, hôm nay để tiếp nối mời các bạn đón xem phần 2 các bài mới ở dạng phác thảo ngay bây giờ nhé!

Bến Lú – sông Tương

Sông Tương Tư còn có tên bến Lú

Cả một đời anh qua sông một bữa

Sông Tương Tư, suốt đời anh sẽ nhớ

Bến Lú mà, em sẽ chóng quên thôi

Cho em

Anh cho em được những gì?

Cho em vầng trăng non sau cành tre ấy

Cho mùi hương lúa đêm khuya

Cho dòng sông nước chảy…

Những cái ấy anh không cho thì em không thấy

Em yêu nhiều hơn dòng sông nước chảy khi mà anh cho

Cô Tấm

Không phải cô Tấm nào cũng có xương gà hóa thành hài hoa

Đánh rơi ngày hội

Không phải cô Tấm nào cũng ấn chân lọt khớp vào hài hoa

Và được vua yêu

Cô Tấm của anh có cuộc đời nhọc nhằn xoàng xĩnh

Trấu lộn cùng thóc

Mà chả chim trời nào đến nhặt

Tôi chôn hàng trăm hài hoa vào trang thơ

Bới lên chỉ nhặt được xương gà!

Đạo diễn

Mỗi ngày anh đạo diễn vở kịch đời anh không thứ lớp

Đoạn đằng sau có khi diễn trước

Đoạn đầu tiên lại để sau cùng

Trăm vai phản diện, chính diên ư, cho đến màn phông…

Đều anh cả

Không màn phông, chỉ có trái tim nhức buốt

Lại phải đóng vai hề cười cợt

Đóng quan tòa ư? Để xử tội phạm lại là mình!

Diễn sao cho mình không phải lừa ai

Chả phải lừa mình

Nếu thiên hạ không xem đến chót

Thì mình cũng xem đến chót

Kể cả vĩ thanh

Đất nước ta

Đất nước gì mà tuổi trong nôi đã phải nhảy lên mình ngựa thép đi đánh giặc

Đang cưỡi trâu, chơi cờ lau cũng phải bỏ chơi mà đánh giặc

Chiếc gối lông nga cũng có âm mưu của giặc trộn vào

Yêu mà bị chém rơi đầu vì Mỵ Châu hóa giặc!

Cho đến cùng phải hóa Sơn Tinh, Thủy Tinh

Đánh giặc cùng nhau huy động núi non, lũ lụt vào vòng chiến tình yêu

Mà cướp một cô Nàng

Đến ngày

Đến ngày anh ở trong vô hình – bóng tối

Bên kia, bên kia anh quay đầu nhìn lại

Ngũ sắc cuộc đời chói lọi

Mà anh trở về thì đã vô phương

Giờ anh đã là bọ dòi, là sọ dừa, là cả bộ xương

Nhưng đừng tiếc nuối

Ta đã nghĩ ra cái đẻ không đau

Nhưng cái chết không đau thì chưa nghĩ tới

Mà nghĩ lắm ư? Thì nó thành văn chương, triết học, lễ nghi, tôn giáo nhức đầu

Hãy biết ơn Trỗi, biết ơn Thái Bình đã vì ta cởi trói

Các anh ngẩng đầu

Cái siêu hình rên xiết biến đi đâu

Chỉ còn nụ cười để lại

Về phía bên kia nhẹ nhàng, không bối rối

Để lại phía bên này hạnh phúc phía đằng sau

Định nghĩa dân tộc

Dân tộc muốn sống giữa lửa chiến tranh và lũ lụt của người

Vỡ đê biển với vỡ đời

Dân tộc không thể biến đi mà chỉ hóa

Không để Tháp, Mộ Lăng, Mồ Mả…

Để Hề Gậy, tiếu lâm và một chuỗi cười

Dân tộc bốn nghìn năm bị cái dạ dày làm khổ

Buôn đầu chợ bán cuối chợ

Khổ trên sông và khổ bên sông

Lụt sông Mã, sông Thương, sông Cái, sông Hồng…

Bo bo hạt gạo bằng trời của mình

Tấm mẳn của mình

Vơ bèo vạt tép mà tồn tại

Do đó phải nhờ Bụt, nhờ Trời, nhờ Chúa, nhờ Nàng Tiên cứu rỗi

Khi sống ăn cơm

Chết nhờ húp cháo lá đa mà tồn tại

Dân tộc có quá nhiều kẻ thù

Nên phải làm lành

Dân tộc Thiền tông

Hết giặc rồi, đổ căm thù xuống bể xuống sông

Gieo nắm thóc trên đất đen cho nó nảy mầm

Gieo nắm thóc trên đất đen như máu đỏ bầm

Gieo cái hôn trên môi như thóc cháy nảy mầm

Ấy thế mà hay lật ngược mình ra phơi tiềm lực

Hôm nay (…) chỉ vì hôm qua có

Hôm nay lợn ỷ, gà chuồng

Mà ngày mai gà lợn âm dương

Đám cưới chuột huy hoàng

Ngũ sắc

Hóa, hóa chứ sao?

Không thể chỉ có một bề, một mặt

Hôm qua là chú bé Gióng

Hôm nay roi, ngựa sắt

Hóa xoan đào, hóa vàng anh, hóa Nàng Tiên…

Nhiều tai ương

Nên phải nhờ thần Kim Qui, nhờ Đạm Tiên, nhờ Bụt…

Dân tộc trầm luân trong sóng Tiền Đường

Thế nhưng đánh giặc xong rồi

Thì vất đi roi sắt

Vất cả khóm tre ngà nhổ lên đánh giặc

Hóa làm đứa trẻ thơ

Lạy mẹ

Rồi bay về trời, mắt thơ ngây đầy lệ

Bay về trời hút bóng giữa tre xanh

Dân tộc làm gián cách

Hề về những nỗi đau khiến mình xé rách

Lấy tiếng cười tạo ra nỗi đau, quãng cách

Trước khi đau

Thành Hề Gậy, Hề Mồi, tiếu lâm, chú Tễu…

Cuộc đời rất đểu

Phải vui mà đương đầu

Ừ dù sao cũng không thể biến đi mà cần tồn tại

Và phải hóa thì mới đương đầu nổi

Trở thành Ta cật vọt hơn mình

Bác đã làm như vậy

Đất nước nghèo, từ người thư sinh áo vải

Hóa thân thành lãnh tụ

Xong giặc rồi, hóa tinh thần

Về lại giữa ca dao

Đông Kisốt

Quá nhiều bất công

Tội ác trùng trùng

Chả hiệp sĩ nào buồn xách gươm lên ngựa

Gươm muốn làm lành cùng cối xay

Bảo là nó không xay người

Mà chỉ là xay gió!

Đuynxinê khuyên chàng thúc thủ

Đừng ăn cơm nhà, đi làm các chuyện vô công!

Xăngsô tìm nơi ngủ

Tin rằng không cần nhiều sự

Tự nhiên trời đất sẽ hồng

Con ngựa gầy, thả ra cho nó đi ăn cỏ…

Đông Kisốt tản bộ

Cùng cô nàng đi dạo bên sông…

Cấm tái bản Đông Kisốt

Hoặc in toàn bộ

Tóm nó lại thành bài ca

Thiên hạ đại đồng

Đừng ngăn cản

Khi anh gần chạng vạng

Thì có người bình minh

Đừng lấy hoàng hôn anh ngăn cản

Ban mai của họ sinh thành

Hai chiều

Hạnh phúc đến thình lình và ở thể đơn côi

Còn tai ương thì dồn dập đánh vu hồi

Thuyền anh đi giữa bể, hai trời May, Rủi đó

Không sấp bên này thì ngửa phía kia thôi

Cho đến lúc vào bóng đêm, anh mới nhận ra chân lý

Cuộc đời là trò chơi

Cuộc sống là trò chơi

Mà không chơi khổ đau thì không ù được nụ cười

Hai thứ tiếng

Đừng như người đàn bà góa trong căn nhà mối mọt, đêm nghe nó gặm

Mà bất lực chả làm gì được với tiếng kêu trong gỗ như thời gian liên tục nghiền

Có lẽ tốt hơn là chỗi dậy, chong đèn xay cối lúa

Tiếng cối xay ù ù kia dẹp tan tiếng mọt găm chân giường

Hái trên trời

Mẹ già chạy gạo nuôi anh từng ngày từng buổi

Một tháng bao lần ngô ghế theo khoai

Thế mà anh đi tìm nắm cỏ tiên để hái

Mẹ cần ăn, anh cho nắm cỏ hái trên trời!

Hỏi? Đáp

Con người ngẩng lên trời làm triết học:

Ta là ai? Về đâu? Hạt móc

Là ta chăng? Dòng sông là ta chăng? Tiếng khóc

Là ta chăng? Vì sao lạc phương trời

Là ta chăng? Ta chưa kịp trả lời

Thì sông đã cuốn ta vào bóng tối

Cậu bé chơi tùng dinh vụt già trăm tuổi

Câu hỏi thuở bé thơ, miệng huyệt trả lời

Ừ, anh là sông trôi, là hạt móc

Là tiếng khóc thất thanh… Nhưng anh lại

Là người. Việc gì phải tủi

Việc gì phải đau! Hãy chấp nhận và cười!

Bây giờ ta yêu sông vì đó là người

Yêu hạt móc, đấy là ta sáng chói

Yêu vì sao, nó cùng ta như nói

Vũ trụ hãy nhìn nó cách này và ngược lại

Nhìn nó phía kia

Không tồn tại sẽ bỗng nhiên tồn tại

Đang héo tàn, vũ trụ sẽ sinh sôi

Hương sen

Anh có cho tôi làm hoa sen không, tôi trong lý lịch có bùn?

Thân phận người mà, ai chả có bùn đen?

Giết chết một mùi hương, dễ thôi, cứ quậy bùn lên để giết

Nhưng vượt lên bùn, sen cứ ngát hương sen

Lên gác

Lên gác nhìn quanh kiếm dáng xuân

Mai vừa trụi lá, nhánh khô cằn

Hồng không. Cúc cũng không. Duy chỉ

Gương mặt nhà ai thoáng nét trăng

Lò thiêu

Từ Trung tâm Hỏa táng

Hằng ngày khói thịt người, xương người bay trên trời quận Tân Bình

Sáng đưa xác vào, trưa lấy xương ra

Đều đặn như bánh vào lò

Mỗi ngày hai suất

Người gia đình buổi sáng xe, vòng hoa, kèn… đầy nghi lễ

Giấu che cái chết

Đưa người vào lò

Chiều đến nhặt xương như ta nhặt thóc

Tai ương, hạnh phúc, ước mơ, bao nhiêu xương thịt tâm tư một đời

Khét lẹt bay lên trời mây đục

Ta trên đường đi đến lò thiêu

Cuộc hành trình nhẩn nha mà rất gấp

Vội gì than “cuộc đời như gió bay vèo”

Em hỏi anh: Nên sống lối sống nào?

Hiện sinh hay tôn giáo?

Anh cười: Hiện sinh gì khi răng đà rệu rạo, hiện sinh

để nhìn gì khi mắt ta kèm nhèm?

Mà tôn giáo triệu đời chỉ mân mê cái đầu lâu cũ ấy

Khôn thay là chủ nghĩa Mác

Không dại húc đầu vào cái siêu hình rất hóc

Chị Minh Khai thêu áo cho con

Anh Trần Phú giảng bài chờ máy chém

Ta đạp lên siêu hình và bớt nghĩ về Ta

Thế là yên chuyện

Anh viết cho đời và anh yêu em

Trong khi chờ nhát cuốc – à, không, chờ ngọn lửa của lò để đến Vùng Quên

Một người thường

Người nông dân ấy đã bốc mộ cho hàng ba trăm thương binh

Xác anh em và xác con mình

Anh xếp trên giường nhà anh như họ còn nằm ngủ

Vợ, dâu anh thì sợ

Nhưng anh vẫn làm nhiệm vụ

Việc ấy không để lại hào quang trên tay

Ánh sáng gì trong mắt

Hay huân chương trên tường

Có khi bản thân anh cũng muốn quên giữa cuộc đời chật vật

Còn ta à! Thì bận vì dạ hội, liên hoan

Tình ca, hội thảo…

Bao nhiêu điều láo nháo chúng ta quên

Quên rằng giờ chiến thắng mười năm

Anh ta vẫn khổ

Con vào trường không có chỗ

Đến bệnh viện không tiền

Ra đường không ai nhớ

Về làng người ta quên

Nai bất tử

Nhìn con nai trên trống đồng, trong hang xưa tiền sử

Bỗng thương nghìn con nai khác tầm thường xấu số

Không thành hoa văn di chỉ để ai tìm

Thế chúng chả là nai ư? Dấu vết bặt chìm!

Nai, chúng vẫn là nai lắm chứ!

Vấn đề là ta phải yêu những người lừng danh trong lịch sử

Và lại yêu vạn người lịch sử chả ghi tên

Ngàn lau

Xao xác ngàn lau, ngàn kỷ niệm bạc đầu, bạt ngàn xao trong gió

Miền hoa lau ấy là miền xưa, miền quả vàng, đến làm chi?

Tất cả những nơi cư trú khi người không về đấy nữa

Thì biến thành rừng hoang kỷ niệm, hóa lau le

Ngày trống không

Với những ngày trống không nhờ nhờ trắng mây

Cái nhạt nhẽo mù mờ vô vị

Anh làm nên cơ khí

Làm nên thỏi vàng nhấp nhánh trên tay

Phải rồi, mỗi tháng, mỗi giờ, mỗi phút, mỗi giây

Đều có những hạt vàng chảy qua kẽ bàn tay

Lẫn với trống không mà anh chẳng biết

Những lúc thời gian ồ ồ nước xiết

Lại càng gay

Chỉ cần yêu, cầm lấy cái trống không vô vị tháng ngày

Yêu nó đi, cho nó thành báu vật

Chắt bóp nó trước khi ngày tan, tháng mất

Thì vẫn còn lại một chút gì anh không thể trắng tay

Một vết thương thành sẹo lâu ngày

Một chút nhớ đầu mày cuối mắt

Một chút nắng như con sóc đầu cây rồi khuất

Một điệu hát mơ hồ nghe thoáng đâu đây

Hãy cầm lên, bắt lấy

Có vàng lẫn trong dòng thác ấy

Người mai sau

Cái không đáng khóc bây giờ, ta sẽ khóc mai sau

Mai sau, mai sau khi chẳng còn ta nữa

Một chút nắng xao ở đầu ngọn gió

Là ta đấy mà, ai có biết đâu?

Họ ngờ chỉ là mùa xuân trong vườn của họ

Có biết đâu đấy là người xưa về trong gió còn đau

Họ có khóc, ngờ đấy là lệ họ

Không hay nhân loại nằm ở dưới bề sâu

Nhiệm vụ

Chúng ta ở trên đời không phải để ra lộc ra hoa mà còn để mang thương tích

Cũng không phải chỉ nỗi đau cao sang mà là hủi cùi ghẻ lở đục hình hài

Nhưng đã là người thì phải cày cuốc, đan thêu, thả lưới, trồng cây, gieo hạt…

Dẫu là vì vua què thì cứ phải lên ngôi

Vẫn phải đúc niên hiệu anh vào tiền, ghi năm anh trị vì vào lịch

Chớ vì què mà khập khiễng lên ngai

Ở đời nếu không hài thì cũng phải chơi bi kịch

Màn mở, trống rung rồi, anh phải đội mũ, mang hia lên

Mang số phận vào người

Quên

Sẽ quên thôi, sẽ quên thôi

Dù hứa nhớ

Hạnh phúc sẽ quên, đau khổ sẽ quên

Mà chả cần uống nước sông Mê, bến Lú

Chả cần động đất, băng hà hay chấn thương đỉnh sọ

Chả cần ăn cháo bà Tiên hay Quỉ dữ

Chỉ cần uống nước thời gian

Hàng ngày hàng bữa

Rồi chúng ta quên

Quên là thạch nhũ

Cứ nhỏ từng giọt từng ngày thế đó

Mà rồi nước thành ra đá

Lòng ta lãng quên

Quên là một cánh đồng hoang

Mọc cỏ

Khó có cây gì mọc lên

Đừng khổ trước cái điều ngày mai không ai khổ cả

Vết nhức buốt sẽ thành sẹo nhỏ

Cái dằm hạnh phúc rút ra

Cũng không thành dòi bọ

Chỉ thành vết sẹo lãng quên dúm dó

Không ai thèm ngó vì rồi ta quên

Cái hôn yêu lửa nồng sẽ là đất thó

Con sông lũ lụt yêu đương sẽ cạn dòng trơ sỏi đá

Người ta quên

Không quên, cho nên nàng Tô thị mới không làm người

Mà hóa đá

Không quên nên bà mẹ bạc đầu tóc phơ trắng xóa

Không quên nên rừng đánh mất mùi hương, thổi hoài ngọn gió

Không quên nên mùa thu hóa thành con dế nhỏ

Rì rầm trong cỏ

Đêm đêm…

Còn đã làm người thì anh sẽ quên

Biết rằng quên nên họ làm thơ, chép sử

Cho nên họ giữ tro tàn. Bỏ quên ngọn lửa

Họ khắc tuổi tên gửi cho vỏ cây thân gỗ

Để rồi nguôi quên

Sáo (1)

Một ông sao sáng. Hai ông sáng sao…

Tuổi bé thơ thích đếm sao và tát bể

Thế mà nay bay qua nghìn vạn sao trời, qua lắm bể

Cái ta đánh mất phải đi tìm chính là tuổi bé thơ kia

Về quê cũ

Tôi thu dọn đời mình như người sắp về quê cũ

Chả cần gì thêm

Chừng này đã đủ

Chừng này thương, chừng này giận dữ

Chừng này hoa, chừng này bão tố

Đi bình yên

Mừng rằng từ đêm đặc đêm đen

Có một ngày, một kiếp chói lòa trong vũ trụ

Phung phí, tiêu xài đủ thứ

Giờ về đêm đen

Lại hoàn nguyên số

Không bị gì làm hoan ố

Cùng với dải Ngân Hà sáng rỡ

Các chùm sao quen

Mặc đời quên

Về đấy mình cũng không còn nhớ

Ở trong nhà, chớ phải đâu ngoài chợ

Nam mô A-di-đà Thượng đế A-men

Từ thế chi ca (II)

Có thể là trái đất mất anh hơn là anh mất nó

Nó mất anh như mất một hạt bụi có nghĩa gì?

Còn anh ngày mai khi đã là linh hồn, anh vẫn nhìn thấy nó

Cha vẫn nhìn thấy con, thấy mẹ, thấy khu vườn

Có điều ở thế giới ấy trong sáng, người ta không đau, không dùng nước mắt

Người ta trong như thủy tinh, chỉ còn có tình thương

Con vẫn nằm trong tầm mắt cha khi con đau khổ hay là khi hạnh phúc

Còn như mồ cha, cái bình tro xương cha

Có phải cha đâu?

Ờ, ở thêm cùng các con, cùng mặt đất này dăm năm, dăm tháng, dăm ngày

Có khi cũng là hay đấy

Nhưng biết đâu chất thủy tinh sau đấy sẽ đục hơn

Cuộc sống của vũ trụ là một Bi Kịch Vui

Hay đó là một nỗi Buồn vĩ đại làm phấn chấn

Và khi nhìn trời xanh, con yêu, ấy chính cha rồi!

Từ thế chi ca (I)

1

Anh không ở lại yêu hoa mãi được

Thiêu xong, anh về các trời khác cũng đầy hoa

Chỉ tiếc không có tình yêu ở đó

2

Anh thành một nhúm xương gio trong bình

Em đừng khóc

Ngoài vườn hoa cỏ mọc

3

Cho dù trái đất không còn anh

Anh vẫn còn nguyên trái đất

Tặng cho mình

4

Những kẻ nguyền rủa anh sẽ buồn

Chả còn anh cho họ giết

Dao sẵn rồi, họ không dễ để yên

5

Những bạn bè yêu anh sẽ gặp anh trong cỏ

Trong hạt sương, trong đá…

Trong những gì không phải anh

Anh tồn tại mãi

Không bằng tuổi tên, mà như tro bụi

Như ngọn cỏ tàn đến tiết lại trồi lên

Sao (2)

Nào chúng ta có được thông báo tận tường về ngôi sao chiếu mệnh đời ta

Có khi nó đã lạnh rồi mà ta cố tình nhấp nháy

Dễ gì anh và tôi cùng một thiên hà

Huống nữa tôi một ngôi sao khác, anh một ngôi sao khác

Gặp giữa quãng trời rồi phút chốc muôn trùng xa

Trên đây, Thuvientho.com đã cập nhật cho quý vị độc giả những bài thơ đặc sắc trong bộ ” Dịch Cảo Thơ” phần 2. Hy vọng với những bài thơ trên sẽ làm cho các bạn yêu thích và cảm nhận sâu sắc hơn về ý nghĩa bài thơ. Mời các bạn đón xem Bộ ” Dịch Cảo Thơ” Đặc sắc Của Chế Lan Viên Phần 3 vào một ngày nào đó gần nhất. Cảm ơn các bạn đã đồng hành cùng chúng tôi trong suốt thời gian qua!

Theo Thuvientho.com