Chọn Lọc Những Bài Thơ Hay Của Bùi Minh Quốc (Phần 1)

Bùi Minh Quốc sinh ngày 3/10/1940, quê ở Mỹ Ðức, tỉnh Hà Tây. Ngay từ khi còn là học sinh trung học, ông đã sớm nổi tiếng ở miền Bắc với bài thơ Lên miền Tây. Mời quý vị độc giả tham khảo và nghiền ngẫm chùm thơ hay để hiểu thêm về cuộc đời của ông đã từng gắn liền với huyền thoại về sự hy sinh của văn nghệ sĩ cho cuộc kháng chiến chống Mỹ nhé.

Những bài thơ của ông đã đóng góp không nhỏ vào nền thi ca của Việt Nam. Là một người đam mê nghệ thuật chắc chắn sẽ không xa lạ với tên tuổi này đâu nhỉ?

Bài Thơ Của Người Qua Tuổi 30

Dù không phải đứng đợi dưới gốc me già

Tóc và râu hài hoà như bài thơ Đường luật

Quần và áo phẳng phiu như tình yêu thứ nhất

Anh vẫn giữ nguyên vẹn những ý nghĩ tốt lành.

Cảm ơn những vòm me trên đường phố Sài Gòn

Nhắc nhở hoài mối tình đầu đắm đuối

Tình yêu em ơi không bao giờ luống tuổi

Dù chúng mình đã qua lứa ba mươi.

Không còn đợi em phải chuẩn bị nụ cười

Bởi nhiều bực mình hằn phía sau đuôi mắt

Không còn gặp nhau là hôn nhau thân mật

Nhưng mọi lo toan anh chia sẻ cùng em.

Không còn đợi chờ hương dạ lý mỗi đêm

Hai đứa mới thầm thì lời tình tự

Nhưng mỗi miếng anh ăn, mỗi khi anh ngủ

Đều có tay em che chở ân cần.

Không còn đợi chờ hoa cúc nở đầy sân

Anh mới rụt rè trao lá thư hò hẹn

Nhưng gặp lại môi em cười bẽn lẽn

Là trái tim anh đã nhún nhẩy xôn xao.

Và sinh nhật nếu anh không kịp cạo râu

Không tặng hoa lay-ơn lẽ nào em trách

Vì mỗi ngày yêu em riêng anh thầm nhắc

Hãy giữ vẹn nguyên những ý nghĩ tốt lành

Như buổi ban đầu em đến trong anh.

Bài Thơ Tháng 8

Các anh – những người Tháng Tám

Các anh đâu rồi? thấm mệt rồi chăng?

Các anh nghĩ gì sau nếp nhăn vầng trán

“Thế sự du du…” thật giả nhập nhằng!…

Có lẽ nào? Có lẽ nào? lịch sử

Lại như con thò lò trong ván bài quỉ dữ

Máu nhân dân tuôn chảy đúc ngai vàng

Bạo chúa ngồi lem lẻm tụng nhân dân?

Ơi em gái Trường Sơn mười tám tuổi

Cùng đồng đội đêm nao truy điệu sống cho mình

Và cứ thế dấn thân vào lửa dội

Em nghĩ gì sau cặp mắt kiên trinh?

Em nghĩ tới tương lai tươi thắm ngọt lành?

Tương lai ấy bây giờ tôi sống dở

Quay mặt vào đâu cũng phải ghìm cơn mửa

Cả một thời đểu cáng đã lên ngôi

Tôi bước đi trên đất nước nghẹn lời

Các anh đâu rồi?

Những người Tháng Tám

Chẳng nhẽ khoanh tay nhìn tấn trò bội phản

Dân tộc này bị vỡ nợ Tự Do?

Dân tộc từng sống chết chẳng so đo

Quyết không làm nô lệ

Sao hôm nay Người đành cam chịu thế

Mặc thân phận mình dưới ách tà gian

“Việt Nam bao năm ròng rên xiết lầm than…”

Câu hát cũ lòng tôi rỉ máu

Kìa em gái Trường Sơn hiện hồn về nhìn tôi đau đáu

Tháng tám ơi! Tháng Tám nước non mình

Tôi lại đi, lầm lũi cuộc hành trình

Chỉ có thế thôi! Thơ

Với cường quyền

Ðối mặt

Sống trong tôi là triệu người đã khuất

Ðang thét đòi món nợ: Tự Do!

Bài Thơ Về Đọc Sách

I

Thôi em nằm lại

Với đất lành Duy Xuyên

Trên mồ em có mùa xuân ở mãi

Trời chiến trường vẫn một sắc xanh nguyên.

Trời chiến trường không một phút bình yên

Súng nổ gấp. Anh lên đường đuổi giặc

Lấy nỗi đau vô cùng làm sức mạnh vô biên

Bước truy kích đạp trăm rào gai sắc

Ôi mũi lê này hôm nay sao sáng quắc

Anh mất em như mất nửa cuộc đời

Nỗi đau anh không thể nói bằng lời

Một ngọn lửa thâm trầm âm ỉ cháy

Những viên đạn quân thù bắn em, trong lòng anh sâu xoáy

Anh bàng hoàng như ngỡ trái tim rơi

Như bỗng tắt vầng mặt trời hạnh phúc.

Nhưng em ạ, giây phút này chính lúc

Anh thấy lòng anh tỉnh táo lạ thường

Nhằm thẳng quân thù, mắt không giọt lệ vương

Anh nổ súng.

II

Hạnh phúc là gì? Bao lần ta lúng túng

Hỏi nhau hoài mà nghĩ mãi vẫn chưa ra

Cho đến ngày cất bước đi xa

Miền Nam gọi, hai chúng mình có mặt.

Nhớ chăng em, cái mùa mưa đói quay đói quắt

Mỗi bữa chia nhau nửa bát măng rừng

Em xanh gầy, gùi sắn nặng trên lưng

Môi tái ngắt, mái tóc mềm đẫm ướt

Bao giốc cao em cần cù đã vượt

Và mỗi lần ngồi nghỉ, em nhìn anh

Em nói tới những điều em định viết

Giữa hai cơn đau em ngồi ghi chép

Con sông Giàng gầm réo miên man

Nước lũ về… Trang giấy nhỏ mưa chan

Em vẫn viết: lòng dạt dào cảm xúc.

Và em gọi đó là hạnh phúc…

Nhớ chăng em, ngày mở màn chiến dịch Đông Xuân

Em lên đường phơi phới bước chân

B.52 bom nghìn tấn dội

Kìa dáng em băng rường bước vội

Vẫn nụ cười tươi tắn ấy trên môi.

Thôn 6 Bình Dương bãi cát sóng dồi

Nắng long lanh trong mắt người bám biển

Giặc mới lui càn khi em vừa đến

Bà mẹ già kể chuyện chặn xe tăng

Quanh những bờ dương bị giặc san bằng

Đã lại mở những chiến hào gai góc

Những em bé, dưới mưa bom, vẫn đi làm đi học

Những vồng khoai ruộng lúa vẫn xanh tràn

Trong một góc vườn cháy khét lửa Na-pan

Em sửng sốt gặp một nhành hoa cúc.

Và em gọi đó là hạnh phúc…

Như chồi biếc gặp mưa xuân, như chim én say trời

Em mải mê, đi giữa bao người

Xuyên Thọ, Xuyên Châu, Xuyên Hà, Xuyên Phú…

Những mảnh đất anh hùng quyến rũ

Phút giây đầu đã ràng buộc đời em

Như tự lọt lòng từng biết mấy thân quen

Em nhỏ giao liên, mẹ hiền trụ bám

Cô du kích dịu dàng dũng cảm

Sông Thu Bồn hằng xao động tâm tư

Có tiếng hò như thực như hư

Em đã đến, tắm mình trong sóng nước

Sông kể em nghe chuyện đôi bờ thủa trước

Em mở mắt nhìn kinh ngạc những làng thôn

Và kêu lên khi được thấy cội nguồn

Mỗi sự tích trên đất này thắng Mỹ.

Em đã gặp bao anh hùng dũng sĩ

Đã cùng họ sẻ chia

Cọng rau lang bên miệng hố bom đìa

Phút căng thẳng khi vòng vây giặc siết

Nỗi thống khổ ngút ngàn không kể hết

Của một thời nô lệ đau thương

Em lớn lên bên họ can trường

Giữa bom gào đạn réo

Em đã thấy những tâm hồn tuyệt vời trong trẻo

Những con người như ánh sáng lung linh

Mỗi đêm ra đi giản dị hiến mình

Để làm nên buổi mai đầy nắng

Em bối rối, em sững sờ đứng lặng

Vẻ đẹp này em chưa biết đặt tên

Thức dậy bao điều mới mẻ trong em

Nơi ngọn bút nghe cuộc đời thôi thúc.

Và em gọi đó là hạnh phúc…

III

Em ra đi chẳng để lại gì

Ngoài ánh mắt cười lấp lánh sau hàng mi

Và anh biết khi bất thần trúng đạn

Em đã ra đi với mắt cười thanh thản

Bởi được góp mình làm ánh sáng ban mai

Bởi biết mình có mặt ở tương lai.

Anh sẽ sống đẹp những ngày em chưa kịp sống

Sẽ yêu trọn những gì em chưa kịp yêu

Em trong anh là mùa xuân náo động

Từ phút này càng rực rỡ bao nhiêu

Bên Cốt Mộc

Tim thắt lại trong buổi chiều lúa non

Bản Nùng xa khói bếp

Hoa phượng đỏ đầy trời xứ Lạng

Đỏ lên từng tấc đất tôi thương

Máu đồng đội đỏ cho màu hoa ấy

Ôi màu khói màu hoa tự bao giờ cứ vậy

Dù ai để ý hay không

Sao lòng ta run rẩy

Tiếng xe ngựa qua cầu Kỳ Lừa

Lóc cóc dưới chiều mưa

Tấm bạt rách trên mui gió lật

Che mái đầu mấy người đàn bà

Nói những chuyện cuốc cày mua bán

Em bé Nùng ngồi trong quang mẹ gánh đi sơ tán

Như chính tôi thuở nào

Mắt em nhìn thăm thẳm làm sao!

Thăm thẳm một đời bao thứ giặc

Chưa giặc nào như giặc này

Quân ăn cướp quân phản trắc

Đã từng vào nhà ta

Như một người bạn thân một người đồng chí

Thăm hỏi vợ ta

Bồng bế con ta

Siết tay ta rất chặt

Cùng nhau ngồi ở góc phòng kia

Quanh bộ bàn ghế trúc

Bữa ăn tươi có nem rán bún bò

Bánh bao nhân thập cẩm…

Nhưng phút chốc bỗng tan tành tổ ấm

Ta đâu có thể ngờ

Phút chốc đã tan tành tổ ấm

Cái tổ ấm vừa nhen sau cuộc chiến tranh dài

Chính bàn tay đã cùng ta chúc rượu

Lại đến đây bắn pháo giật mìn.

Ta xin hiến đời ta làm cột mốc

Phân rõ ranh giới này

Người cộng sản và lũ bạo chúa giương cờ cộng sản

Đứng trên Thiên An Môn hô những lời cách mạng

Được tụng niệm như kinh

Đánh cắp niềm tin của triệu người lao động ngay lành

Ta xin hiến đời ta làm cột mốc

Mẹ Việt Nam cắm chắc ở nơi này

Gan góc

Thẳng ngay

Đến cái chết cũng chẳng hòng đánh bật

Ôi màu hoa lặng lẽ đỏ trong chiều

Lặng lẽ nói tình yêu

Những người lính đêm ngày trên điểm tựa

Báo Động

Tiếng thơ ai hiu hắt

Suốt đêm ngày sầu than

Nhiễm hồn ai èo oặt

Tuổi xuân sớm lụi tàn

Nghe âm âm trời đất

Thơ ngũ liên đổ dồn

Căn bệnh AIDS tâm hồn

Ðang giết mòn dân tộc!

Bi Kịch Hót

Tưởng bay ngàn dặm thơ

Hoá vòng vo nhảy nhót

Giữa cái lồng rất to

Tự đan bằng tiếng hót.

Cay Đắng Thay

Cái guồng máy nhục mạ con người

Mang bộ mặt hiền lành của người cuốc đất

Ù lì quay

Quay

Thao thao bài đạo đức

Liệu mấy ai còn ngây?

Cay đắng thay

Mỉa mai thay

Trọn tuổi xuân ta hiến dâng cuồng nhiệt

Lại đúc nên chính cỗ máy này.

Câu Vè Chợt Lượm

Gậy ông này đập lưng ông

Mồm thì giảng đạo tay lòng thòng vơ

Mặt lì nên chẳng biết dơ

Lời lời đanh thép gậy giờ đập lưng

Nào ai khảo nào ai xưng

Nào ai xới đất mà tung cả đời.

Chào Sông Trà

Chào sông Trà

Cao Bá Quát tái sinh

tuốt gươm thơ

vua chúa giật mình

Sông Trà sông Trà

sôi sục tự nguồn thấu tận Hoàng Sa

xanh cuộn ngang trời sóng dậy hồn ta…

Chiến Tranh Và Hòa Bình

I.

– Các đồng chí đêm nay ta xuất kích

– Chúng tôi đã sẵn sàng

Họ lao về phía địch

Cả đại đội ra đi

Không một ai trở về

II.

– Các đồng chí, đêm nay ta dzui dzẻ

– Hé hé!

– Mau các em đang chờ

– Hơ hơ!

Loáng thoáng phố phường đoàn xe “đầy tớ”.

Chiều Mưa Thịt Chó

Rưng rức mưa rây chiều thịt chó

Chén rượu tri âm lạc túy hồn

Nhìn nhau râu tóc ngầu sương gió

Ly choang cười ngạo những khờ khôn.

Chôn

Từng chữ

từng chữ

bút mài lên núi thét sông gầm

nhọn sắc đến từng dấu phẩy

đêm đêm đào huyệt giấy

ngày ngày chôn lũ phản dân.

Chồng Chất

Chồng chất nỗi đời giăng mắc mãi

Tự nhiên mình thế biết làm sao

Mệnh thơ hồn nước hồn đương đại

Động bút là đau lệ muốn trào!

Có Khi Nào

Có khi nào trên đường đời tấp nập

Ta vô tình đi lướt qua nhau

Bước lơ đãng chẳng ngờ đang để mất

Một tâm hồn ta đã đợi từ lâu…

Có Một Phép Màu Tên Gọi Là Thơ

Có những phút ngã lòng

Tôi vịn câu thơ mà đứng dậy

(Phùng Quán)

Bị dồn sát chân tường

Thi sĩ

Tưởng chừng ngã quị

Tứ bề hùm sói khuyển ưng

Điêu luyện mọi ngón rừng

Thay nhau bủa nện

Dai dẳng đòn hèn hiểm

Thi sĩ ơi

Một đời

Chỉ có thơ thôi

Trái tim thơ nho nhỏ

Cây đàn thơ nho nhỏ

Làm sao chống đỡ?

Nhưng lạ chưa

Thi sĩ

Tựa vào thơ

Chỉ mỗi tựa vào thơ

Ngoan cường chống trả

Thơ ngân lời yêu những gì đáng trân trọng nâng niu

Thơ ói mửa trước những gì tởm lợm

Đường tới tự do

Thơ dấn mình lên trước

Thơ đi trần trụi thơ

Bao người sau vững bước

Thơ gọi thơ dậy các phương trời

Thơ cưu mang tâm huyết muôn đời

Thơ chấp nhận đương đầu quỉ dữ

Thơ song hành lịch sử

Chắp cánh vào tương lai

Tôi chưa hề tin phép màu thần thánh

Nhưng tôi tin có một phép màu cực mạnh

Cái phép màu tên gọi là THƠ.

Đà Lạt Xuân

Em đấy ư, lưng trời hương sắc quyện

Ươm trọn đời anh nào vực nào đồi

Muôn ngón tay mơ trên vùng cỏ mịn

Mimoza thảng thốt nở hoa rồi

Chú ngựa non trưa hoang choàng nệm tía

Cất vó vờn thoang thoảng nước non thơm

Ơi thiếu nữ ôm bờm tung chín vía

Thả hồn lìa qua phía gió mơn mơn

Mặt trời ủ dưới chân rừng nưng nức

Sương thì thầm giun dế chợt im hơi

Xuân chín mựng dậy núi đồi nhưng nhức

Đoá sao ngời phưng phức dáng kiêu lơi

Đao Phủ Ngồi Thiền

Ðao phủ giọng thật mềm:

Chuyện đã qua rồi, thôi cho qua mãi mãi

Xới lại làm chi những điều oan trái

Người chết cũng chết rồi, hãy để họ nằm yên

Mắt lim dim, đao phủ ngồi thiền…

Đât Quê Ta Mênh Mông

Mẹ đào hầm từ thuở tóc còn xanh

nay mẹ đã phơ phơ bạc đầu

mẹ vẫn đào hầm dưới tầm đại bác

bao đêm rồi tiếng cuốc vọng năm canh.

Đất nước mình hai mươi năm chiến tranh

tiếng cuốc năm canh nặng tình đất nước

hầm mẹ giăng như luỹ như thành

che chở mỗi bước chân con bước.

Đất quê ta mênh mông

quân thù không xăm hết được

lòng mẹ rộng vô cùng

mẹ giấu cả sư đoàn dưới đất

nơi hầm tối lại là nơi sáng nhất

nơi con nhìn ra sức mạnh Việt Nam.

Trên nắp hầm

bầy giặc Mỹ xúm vào đánh mẹ

nửa lời không hé

mẹ lặng thinh trước những trận đòn thù.

Trên mình mẹ mang nhiều thương tật

tóc mẹ bạc rồi lại bạc thêm

nhưng đêm đêm

từng nhát cuốc vẫn xoáy vào ruột đất.

Có những đoàn quân từ lòng đất xông lên

quân thù bạt vía

xung quanh chúng đều là trận địa.

Đất quê ta mênh mông

lòng mẹ rộng vô cùng.

Đêm Nay Tôi Không Ngủ

Ðêm nay tớ không ngủ

Gã công an hỏi dồn

Tớ chỉ nhìn ảnh Cụ

Gã lừ mắt liệu hồn

Gã sục vào văn chương

Hạnh hoẹ chuyện bài vở

Tớ chỉ nhìn ảnh Cụ

Cụ nhìn tớ lặng im

Cụ ơi sao lặng im?

Nhớ xưa hầm bí mật

Mạng con không sợ mất

Nhờ thơ Cụ trong tim

“Trên đời ngàn vạn điều cay đắng

Cay đắng chi bằng mất tự do

Mỗi việc mỗi lời không tự chủ

Ðể cho người dắt tựa trâu bò”

Không chịu kiếp trâu bò

Không chịu để ai dắt

Con chẳng nề sống chết

Theo Cụ giành tự do

Sao nên nỗi bây giờ

Thằng công an khinh Cụ

Tra tấn cả văn thơ

Ðến từng câu từng chữ?

– Tại chúng nó phản Cụ

Hay chính Cụ lừa con?

Nghe như Cụ cười giòn:

– Mày hỏi thằng lịch sử!

Đừng Quên Em

Dù đi đâu về đâu

Dù chân trời góc bể

Dù đứng đâu ngồi đâu

Dù vui vẻ âu sầu

Ðừng quên em anh nhé!

Ðừng quên em, đừng quên

Dù ai ngăn ai dỗ

Dù bữa ăn giấc ngủ

Dù ngổn ngang nổi niềm

Ðừng quên một niềm Em:

Tự Do

Anh có thấy từng giờ

Lại nhận tối hậu thư

Máu ròng tươi từng chữ

Biết chăng ai gửi đó?

Chính thư em –

Đường Thơ Này

– Ðường thơ này lắm truân chuyên

Mà đeo đẳng mãi tới niên kiếp nào?

– Lắm truân chuyên lắm ngọt ngào

Một dòng lật tẩy, Thiên tào đủ vui.

Giấc Xuân

Anh ru em và em ru con

Vườn khuya lộp bộp tiếng sương buồn

Anh ru xua bớt buồn đêm thẳm

Hai mẹ con dần êm giấc ngon

Lặng ngắm thiên thần êm giấc ngon

Đang bay vào mộng tắm hương nguồn

Anh xin riêng thức che ngày cũ

Vẫn ám vọng hoài những đợt bom.

Em Đến… Em Đến

Cả vũ trụ hoá thành hơi thở

cả vũ trụ say bừng men lửa

từ em

ôm trùm anh

rạo rực

nỗi yêu rền

em đến…em đến

Anh ngập đắm

nguồn suối nhuyền

em đến

giấc mơ liền

ngập đắm

miên…

miên…

Em Ru Anh

Em ru anh mà anh nào ngủ được

Nghe nỗi gì đay nghiến đất trời ta

Đêm bẳn hẳn réo khàn con cuốc cuốc

Bé rao hàng đứt họng giữa phồn hoa.

Em Trở Dậy

Em trở dậy cùng tiếng chuông chùa sớm

Khẽ khàng

Dón dén

Cho anh vài phút biếng lười

Nằm nghe nhạc bếp

Rồi một ngày lại tiếp

Ta chường mặt bụi đời.

Trên đây, chúng tôi đã cập nhật những bài thơ hay của Bùi Minh Quốc. Nếu bạn có hứng thú với dòng thơ này, mời bạn xem thêm bài chọn lọc những bài thơ hay của Bùi Minh Quốc Phần 2 nhé. Bạn sẽ có cái nhìn toàn diện về con người của ông. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết trên!

Theo Thuvientho.com