Chọn Lọc Những Bài Thơ Hay Của Bùi Minh Quốc (Phần 2)

Bùi Minh Quốc là nhà thơ được người đời đánh giá cao về chất thơ, chất trữ tình. Tiếp nối sau bài chọn lọc những bài thơ hay của Bùi Minh Quốc phần 1, hôm nay, chúng tôi sẽ gửi đến bạn phần 2 hay góp phần tạo nên tên tuổi của ông. Với lời thơ giản dị, mộc mạc nhưng đã toát lên sự trăn trở, nỗi lo lắng nước nhà và sự bình yên của dân chúng. Những bài thơ này đã chạm tới trái tim của đông đảo quý độc giả trên cả nước.

Hí Trường

Lũ thây sống trên hí trường hí hố

Diễn văn và tuyên bố

Ðêm vui còn dài dài

Ngon mắt và mùi tai

Hậu trường có gì xôm không nhỉ?

Cuộc sát phạt vào màn hay ho

Ðồng chí ăn thịt đồng chí

Nhạc hùng càng nổi to.

Họa Bài ” Vịnh Bức Đồ Địa Rách” Của Cụ Tản Đà

Tái thế nay ngồi núi Tản coi

Nước non thành cỗ chúng say cười

Quốc doanh đầy tớ chen nhau cuốc

Sưu dịch chủ làm chủ áo tơi

Ải Bắc lìa đau hồn tổ phụ

Biển Đông cắt nhẹm cháu con chơi

Ứa gan mà ngó bao hèn sĩ

Nhắm mắt đang đua múa bút bồi.

Hương Tường Vi

Tôi bước ra khỏi nhà

Hương tường vi ngào ngạt

Hai cớm rà theo sát

Hương tường vi lan xa

Hai cớm gằm mặt lạnh

Kèm hai bên lối mòn

Hương tường vi ương ngạnh

Vẫn thơm cùng núi non

Cám ơn tường vi nhé

Em nuôi nấng hồn ta

Giữa thời quân đồ tể

Ðang dằn cổ thơ ca.

Không Có Gì Quý Hơn Độc Lập Tự Do

Bao nhiêu năm ta ngỡ mình tự do

Những giáo điều đã thành tín điều từ khi nào vậy?

Chất độc ngấm ngọt ngào không ai nhận thấy

Đất sét nhào nên thần tượng để tôn thờ

Không có gì quý hơn độc lập tự do

Chân lý ngỡ thấm rồi ngờ đâu chưa hiểu hết

Sau bao phen đối đầu cùng cái chết

Vẫn chưa tan nỗi sợ trước uy quyền

Bao từ ngữ nhờn trơn che đậy cường quyền

Bọn đểu cáng mặt mày đạo mạo

Chúng nó ác hơn sói hùm và tinh ranh hơn cáo

Lò sát sinh toả hương vị thiên đường

Các nhà tiên tri dự báo tai ương

Bị bóp cổ giữa ban ngày bí mật

Những con hoạ mi bị đốt mù mắt

Líu lo khắp nơi

Giọng hoan ca lấp tiếng quỷ ma cười

Không có gì quý hơn độc lập

Không có gì quý hơn tự do

Ai đoạ đầy ai vì một lời nói thật?

Ai yên lành nhờ uốn lưỡi vòng vo?

Không có gì quý hơn

độc lập

tự do

Ta hôm nay lại ôm đầu đánh vần từng chữ

Việc chi mà xấu hổ

Khi mỗi giọt máu mình khát độc lập tự do.

Không Đề III

Em nói sao? Đời trễ muộn rồi sao?

Nhưng mắt em… những gì chan chứa vậy

Như em vẫn là em của ngày xưa ấy

Của bao nhiêu xao xuyến thủa ban đầu

Như hai tâm hồn sinh ra cho nhau

Bàn chân cứ vô tình trên dấu chân đặt bước

Sau nỗi truân chuyên cùng cực

Một khoảng diệu kỳ không mất vẫn chờ nhau

Anh lao tới em. Xao xác gió sông Hàn

Chuyến phà đầy, ai ngóng đợi ai sang

Anh những múôn vút mình qua trời thẳm

Để thấy mặt em hiền như một thoáng trăng non

Anh cứ thế chẳng bao giờ khác được

Hỡi số phận ta ơi xin chớ đánh lừa

Anh cứ lao tới em mặc những làn gió ngược

Có lẽ nào lại gặp đắng cay xưa?

Anh lao tới em như một kẻ lữ hành sau chặng đường dài phiêu lạc

Bỗng thấy lại ánh đèn ngôi nhà thủa ấu thơ

Anh lao vội về, và diệu kỳ thay anh đã gặp

Bên ngọn đèn kia ngôi nhà nhỏ, em chờ…

Không Mẹ Ơi

Dẫu biết rằng đành phải quen mà sống

Quen những mặt trơ lì những miệng trơn lu

Quen đừng tin yêu quen đừng mơ mộng

Quen giả ngu giả điếc giả mù

Quen cả bùn nhớp tận sắc trời thu

Đêm ngào ngạt nẻo tường vi bỗng ầm ầm chó sủa

Và bạn bè văn chương một thuở

Đứa nhơn nhơn vác bút đi bồi

Thằng vênh vang chức tước ăn chơi

Thằng lon ton kiêm nghề mật vụ

Tất cả

tất cả mọi điều

có thể đành quen

Duy một điều không thể nào quen

Không thể nào quen nhìn lưng còng của mẹ

Dẫu con biết nghìn năm mẹ đã còng như thế

Còng đến đáy ruộng đồng

Còng mất con mất cháu mất chồng

Để vẫn hoàn còng đứng ngồi dón dén

Mắt mờ đục miệng phào móm mém

“Nhờ ơn trên, nhớ ơn trên…”

Không, mẹ ơi, con không thể nào quen!

Kính Báo Cụ Đồ Chiểu

Bao nghẹn uất Nguyệt Nga xé trời kêu chẳng thấu

Giữa chợ đời biệt dạng Lục Vân Tiên

Hảo hớn bận giang hồ quán nhậu

Thi nhau bốc phét để quên hèn.

Kỷ Niệm Về Một Bạn Thơ Đã Mất

Viên đạn cuối cùng

trái lựu đạn cuối cùng đã nổ

và anh yên nằm

bên bờ sông Thu Bồn một buổi sáng tháng năm.

Tôi nhớ nôn nao một buổi trưa nắng rát

tháng ba phát rẫy rừng già

trước ngày đi công tác

Anh xoay trần bước lên giàn hạ cây

bụng đói thắt vung lưỡi rìu vẫn ngọt

mồ hôi sáng chói khuôn mặt gầy

phà khói thuốc

và cười

đọc bài ca dao cổ

mới lượm được trong đời

Bỗng nói miên man về đất về người

đất và người

trần trụi

trước cuộc hủy diệt quy mô của quân thù cuồng dại

bỗng thấy hiện ra những lều và hầm

trần trụi

cơn gió đêm thổi suốt miệt đồng bằng quánh bụi

lợm tanh mùi hố bom

buổi họp nhân dân tan lúc hai giờ sáng

tíu tít chuyện bà con

bàn kế hoạch chống càn, trụ bám

đầy trời tiếng phản lực âm âm

mùi trầu cay sực nức những căn hầm

một câu ca của bà chị nào phóng ra bất chợt…

giọng cười vang đầy ắp cả chân trời.

… Anh vụt đứng lên:

-“Này, cái rẫy phát gần xong

chúng mình sắp được đi công tác

mình sẽ xin trở lại Quảng Đà”.

Và anh đã về mảnh đất của anh

dọc đường, qua sông Đăk-vin còn viết thư nhắn lại:

“Thời vụ xem chừng cần trỉa lúa cho nhanh

cố gắng năm nay cơ quan mình no hơn năm ngoái

mỗi anh em phải có nửa lon gạo một ngày…”

Tôi cầm thư trong tay

không ngờ được, đây những dòng sau chót

Cuộc đời anh, như mọi người, bắt đầu bằng tiếng khóc

suốt cuộc đời: trong trẻo những dòng thơ

và ở cuối cuộc đời: tiếng nổ

Tôi biết nói gì thêm vào đấy nữa?

Dòng sông Thu Bồn mãi mãi âm vang

sẽ tiếp nối những lời anh dang dở

như một tình yêu không cùng

một tình yêu không cùng

đắm đuối và thủy chung.

Lại Ngẫm Về Hạnh Phúc

Anh đang sống đây những năm tháng đọa đày

Ðâu giữa ban ngày bốn bề cửa chờn vờn cú quạ

Ngọn lửa thơ anh thắp giữa miền băng giá

Chỉ mắt em nhìn cho biển lặng trời yên

Chỉ mắt em nhìn cho biển lặng trời yên

Ðôi mắt thủa nào hỏi anh về hạnh phúc

Câu hỏi muôn trùng chênh vênh thiên đường địa ngục

Câu hỏi mang mang thế thái nhân tình

Anh từng lao vào chốn thập tử nhất sinh

Mà cảm nhận như mình đang hạnh phúc

Hồn phơi phới bay về một chân trời hòa mục

Và tử thần khi ấy cũng chào thua

Thong dong bước đời vướng đụng cả triều vua

Cả mạng lưới bùng nhùng ù lì vô cảm

Mọi thứ gian manh mọi trò điểu cáng

Thong dong bước đời thanh thản lương tâm

Trong lao lung hạnh phúc lại ươm màu

Hạnh phúc là gì, giữa cảnh đọa đày anh vụt hiểu

Khi soi trong mắt em, trong mắt em hiền dịu

Hạnh phúc là thanh thản lương tâm

Hạnh phúc là thanh thản lương tâm

Hạnh phúc là thanh thản lương tâm.

Lịch Sử

Có mồm mép lu loa thành lịch sử

Có máu thiêng lặng thấm hóa sa bồi

Máu cuộn xoáy mạch ngầm xói lên thời phán xử

Mọi tấn tuồng tráo trở sẽ phanh phơi.

Lưỡi

Cái lưỡi độc

giết người

giờ uốn lời ưu ái

nạn nhân xưa

ngọt đến nghi ngờ

Uốn

uốn…

Liếm

liếm…

Cố liếm sạch bàn tay nhầy máu

nhầy “thơ”:

chơi vớt cú lừa con cháu.

Mặt Nạ

Ngoác mồm hô cởi trói

Thò tay chẹn họng thơ

Cái mặt nạ lở lói

Rơi nhớp cả bùn nhơ.

Mẹ Đâu Ngờ

Mẹ đã bao phen đưa ngực gầy

Lẳng lặng trước những trận đòn chí mạng

Sau lưng mẹ – là Tổ quốc mình trong khổ nạn

Là những đứa con nằm vùng mẹ nuôi giấu ngày đêm

Có những lúc mẹ chưa kịp nhìn rõ mặt biết tên

Chỉ biết nó là cách mạng.

Mẹ đâu ngờ

Sau lưng mình là máu đẫm trồi lên

Chiếc ghế

Có thằng con thoát chết vụ khui hầm

Trở về ngồi chễm chệ

Cái mặt nó bây giờ mới đạo mạo làm sao

Nói năng đứng ngồi quan trọng

Thâm tâm chỉ nghiền ngẫm cách nào

Cho mỗi ngày chiếc ghế thêm cao

Cao

cao

cao.

đến tận chỗ không còn nghe tiếng cuộc đời oan trái

Không còn thấy trên con đường gập ghềnh

của Tổ quốc đau thương

Có người mẹ tóc bạc chân trần oằn lưng

dưới chồng đơn khiếu nại

Nặng hơn dẫy Trường Sơn.

Mẹ Đi Chọn Mặt Gửi Vàng

Suốt một đời bạc tóc dưới mưa bom,

Mẹ lầm lũi đào hầm nuôi cách mạng.

Đào cho thủng đêm đen, cho đến ngày hực sáng,

Mẹ chống gậy đi chọn mặt gởi vàng.

Mẹ đâu còn vàng! Còn một chút lòng tin,

Chọn mặt nào mà gửi?

Này có phải mặt này từ hầm mẹ trồi lên?

Mẹ nhìn mãi nét mờ nét tỏ.

Mẹ nhìn suốt những mặt con đầy tớ,

Mặt đứa nào cũng béo tốt phương phi,

Cầm cuốc một đời, cầm bút bỗng vân vi.

Chọn mặt nào mà gửi?

Chọn mặt nào cho máu mình đỡ tủi?

Mẹ Ngẩn Ngơ Đi

Những đứa con xưa mẹ nuôi giấu dưới hầm

Nay đua nhau xây nhà bạc tỉ

Và tuyên bố xanh dờn:

gia tài xin của mẹ

Mẹ ngẩn ngơ đi đầu trời cuối bể:

– Có ai tầm chiếc cuốc mòn?

– Có ai tầm chiếc cuốc mòn?

– Có ai?

Có ai?

Này chiếc cuốc mòn

Ta đổi ngàn vàng che mặt cho con.

Một Thoáng Phố Phường

Mẹ già táo tác gánh rau

Chân run té nhào giữa lộ

Còi hú, mẹ ơi dậy mau

Cho rộng đường xe “đầy tớ”.

(Gửi một nhà thơ đàn anh)

Tưởng bạn nghìn dặm thơ

Hóa vòng vo nhảy nhót

Trong cái lồng rất to

Tự đan bằng tiếng hót.

Mừng

Thơ anh hồi giờ vẫn thế mà thơ

Sao chúng rọi tìm như tìm chất nổ

Chợt mừng thầm bởi biết rằng chúng sợ

Khi chạm vào thấy lửa trong thơ

Và nếu lòng dân là biển cỏ

Khô xác rợn mình réo tự do…

Nhưng Chính Phút Này

Chúng muốn chặn ta từ trong lồng ngực

Những câu thơ còn bập bẹ ầu ơ

Nhưng chính phút này thơ ta vụt hát

Tung trời bài Tự Do!

Những dòng ghi tản mạn cho bé Ly trong sổ tay ngày 6/10/1969

Bé Ly con yêu của cha

con ở lại với bà

mẹ cha ra mặt trận

cha đi ngày con chưa đầy sáu tháng

mẹ đi ngày con vừa đầy năm

Cha mới tính thầm

nay con đã gần ba tuổi

giặc Mỹ dẹp chưa xong

cha chưa thề về con ạ

mẹ thì…

mẹ không bao giờ về nữa

mẹ không bao giờ về nữa

*

Chắc con đã biết tên nhiều thứ cây thứ hoa

làm bạn với các thứ đồ đạc trong nhà

biết ẵm con mèo biết trêu con chó

biết níu áo theo bà ra phố

biết dạy hát cho cây dừa

cây dừa ở vườn sau cha trồng để nhớ

ngày con chào đời

*

Thương con vô cùng khi phải xa con

mẹ cha nghĩ mình có lỗi

nếu lúc này chỉ quanh quẩn bên con

khi cả nước non này xốc xới đạn bom.

*

Thế là con tôi không bao giờ được biết cái êm ái vô cùng của vòng tay ngực mẹ

và có thể cũng không còn được thấy cái trìu mến vô cùng trong ánh nhìn của cha

mà mẹ cha vẫn phải đi xa

để mai sau con biết làm người – một con người tử tế.

*

Thế hệ con rồi sung sướng lắm

chỉ mơ màng đã thấy vui thay

nhưng cũng chẳng mơ mòng đánh đổi

lấy một ngày gian khổ hôm nay

*

Không thể chỉ gan góc trong phút giây

trong một vài ngày vài tuần hay một vài chiến dịch

*

Chúng ta đi diệt địch

cũng đang diệt trăm thứ xấu xa

quanh ta và ngay chính trong ta

mang gánh nặng của nghìn đời nô lệ

*

Nào ai có thể lường

tham vọng cá nhân lại dẫn con người đến những tội ác tột cùng ghê tởm thế

quay mũi dao giết hại người đồng chí từng bao phen vào sinh ra tử với mình

hơn thế nữa, nó tàn hại cả một đảng, cả một nước

và lịch sử, nó cũng ghìm chậm bước…

*

Mỗi ngày qua thêm rạng mặt những anh hùng

Nhưng cũng thêm lúc nhúc bọn đầu hàng phản bội.

Nhưng dù sao, chẳng lẽ

Tôi biết lắm

tôi biết lắm

bổng lộc cấp hàm nhà cửa vợ con

dễ chi ai chắp cánh được tâm hồn

Tôi biết lắm

tôi biết lắm

mỗi bước đi muôn dây nhợ bùng nhùng

níu khom xuống

khom xuống

khom xuống

dù đáy lòng ai chẳng muốn thẳng lưng

Tôi biết lắm

tôi biết lắm, nhiều khi

nhiều khi

muốn nhổ toẹt cái mặt lì đểu cáng

nhưng lại đành mím môi cố nén

và nhoẻn thành nụ cười xun xoe

Tôi biết lắm, nhiều khi

nhiều khi…

nhiều khi…

Nhưng chẳng lẽ

dù sao

dù sao

chẳng lẽ

cứ kéo lê như thế suốt đời

cứ thế hoài cứ thế mãi người ơi?

Những Ngày Thường Đã Cháy Lên

Không có ai

Không có ai

Có thể ngẩng nhìn trời

Bình tâm mỗi sáng

Khi những thằng đểu còn trong Đảng

Không có ai

Không có ai

Yên nghỉ đời đời

Hồ Chí Minh

Trần Phú

Minh Khai

Mắt các Người làm sao nhắm được?

Những người mẹ vô danh

Những người lính vô danh

Đã nằm xuống những nẻo đường dằng dặc chiến tranh

Mắt các Người làm sao nhắm được?

Xương máu các Người đã nhào nên đất nước

Từ dưới mồ trừng mắt nhìn lên

Ai đổ máu xương cho Đảng cầm quyền?

Khi bọn đểu còn trong Đảng

Ai có thể bình tâm mỗi buổi sáng?

Chừng nào còn một kẻ quyền uy

Nghênh ngang lâu đài phía nam vi-la phía bắc

Bước lên bục cao rao giảng trơn lì

Về sự quên mình cho dân cho nước

Đất nước thêm một lần ô nhục.

Chừng nào còn một kẻ quyền uy

Nhấc điện thoại đổi đen thành trắng

Bước lên bục cao rao giảng trơn lì

Về dân chủ

Đất nước thêm một lần khốn khổ.

Đồng chí – tiếng ấm nồng máu đỏ

Sao có lúc vang lên lạnh rợn thế này?

“Đồng chí”- dao đã nằm ém nhẹm dưới lòng tay

Mưu mô đã xong và mọi ngả đường đã

giăng cạm bẫy.

Khí trời, khí trời mỗi ngày ta thở

Bị ô nhiễm bởi bao lời dối trá

Phổi ta nám rồi – ta dẫu có làm sao…

Nhưng lũ trẻ, trời ơi, lũ trẻ

Chúng lớn lên sẽ hít thở thế nào

Nếu dối trá vẫn chồng lên dối trá

Khi bịp bợm còn vung muôn trò xiếc vô hình

Khi ngu dốt còn kết thành thế lực

Tấm thẻ đỏ tim tôi còn thét lên trong ngực

Tiếng hét hãy vang xa rung chuyển thế gian này.

Ta đau sự nghiệp này

hơn hết mọi niềm đau

Thưa mẹ

Đau cùng cực

như đất trời vò xé

Như thuở nào quằn quại mẹ sinh con

Suốt một đời bạc tóc dưới mưa bom

Mẹ lầm lũi đào hầm nuôi cách mạng

Con xin nói

với tất cả tấm lòng và lương tri cộng sản

Mẹ chẳng phải đảng viên

Nhưng mẹ có tấm-thẻ-đỏ-trái-tim ròng máu ứa

Chính mẹ chứ không ai – mẹ phải nắm quyền

Hỏi tội những thằng thẻ đỏ tim đen.

Núi

Núi núi dâng dâng niềm vạn kỷ

Muôn đỉnh như muôn vọng hải đài

Muôn chiều sương khói muôn chiều lệ

Núi hiểu lòng ta mong ngóng ai.

Óc Tim Này Chằng Ai Cho

Óc tim này chẳng ai cho

Tự mình chiêm nghiệm mà lo phận mình

Một đời, một cõi nhân sinh

Thẳng lưng dẫu chạm thiên đình chẳng sao

Bùn nhơ tự chín tầng cao

Ngẩng đầu là thấy thiên tào mặt mo

Óc tim này chẳng ai cho

Thong dong mà sống tự do tự mình.

Ôi Bãi Bồi Tìm Kiếm Suốt Đời Ta

Những tưởng mình có thể nghỉ ngơi

Với biển xanh kia nắng gió tuyệt vời

Tôi lại sống những đêm hè trăn trở

Sóng nói gì trước cửa, Vũng Tàu ơi?

Bạn tôi chết dưới chân cầu Cỏ May

Mũi vu hồi phía đông năm ấy

Phút khốc liệt cuối cùng

Khuôn ngực anh bất thần bật dậy

Cụm hoả lực cuối cùng

Tắt hẳn

Chúng tôi ào lên ngày đại thắng

Bây giờ những chiếc xe qua, rồi những chiếc xe qua

Mùa hè bình yên đưa người đi nghỉ mát

Trong số họ có bao người biết được

Máu đã đổ làm sao trước nhịp cầu này

Cây cầu tầm thường vài phút bánh xe quay

Bạn tôi chết khi còn rất trẻ

Tuổi cô gái kia thôi, đang ùa chạy nô cười

Mắt mở nhìn như uống cả xa khơi

Giang tay choàng lấy biển

Và thân thể ngời ngời trong sóng quyện

Bạn tôi ơi, nếu còn sống, chắc chắn là anh phải đến tận đây

Để xoài mình trên cát

Cho sóng mơn làn da nghe rì rầm biển cát

Thấy cuộc đời yên ả biết bao nhiêu

Có thể là anh sẽ gặp và yêu

Chính cô gái kia đang tung mình giỡn sóng

Cô ấy cũng yêu anh – Ôi vầng mặt trời bé bỏng

Cứ thế bồng bềnh mọc lặn giữa đời anh

Nhưng anh chẳng đến được đây, chẳng bao giờ đến được

Tuổi hai mươi anh nằm lại đó rồi

Ngực đẫm máu dầm trong bùn nước

Nghe thân cầu rung động tiếng xe lăn

Anh cứ nằm lặng lẽ chẳng băn khoăn

Bao người đi vụt qua

Có ai nhớ tới mình hay chẳng nhớ

Cái đó đâu quan trọng chi mà

Anh chỉ biết gửi hồn mình theo họ

Một bãi bờ khao khát suốt đường xa

Ôi bãi bờ tìm kiếm suốt đời ta

Nơi biểu hiện những gì ta hằng nấu nung trong lửa

Người thật sự làm người, người thực sự thương nhau

Mắt gặp mắt trong ngần, lòng với lòng rộng mở

Mỗi ban mai lại như thuở yêu đầu.

Với lời thơ dung dị, lấy cảm hứng từ cuộc sống đời thường, những bài thơ của Bùi Minh Quốc đi cùng năm tháng. Chúng mang lại hơi thở mới trong nền văn học Việt Nam, được nhiều người yêu mến. Chúng tôi luôn đồng hành cùng các bạn, chia sẻ những tập thơ hay ấn tượng, đặc sắc, mời các bạn tham khảo để thấm nhuần tư tưởng của các tác giả gửi gắm nhé!

Theo Thuvientho.com