Nhà thơ Bùi Giáng và tập thơ đặc sắc nhất “Mưa nguồn” (Phần 6)

Nhật Anh 03/12/2022 Chùm thơ chọn lọc 122 Views

Mưa nguồn là thi phẩm đầu tay của nhà thơ Bùi Giáng, nó được in năm 1962 tuy nhiên có nhiều bài được làm từ năm 1948. Trong tập thơ này người ta có thể cảm nhận được sự tươi thắm, tha thiết và trong sáng qua hai câu mào đầu:

Xin chào nhau giữa con đường

Mùa xuân phía trước, miên trường phía sau

Đó cũng là những câu thơ nổi nhất của nhà thơ này. Tiếp nối Mưa nguồn phần 5 chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn những bài thơ tiếp theo trong tập thơ này.

Tàn nhân

Em hái mòn dần hoa trái xuân

Vì đâu ta tưởng chỉ đôi lần

Từ đây chân bước về ta sợ

Không nói nữa rồi! tiếng bặt âm

Em tưởng như chừng chẳng nhớ chi

Xung quanh từ bữa trước đi về

Em mở vô cùng hai mắt ngó

Còn lại không em một chút gì

Lục tỉnh năm nào em đã quên

Bờ xanh thu nọ bước lên đồng

Một vùng bóng cát trên cồn bãi

Lộn bốn chân trời dấu gót chân

Rời rã em đi để một mình

Ta nhìn trăng lại xuống bên hiên

Chân bước bây giờ ta rất sợ

Tiếng vọng bao giờ em nín thinh

Tặng bạn

Bước chân giẫm sỏi trên đồi

Những thân đau khổ những đời rã riêng

Những niềm vô hạn bỏ quên

Những lời không nói gió lên sai giòng

Bờ xanh lúa trổ đòng đòng

Bỏ quên nức nở bông hường lệ rơi

Người đi bỏ lại giữa người

Tiếng vang ngần ấy rạc rời vọng âm

Trang hồng trang sử lịch trang

Thu hồi viễn vọng vô ngần nghiệt ma

Bây giờ điệu cũ bay xa

Nguồn trôi nước bạc đổ ra vô cùng.

Thế kỷ

Mắt người chìm hột sao khuya

Miệng người bỏ hột bên rìa mép hoang

Cánh chim ngã gục xuống đàng

Nước non từ tạ trăng ngàn viễn du

Tay vùng chết giữa trời Âu

Hồn nghiêng ngửa hận bên màu xuân se

Ngàn xưa rũ phượng tơ về

Tóc rơi cuồng biển, gió lìa trùng mây

Mù khơi cánh Lãng chạy dài

Cành Lê sơ ngộ hội này rụng bông

Gió Vân Mồng gợn Thu Đông

Thâu ngàn cỏ rộng trong vòng mi hoe

Ầm trang sử lịch xô đè

Tóc đầu rơi xuống Suối Thề lại dâng

Thiếu nữ

(Thân tặng anh Vũ Anh Tuấn)

Máu trôi loãng chiều hôm nay hôm qua buổi

sáng buổi sương bởi không gian về như về giữa

chiêm bao triền miên như gió. Em thơm mùi

hồng ngọc phương hà mây mờ thung lũng sóng

Thu Bồn về chảy ở Duy Xuyên có vòm cây

nghiêng lá. Xanh hay vàng hay tím nhạt em

quên. Vì em chưa muốn nhớ trong một lúc gió lá

tưng bừng không nhớ cũng không quên

Em thơm màu lá em Caddy em Lưu Hà em

Phương Hà của Trúc em Loan buồn vì thương

Dũng thiết tha. Anh chạy về Nam Mỹ để nhìn

em nằm dưới bóng cây đi bên lá nhánh suối

nước sầu em lội xưống sóng vui. Chân em trắng

(không thấy bàn chân ở dưới nước) đầu gối tròn

như măng ngọt mía mưng con chuồn chuồn đậu

ngọn

Anh chạy qua ghé khắp Âu châu mấy mươi

miền lục địa nghe ngàn con sông vỗ dưới sóng

chân cầu có người thiếu nữ đứng nghe anh kể

rằng riêng em thơm mùa cây lá ướt hỏi người

thiếu nữ nầy có nghe thấy em thơm. Lục địa Âu

châu ngừng binh đao nghe sông biển vỗ sóng

bảo người thiếu nữ bước theo anh

Tất cả theo nhau nối đuôi chuồn chuồn màu

trôi pha loãng tháng và mùa năm cũ mới hai

bên. Người thiếu nữ tỉnh Hà dưới cây ngó em

bước tới tươi tắn môi răng kể lại rằng

Thưa ạ người thiếu nữ muôn đời là em đó đã trở

về làm con gái đứng nhìn cây thổi linh hồn em

con gái muôn năm

Thiếu phụ trở về

Non hồng chiều vọng chân mây

Sương chừng lãng đăng rơi đầy tuổi thơ

Lá cồn thu lạc bao giờ

Hồn trong sóng phượng chia bờ trường giang

Khuya thôi về lạnh phố phường

Ôi buồn khổ lại như càng theo nhau

Một bờ dương xếp bến sau

Nước cằn cỗi đục nghe đau lá vườn

Em về nghe động trong xương

Hồn xưa con dế lên đường viễn du

Bỏ thương lại ở sau mù

Cây mùa đắng trái bù dù tim xanh

Nửa đời bê bối thân anh

Một miền đi khuất trong thanh âm nào

Thu mỏng

Bên bờ con mắt ngó nhau

Trời Tây Phương lại trong màu tóc em

Ta nghe trong thớ xương mềm

Mối sầu xưa gỡ bên đèn chửa đang

Bàn tay dọ dẫm sương đầm

Những mùa thưa mỏng thu thầm thì trao

Theo về nhịp động chiêm bao

Ngày xanh rớt hột mưa mau bây giờ.

Thư xuân

Bóng sầu phố ngả nghiêng vai

Lời thư xuân đã lỗi sai bao giờ

Gót buồn non ải bơ vơ

Trời xa cố quận đâu ngờ điêu linh

Tôi làm con của hoang thành

Tôi làm em của người anh không về

Tôi từ đắm tự năm tê

Chín tầng ngang ngửa chưa hề tỉnh ra

Cỏ đầu truông thoắt tiêu ma

Cuối truông đèo mất hút tà dương tây

Cửa đen mài miệt canh chầy

Vào ra lẽo đẽo không đầy không vơi

Chít chiu chợt khóc chợt cười

Thiều quang chín chục chợt bùi ngùi bay

Âm thanh bấn loạn đêm ngày

Giấc mơ màng giậy cuồng si dại hồn

Gọi người bỏ lách lau thôn

Kêu người dứt cỏ lìa cồn cải kim

Ầm trang hồng phạm đảo điên

Người đi nỡ để sơn tuyền thế sao

Hai bề lây lất mòn hao

Chào xuân quyết định bề nào chừ đây

Thưa

Nói nữa là thôi lời là lở dở

Bốn chân trời là thế kỷ rã riêng

Tuần Bạch Ngọc ngàn năm đi hay ở

Đứng hay ngồi nằm ngửa ngã hay nghiêng

Cũng không thể quên rằng thân là thể

Mẩy là mình xương là xảu bên da

Và kỷ niệm đuổi theo lời là thế

Xô linh hồn về ở cuối câu ca

Không quên được không thể nào nói được

Bầu trời kia xuân nọ chết thôn xanh

Vườn hoa nở ngậm ngùi hoa ngã gục

Lá bên cành chưa kịp dứt âm thanh

Bỏ đô thị bỏ bình nguyên đất ruộng

Bỏ gian nhà cha mẹ nhớ thương con

Về huyễn ngạn thượng du buồn đổ xuống

Thác trôi giòng bờ gió bụi chon von

Không thể ngó không thể nhìn không thể nói

Ngày bỏ đi trong dang dở tiếng chào

Năm tháng ám vong hồn về đô hội

Nhịp thay vần là mộng giữa chiêm bao

Giờ đứng lại là bây giờ rất lạ

Là bao giờ từ buổi lạc tin hoa

Nhầm bóng nguyệt là sầu đau khôn tả

Phút trùng lai là ngó vội nhau và…

Thưa em Sài Gòn

Phố hôm nay phủ xiêm người

Em về đầy đủ môi cười bên răng

Ngày vui xê xích hai hàng

Tháng so le đếm bờ ngăn bến rào

Thưa em từ bữa xa nào

Nhìn nhau mộng đã bước vào trong mơ

Bụi bay là áng mây mờ

Yêu nhau là hẹn sai giờ ngó nhau

Đồi xa sương xuống pha màu

Có chờ đợi bóng em giàu dung nhan

Con nai bốn vó băng ngàn

Gặp em thì cũng chạy quàng quanh em

Ta về mở mắt nhìn xem

Trang mờ em vẫn là em Thu đầu

Tiếng nói

Tiếng nói nghe như

Giọng cười đáp lại

Buồn đi xa xôi

Vui về mãi mãi

Nắm tay nhau trong thương nhớ mộng bên đời

Bước song song theo gió rộng về khơi

Ngó mông lung mây trắng ở trên trời

Mây sáng mây xanh mây mờ mây mỏng.

Tiếng vọng

Em về ở lại đây thôi

Nghe mùa nước lũ nguồn trôi phăng đồng

Một trăm cây lá bên rừng

Gửi trong tiếng vọng xa chừng ngàn mây

Mười con xóm nhỏ bên này

Nhắc nhau nhớ lại cái ngày bên kia

Tóc bạc thưa rằng

Một bữa trăng sao

Xuống rừng rú dại

Một bữa trời trăng

Buồn không thể nói

Cầm gương lên hỏi

Tóc bạc thưa rằng

Trời đất cách ngăn

Đừng mê con gái

Bực quá liền quăng

Tấm gương xuống đất

Vẫn nghe mãi rằng

– Đó là sự thật!

Trò chuyện

Ngồi đây nói chuyện

Lúc trời cao thổi gió xuống xanh nguồn

Em thốt lời bằng miệng

Và bằng môi hơi thở tự đâu tuôn

Em sẽ thành con kiến

Tôi thành con chuồn chuồn

Lời sẽ câm trên miệng

Nhưng nơi nào còn hơi thở luôn luôn

Những hòn sỏi lăn đi rất chậm

Chuồn chuồn bay không biết tới nơi nào

Con kiến bé có bao giờ lận đận

Lúc đi về trong cổ lục chiêm bao

Em sẽ bỏ lại đằng sau em bỏ

Những nỗi đời về ở giữa nhân gian

Ta sẽ tạo lại mối tình sâu bọ

Về hư vô vĩnh viễn bóng buông màn

Trong vườn

Trong vườn em có nhớ trăng xuống hôm nào hai

đưa bốn chân đi bàn chân em gót nhỏ ngón

mà bước như nhịp thở phập phồng lên xuống

phổi bên tim

Trong vườn em khóc gục đầu vai tóc xoã nước

mắt chảy ướt nhiều ướt cả áo nhau. Không có

rượu rơi quần hồng em hoen ố. Yêu nhau khổ sở

như trời sụp đổ cuộc đời tuổi dại trôi giòng nước

chảy cuốn đi. Mùa thu lạnh. Trang đời em xanh

đó. Trăng chảy đầm đìa nước mắt thơ ngây

sương rủ rỉ như cõi bờ xa rộng nghe chiều hôm

than thở gió khe về tiếng vọng bay theo. Em ở

bên nào chừ Trà Linh xưa non nước Phường

Rạnh Khe Rinh buồn Trung Phước Cà Tang Dùi

Chiêng Tí Sé mây chiều thổi xuống Duy Xuyên

Ôi buổi chợ miền Thượng Du trời mai sương lận

đận non xanh đất đỏ hồn em lạc mất đuờng về

phương mô biển cạn bàn chân từ thuở tản cư. Ở

trong vườn ngày nọ đêm khuya chừ đây phố thị

một mình đếm bước lung lay

Tim em máu đỏ anh mắm ngón tay buồn thở

mỏi trong xương. Trái tim em như trái cây rừng

chưa đợi nắng ửng vàng đã chín ngọt cắn vào

hàm răng nghe lạnh niềm vui lạnh tràn vào dạ

ôi em ngực nóng khít vào ấm lại quê hương

Ở trong vườn ngày nọ trăng khuya chừ đây phố

thị

Trở lại

Đường về đó dựng mùa xuân bên lá

Buổi mai nào từ ly biệt bẻ bai

Từ thu nội hoang mang về giữa dạ

Ngó ngày đi bên rớt nhụy xiêu đài

Màu lỡ dở bước buồn không nối gót

Đêm võ vàng không gối mộng song song

Từ liên lụy một vòng vây khép hột

Lối đi về trùng ngộ có ai mong

Em nhìn nhé giờ đây ta trở lại

Nghe giậy hồng một mùa cũ hồi sinh

Đồi bên núi đống gò bên cát bãi

Có động mình nghe chuyển mạch rung rinh

Ta mở mắt mở hai mi và mở

Một chân trời trùng điệp ở bên trong

Nguồn thao thức tự bao giờ gãy đổ

Đã chơi vơi hòa mộng múa trăm vòng

Chiều dừng sững sắc hương chiều bỡ ngỡ

Hàng thông im khe núi lặng bên ngàn

Mây hồng lục ráng hoàng hôn đã trở

Màu thẳm xanh cho diểm ảo trăng vàng

Trời bữa đó

Trời bữa đó không nói gì nữa cả

Xanh liên miên mà dạ của nhân gian

Vẫn thao thức giữa buồn đau em ạ

Nẻo thanh thiên từ lỡ một con đường

Em con gái hai bàn chân em bước

Hai tay ôm hai buồng phổi em ho

Trời buổi đó để buồn đi lướt thướt

Khắp đồi cao cồn thấp đống bên gò

Ta đứng lại bẽ bàng hai con mắt

Ngó và nhìn tay nắm ở trong tay

Buồng phổi lạnh bởi vì chưng em biết

Thiên đường xưa giờ giữ chỉ ngần này

Trời bữa đó không nói gì không nói

Một chút gì xưa đã nói miên man

Lòng với dạ võ vàng thôi đã mỏi

Nẻo đi về: rừng quạnh rú sâu hang