Nhà thơ Bùi Hạnh Cẩn và những bản thơ dịch tác giả khác (Phần 8)

Bùi Hạnh Cẩn được biết tới với một khối lượng bản dịch thơ vô cùng phong phú. Ông dịch nhiều tác phẩm của nhiều nhà thơ với nhiều đề tài khác nhau. Chính qua những bản dịch này sẽ giúp độc giả, nhất là những người hiện đại hiểu thêm về những áng văn chương và những thông điệp mà nguyên tác muốn gửi gắm. Tiếp nối phần Bản thơ dịch tác giả khác của Bùi Hạnh Cẩn phần 7 chúng tôi sẽ giới thiệu tới bạn những bản thơ dịch nước ngoài hay. Đây cũng chính là những bài thơ nước ngoài cuối cùng nằm trong chùm thơ dịch này.

Phụng hoạ thánh chế đồ kinh Hoa Nhạc ứng chế – Trương Duyệt

Tây Nhạc chắn kinh thành

Ngọn Hoa vút trời xanh

Chuông loan vang núi dội

Xe ngựa mờ mây quanh

Rạng nắng ngời vách dựng

Lạnh se thế hiểm lành

Đế Hiên vui thần hội

Vua Hán ngóng tiên tình

Miếu cũ thẳm rừng cổ

Bia nay rêu chữ xanh

Vua tôi tế trời đất

Người về mãi rạng danh

Đề Tùng Đinh dịch – Trương Hỗ

Màu núi ngát trời xa

Miên man đông nước hồ

Biển ngời nắng sớm rạng

Sông trắng gió xa đưa

Cao nguyên chim vút cánh

Lối nhỏ khói lưa thưa

Ẩn cũ người đâu nhỉ

Phải chăng tại Ngũ Hồ

Hồ Vị Châu – Trương Hỗ

Cao cao trăng lẻ sáng đò con

Lặng lặng sông dài đẩy dặm muôn

Làng nước chẳng hay đâu đó nhỉ

Núi mây man mác khiến ai buồn

Yến biên tướng – Trương Kiều

Một khúc Lương Châu vàng đá rung

Gió biên xào xạc động thành sông

Trong dinh có khách già chinh chiến

Sáo đặt ngang môi ngồi lặng không

Lục Thắng trạch thu mộ vũ trung thám vận đồng tác – Trương Nam Sử

Cùng ai trọn buổi thoả vấn vương

Trúc thẳm vườn êm gặp Tịch Cương

Đã bị gió thu gây nhớ gỏi

Lại nghe mưa lạnh giục hồ trường

Tam giang chớ hỏi niềm quê cũ

Trùng cửu đầm thân áo khách sương

Tuý luý muốn tìm đường ngựa chạy

Tiêu điều mấy nẻo rũ thuỳ dương

Cửu nhật yến – Trương Ngạc

Một khúc Lương Châu vàng đá rung

Gió biên xào xạc động thành sông

Trong dinh có khách già chinh chiến

Sáo đặt ngang môi ngồi lặng không

Nhạc Dương vãn cảnh – Trương Quân

Cùng ai trọn buổi thoả vấn vương

Trúc thẳm vườn êm gặp Tịch Cương

Đã bị gió thu gây nhớ gỏi

Lại nghe mưa lạnh giục hồ trường

Tam giang chớ hỏi niềm quê cũ

Trùng cửu đầm thân áo khách sương

Tuý luý muốn tìm đường ngựa chạy

Tiêu điều mấy nẻo rũ thuỳ dương

Giang nam hành – Trương Triều

Xao xác lá thu vàng gió thổi

Long lanh nắng loáng rạng mây ngời

Thù du cài tóc nàng cho hỏi

Say khách non cao được mấy người?

Lương Châu ca kỳ 1 – Trương Tử Dung

Quạ lạnh bầy – chiều muộn

Nhạn xa xuôi gió thu

Nước nâng trời ráng bóng

Mây ánh sông phiêu du

Bãi trắng hoa lau rụng

Vườn hồng lá thị thưa

Trường Sa nơi ẩm thấp

Tháng chín áo đương chờ.

Tặng Kiều Lâm – Trương Vị

Tỳ cô lá úa biệt tây loan

Hoa nở đầm sen chửa lại làng

Mộng thiếp dài như dòng sóng nước

Người đồn chàng ở chốn non Hoàng

Tống Lư Cử sứ Hà Nguyên – Trương Vị

Gió may động lá Nhạn môn thu

Bụi khói đường xa tối thú lâu

Ngựa chiến nhớ dài Thanh Hải ấy

Khèn Hồ đất Lũng vọng đêm sâu

Ngũ nhật quan kỹ – Vạn Sở

Chuyện trước Tây Thi giặt lụa xuân

Đời nay Bích Ngọc đẹp khôn phân

Cỏ huyên sắc nhạt đen mày nhánh

Hoa lựu màu thua đỏ ánh quần

Mái xoã long lanh say nhịp múa

Mặt hoa khúc mới đọng vang ngân

Ai rằng năm sắc tơ thêm thọ

Mà cố nhân nay dứt lối trần

Ngô Cung Oán – Vệ Vạn

Người thấy chăng,

Cung gác vua Ngô dựng bên sông

Chẳng cuốn rèm châu cũng thấy dòng

Sớm xa nắng rạng hai tầng cửa

Đêm xuống triều lơi vẳng ngàn trùng

Trong thành Câu Tiễn xuân chẳng cũ

Dưới đài Cô Tô bụi vàng tung

Đến nay chỉ thấy trăng sông trước

Từng soi những người trong Ngô cung

Hưng Khánh trì thị yến ứng chế – Vi Nguyên Đán

Mênh mang Hưng Khánh đế thành biên

Hơn cảnh Côn Minh Hán tạc nên

Ven bến tinh kỳ liền lối kiệu

Dòng xuôi đàn sáo động lầu thuyền

Đỉnh mây bốn hướng dăng màn ngự

Cây nước muôn trùng nhập tiệc diên

Nhạc yến rộn ràng ca Ngư tảo

Mang ơn muốn tấu khúc Cam Tuyền

Văn nhạn – Vi Ứng Vật

Làng cũ xa tít tắp

Nỗi niềm về đê mê

Hoài Nam mưa thu tối

Phòng cao nghe nhạn về

Người đang sống – Victor Hugo

Người đang sống là những người tranh đấu

Là người nồng nhiệt, tâm hồn chứa chan hoài bão

Là người vượt lên đỉnh cao số phận cheo leo

Là người trầm tư, mê theo mục đích cao siêu

Trong tầm nhìn suốt đêm ngày hiện rõ

Lao động thánh thần hay tình yêu cao cả

Là kẻ tiên tri vái lạy thuyền thần

Là giới cần lao, bậc lão trượng, người thợ, gã chăn

Những người tốt bụng, sống cuộc đời đầy ý nghĩa

Lạy Chúa! Thực đáng thương cho những ai không thế

Vì cõi hư vô

Man mác buồn phiền làm cho họ say sưa

Vì nặng nề nhất là tồn tại mà không sống

Lay lắt kéo dài, lang thang vô dụng

Tăm tối não nề

Của tồn tại chẳng tư duy

…

Sao chẳng chút yêu thương! Lẽo đẽo theo con đường đau khổ

Không mơ cho tương lai, không chịu tang quá khứ

Sao! Bước lên mà không rõ đi đâu

Nhạo báng Ngọc hoàng, không tin tưởng Chúa nhiệm màu

Xem thường tinh tú, hoa thơm, người đẹp

Không tìm tâm hồn, luôn thèm xác thịt

Gắng sức hoài công vì cứu cánh hư vinh

Không ngưỡng vọng cao xanh, trời, quên lãng bao người đã hy sinh

Không, ta không thuộc loại người như vậy

Ta trốn, ta kinh những đường mòn chán ngấy

Đầy lũ quyền uy, hãnh tiến, cùng lũ luồn cúi nhớp nhơ

Hỡi nhung nhúc mọt sâu giữa chốn thành đô

Bọn giả trá, hôi tanh, tim giá băng, nòi thoái hoá

Ta không muốn là linh hồn giữa bọn người nhớp nhúa

Mà chỉ mong làm cây thắm giữa rừng xanh

Ơi nước Pháp!Lúc ngươi quỳ gối

Ơi nước Pháp! Lúc ngươi quỳ gối

Bàn chân bạo chúa đạp lên đầu

Sẽ vang tiếng thét từ hang núi

Gọi kẻ qua đời tỉnh giấc mau

Nhìn dãy triều dâng sao bóng nước

Như đôi bè bạn gặp trong mơ

Một người biệt xứ ngang cồn cát

Giọng nói vang lên giữa tối mờ

Tiếng người vụt ánh chớp uy nghi

Lời nói bừng lên nhắc bốn bề

Lời nói như bàn tay dũng sĩ

Vung gươm loang loáng giữa trời khuya

Nghe người… đá gấm cũng rung lên

Núi ngả màu nâu tối sẫm nền

Và những cây rừng ngơ ngác tán

Rùng mình run bóng dưới trời đen

Lời người đồng vọng tiếng chuông vang

Là tiếng xua dài lũ quạ khoang

Là gió lạ về mang xao xuyến

Tới làn cỏ rạt nấm mồ hoang

Lời kêu: Nhục nhã loài đê tiện

Áp bức quen trò lũ sát nhân

Lời gọi tâm hồn đâu thánh thiện

Như hồi kèn nghĩa giục ba quân

Lời tựa cuồng giông bay tiếp tiếp

Giống nòi vận mệnh hẳn vần xoay

Kẻ đang sống sẽ mau hồn thiếp

Người đã qua đời vụt tỉnh ngay

Du Cửu Long đàm – Võ Tắc Thiên

Cửa núi dạo ngọc nữ

Đầu khe ngắm quỳnh phong

Đỉnh núi liệng đôi phượng

Lòng đầm lượn chín rồng

Trong rượu nổi lá trúc

Trên ly loáng phù dung

Núi non quê thích thú

Chỉ có gió vào trong

Lạp nhật tuyên chiếu hạnh thượng uyển – Võ Tắc Thiên

Sáng sớm chơi vườn ngự

Mau chóng báo xuân hay

Hoa nên suốt đêm nở

Đừng đợi gió mai bay

Thạch Tông – Võ Tắc Thiên

Ba non mười động bao huyền ảo

Kiệu ngọc xe loan ánh tía bày

Đều móc đều sương rành đất tốt

Thuận mưa thuận gió cõi vua nay

Đỉnh cao ngàn thước hoe làn nắng

Suối thẳm muôn tầm tắm áo mây

Tạm nghỉ chén quỳnh vui núi nước

Yên thêu chiều xế bụi trần bay

Đề Gia Lăng dịch – Vũ Nguyên Hành

Gió tây cờ bái rợp non sông

Trạm núi mù mưa tưởng khói lồng

Nửa chặng Gia Lăng đầu đã bạc

Phía tây cửa Thục lối trời thông

Vô đề – Vương Ấu Ngọc

Trời đất không thiên vị

Muôn vật đều khoe xinh

Hoa lan hoa huệ kia

Lại ở hang sâu xanh

Gió nhẹ ngầm giúp đẹp

Mưa móc them vẻ thanh

Một sớm ra Thượng Uyển

Đào mận cũng nhường danh.

Khuyến tửu – Vu Vũ Lăng

Mời anh một chén vàng này

Xin đừng từ chối ly đầy gửi trao

Thân hoa gió thét mưa gào

Đời người ly biệt nói sao cho cùng.

Túc Sơ bì dịch – Vương Chu

Thu nhuốm đường lê lá nửa hồng

Kinh Châu đông ngó cỏ mênh mông

Ai hay quan lẻ nơi trời biển

Quán cũ đìu hiu mưa não nùng.

Chung Nam sơn – Vương Duy

Thái Ất gần kinh đô

Núi núi biển liền bờ

Mây trắng quay đầu gặp

Xanh thẳm mắt hư vô

Chia khu ngọn giữa biển

Râm tạnh khác khe xưa

Muốn tìm nơi nghỉ trọ

Cách bến hỏi tiều phu.

Hoạ Giả Chí xá nhân “Tảo triều Đại Minh cung” chi tác – Vương Duy

Mũ đỏ kê nhân báo rạng đông

Thượng Y dâng áo thắm mây bồng

Chín tầng trời thẳm bày cung điện

Muôn nước cân đai vái ngự rồng

Nắng sớm vừa lan đài Tiên Chưởng

Làn thơm mờ toả vạt Cổn Long

Tan chầu nên sửa chiếu năm sắc

Ao Phượng quay về ngọc vẫn rung

Lâm cao đài tống Lê thập di – Vương Duy

Tiễn anh lên chốn đài cao

Sông đồng hút mắt biết sao cho cùng

Chiều tàn chim mỏi về rừng

Sao người đi mãi chẳng ngừng bước chân

Phụng hoạ thánh chế “Tòng Bồng Lai hướng Hưng Khánh các đạo trung lưu xuân vũ trung xuân vọng” chi tác ứng chế – Vương Duy

Dòng Vị Tần quan uốn khúc xa

Non Hoàng bóng ngả Hán cung tà

Xe loan xa vượt ngàn trùng liễu

Đường ngự quay nhìn thượng uyển hoa

Song Phượng kinh thành mây cổng rợp

Cây xanh muôn hộ lối mưa sa

Muốn tràn hơi ấm theo thời lệnh

Nào phải thần du ngắm vật hoa

Tống Bí thư Triều Giám hoàn Nhật Bản – Vương Duy

Sóng nước không thấy bến

Nào đâu mé bển đông

Chín châu xa miết mải

Muôn dặm gởi mông lung

Ngóng nước trông trời mọc

Buồm về tin gió mong

Thân ngao loang bóng tối

Mắt cá rọi làn hồng

Chủ nhân nơi cô đảo

Phù Tang cây quê rung

Biệt ly giờ đất lạ

Tin tức biết sao cùng

Tống Bình Đạm Nhiên phán quan – Vương Duy

Đường Dương Quan đã biết đâu

Mới vừa theo Định Viễn hầu tòng quân

Mây vàng đứt đoạn màu xuân

Khèn biên dồn dập mấy tâm tư sầu

Biệt ly bể Hãn bao lâu

Sông Giao vượt ải chừng lưu luyến gì

Dấn thân nước lạ hãy đi

Cho hay chén rượu Nguyệt Chi thế nào

Tống Hình Quế Châu – Vương Duy

Trống kèn rộn Kinh Khẩu

Sóng gió xuống Động Đình

Giả Kỳ bờ sắc đỏ

Con thuyền mái chèo nhanh

Nắng xế sông hồ trắng

Triều lên trời đất xanh

Minh châu về Hợp Phố

Sao sứ ánh long lanh

Tống Lý thái thú phó Thượng Lạc – Vương Duy

Thương Sơn quây Sở Đặng

Xanh ngát rợp um tùm

Vút suối reo đường trạm

Nắng tà soi ải quan

Hoa đồng xoè luỹ cổ

Bước khách vẳng rừng hoang

Nhà vách xuân mưa đắm

Thành non ngày muốn tàn

Suối son thông Quắc Lược

Bạch Vũ gối Kinh San

Nếu thấy đỉnh tây rạng

Mới hay dạ Ỷ, Hoàng

Tống Vi bình sự – Vương Duy

Muốn đuổi tướng quân lấy Hữu Hiền

Sa trường ruổi ngựa nhắm Cư Diên

Xa hay sứ Hán ngoài Tiêu ải

Sầu thấy thành trơ nắng xế bên

Trên đây là bản thơ dịch tác giả khác của nhà thơ Bùi Hạnh Cẩn mà chúng tôi muốn giới thiệu tới bạn. Đa phần các sáng tác thời xưa cũng như các sáng tác nước ngoài sẽ khá khó hiểu. Bởi nó sử dụng một hệ chữ viết và ngôn ngữ có phần khác biệt so với cuộc sống hiện đại. Đừng quên theo dõi những Bản thơ dịch các tác giả khác của Bùi Hạnh Cẩm phần cuối bạn nhé!

Theo Thuvientho.com