Nhà thơ Nguyễn Duy và tập thơ Bụi (1997) hay nổi tiếng phần cuối

Bụi là một tập thơ của Nguyễn Duy cuối cùng khi ông tuyên bố bỏ thơ. Và đó cũng chính là hành tình của nhà thơ từ xó bếp ra thế giới. Trong hành trình ấy nhà thơ đã tìm ra cái tôi của chính mình. Và đó cũng chính là lý do tại sao ông thường ví mình như là một hạt bụi bay trong cõi người. Cũng như là hạt cát dạt trôi trong lòng sông Mạ. Cùng tìm hiểu những bài thơ cuối cùng của Nguyễn Duy viết trong tập Bụi này bạn nhé!

Chỉ khác nhau cái nhìn, em ạ…

Trời đâu cũng rộng như nhau

mưa đâu cũng ướt nắng đâu cũng vàng

Gió đâu cũng gió lang thang

người đâu yêu cũng nồng nàn như yêu

La Loire

Dặm về xa quá trời xa

bóng cây thõng thẹo màu hoa ỡm ờ

Mỏi lòng giạng cẳng phơi mơ

chợt rơi tiếng quạ vang bờ sông Loa

Đường hầm qua biển Manche

Lỗ đen thẳm sâu dưới đáy của đáy đêm

xa cách đáy nước vài trăm thước gì đó

xa cách mặt nước dăm trăm thước gì đó

xa cách đời thừong khoảng từ đài danh vọng tới âm phủ

xa cách em yêu khoảng giấc mơ dài

cộng thêm cơn ác mộng ngăn ngắn

Ta đang qua con đường không bình thường

không tầm thường

ý nghĩ tản mạn dưới đáy của đáy biển

không thể đo lường những khoảng cách tâm tưởng

Hè nhau đi guốc vào bụng vũ trụ

tọc mạch cõi khác

người trái đất loay xoay tít mù ngoài trái đất

nào ai xuyên tim đen hành tinh

Hội chứng mù lòng tối chính mình

Thách thức

Đố em bán gió cho trời

để anh đánh thuế bọn người buôn nhau

Đố em mua chịu nỗi đau

để anh hóa giá bảy màu giấc mơ

Nấp vào bóng mình

Anh vô danh đứng lên bằng đôi chân hy vọng của mình

cây vô danh đứng lên bằng chính rễ của nó

đất đai cằn khô chưa bao giờ bình yên

Anh vươn tay về phía giấc mơ tàng hình ngọn gió

như cây vươn về phía cao xanh

bằng cành của nó

Không hiểu nổi tại sao anh và cây bị chém bị đốn

không lẩn trốn và không thể lẩn trốn

anh nấp vào bóng anh

Anh vặt trăng sao rịt lành vết thương

thấm giọng giọt sương nước mắt em long lanh mảnh vỡ

và bắt chước lá cây bình thản hát mỗi lúc gặp gió

Lại đứng lên một lần nữa… một lần nữa… một lần nữa…

anh chờ em cơn mưa phục sinh

ô dù che anh là chiếc bóng chính mình

Giọt trời

Ngẫu nhiên em ra đời giọt trời rơi xuống

không hề ký tên hợp đồng làm người

Giọt yêu ngẫu nhiên cũng xuống từ trời

không đề cương không kịch bản không dự báo thời tiết

Ta đầu tư cuộc tình không dự án không luận chứng

giật gấu vá vai không biên lai không hóa đơn

Ngẫu nhiên người ngẫu loạng quạng ngẫu vương

ta ngẫu hứng nhau phút tình cờ ấm ớ

Hình như thế

hình như không phải thế

Em nhớ chăng phòng công chứng nhà trời

khế ước hồng hoang lăn dấu tay định mệnh

Đứa hóa bụi đứa hóa hơi nước

bụi hóa người khô xác khát mưa em

Mây ngẫu mưa con đầu mùa nghẹt thở

lụt lội mối tình từ thiện thiên nhiên

Yêu trả góp cả kiếp người em ạ

ngẫu sống rồi ngẫu chết ngẫu hư không

Mỗi

Em đi bỏ lửng cánh đồng

xơ gan hột lúa nát lòng củ khoai

Rạ rơm bạc phếch tóc dài

hai mà một một mà hai một mình

***

Em đi bỏ lửng sân đình

trống chèo ngắc ngoải thùng thình gọi ai

Chòng chành kiếp nón không quai

hai mà một một mà hai một mình

***

Em đi bỏ lửng dòng sông

biệt tăm con cá lông nhông thuyền chài

Gió lêu lổng sóng dông dài

hai mà một một mà hai một mình

***

Em đi bỏ lửng trúc xinh

thầy đồ cóc dạy yêu tinh học bài

Nằm nghe ếch nhái thi tài

hai mà một một mà hai một mình

***

Em đi bỏ lửng chân trời

một người chiều ngóng một người ban mai

Hình là ta bóng là ai

hai mà một một mà hai một mình

***

Em đi bỏ lửng cái tình

tâm toang hoác rỗng rối tinh hình hài

Ruột rêu mọt gặm lai rai

hai mà một một mà hai một mình

Xác thời gian

Một tờ lịch vèo bay

một đi không trở lại

khoảng vắng teo treo cái bóng một ngày

Một tờ lịch từ trần

tương lai mỏng một tí

quá khứ dày một tị

Một tờ lịch tạ thế

chuông trời buông nhẹ không

xác thời gian xếp lớp xuôi giòng

Một tờ lịch băng hà

bao nhiêu ai tùy tiện hiện ra

bao nhiêu ai đột ngột biến mất

Một tờ lịch viên tịch

tuổi mỗi cao người mỗi thấp

vui mỗi thiếu buồn mỗi thừa

Một tờ lịch đổi ngôi

thương mỗi đời vừa vinh vừa nhục

dài một chút ngắn một chút

Một tờ lịch thế thôi

lõm bõm thêm một ngày ta sống

và trắng xóa thêm một ngày ta rụng…

Thắc mắc

Ngồi rồi thắc mắc ti vi

Mổ ra coi có người gì ở trong

Phơi gan lòi ruột lòng thòng

tưởng người gì hóa ra không người gì

Thương nhớ thơ ngây

Sung sướng vậy thời thả rông trí nhớ

sống rồi quên để rồi sống rồi quên

Khốn khổ vậy thời nâng niu trí nhớ

quá khứ giăng xiềng xích giam cầm mình

Cái nhớ càng sâu gai rào càng sắc

em hóa cai tù chính cuộc đời em

Anh cũng vậy hình như ai cũng vậy

ta tự bỏ tù oan trái tim ta

Chạnh lòng 1

Giọt rơi hơi bị trong veo

mắt đi hơi bị vòng vèo lôi thôi

Chân mây hơi bị cuối trời

em hơi bị đẹp anh hơi bị nhàu

Chạnh lòng 2

Ngu ngơ hơi bị ấm đầu

mù mờ hơi bị ngu lâu tàn đời

Thần kinh hơi bị rối bời

người hơi bị ngợm ta hơi bị người

Dị ứng

Sao em không nói lời cỏ gấu

mặc kệ cào bừa lá nhọn cứ đâm kim

Sao không nói lời ríu rít chim sẻ

chút tâm tình nhỏ bé dễ thương chưa

Sao không nói lời mòng mọng cơn mưa

mắt ướt át dấp dính tóc ướt át

Sao không nói lời da thịt va nhau

hổn hển cái hôn chảy máu hơi thở

Sao em mê mẩn lời đạo sĩ ngái ngủ

xủng xoẻng tuyên ngôn lạnh lẽo cũ mèm

Em ạ triết gia xa cách anh

triết lý đồng hành với chuyên nghiệp lưỡi

Rượu cuội

Quán ven đời chuyện tào lao

gốc cây trà chén thuốc lào mơ tiên

Chợ trăng rượu cuội ngầu men

coi chừng ta cuốc lủi em bõ hờn

Người trăng

Người gì người trắng như trăng

trăng gì trăng nói lăng nhăng như người

Trăng đau trăng bạc như vôi

người đau người khuyết người vơi người mờ

Tây Hồ phủ

Quyết tâm đi lễ cầu an

đồng cô bún ốc khói nhang Tây Hồ

Mắt xanh mỏ đỏ lượn lờ

miếng hôn ngoáo ộp ngẩn ngơ thánh thần

Tìm lại dấu xưa

Chìm xanh dấu cũ chân đê

tìm đâu lối cỏ đi về ngõ em

Thình lình đất lở Long Biên

nước sông xưa chảy huyên thuyên đảo dòng

Tình ca cho người ly hôn

Đừng nói rằng em không yêu anh

nên nói rằng em yêu anh xong rồi

Sự dối lừa xúc phạm tình yêu

đành chấp nhận bước lỡ làng định mệnh

Đành thú thật cuộc tình như cuộc chiến

bụi mưa xuân hoang phế đấu trường lòng

Đành ngắm niềm vui chui qua xác nỗi buồn

bình thản nhìn xa không hoảng hốt

Đành tùng xẻo khối âm u phát độc

thanh thoát người về không cản lối người đi

Đừng quên chúc tốt lành nhau em nhé

và thơ ơi đừng sướt mướt làm gì

Kiêng

Bệnh oan trời ác phạt anh

liếm môi nhấm thuở tung hoành chưa xa

Tạnh men là tạnh la đà

tạnh cơn một bóng ảo ra chín hình

Phàm trần bớt chút lung linh

các em bớt xỉnh xình xinh mấy phần

Tỉnh queo quá hóa vô tâm

thương ngây tiếc dại bần thần vậy thôi

Kiêng khem nhạt thếch cả người

Ngọt ngào

Đôi khi

dư vị của ngọt ngào đắng quá

hối lộ nụ hôn quà biếu cuộc tình

miếng ăn chùa ly rượu chuốc

chặng đường quá giang phòng trọ miễn phí

và mộng mị hão huyền không tốn tiền

Đôi khi

ta trả giá quá đắt cho nhiều thứ chẳng đáng

cho cả những gì không ghi trong thực đơn

ví dụ món “giả vờ” chẳng hạn

Đôi khi

mắc bẫy ngọt ngào sao mà dễ dàng

ta buộc phải trả liền hoặc trả chậm

bằng thân xác ê ẩm ân hận

thanh danh đổi tráo tầm thường

đổ vỡ và buồn nôn

nỗi day dứt mất ngủ

và từng cân thịt mình bốc hơi sau đó

Đôi khi

cắn răng nhìn thẳng mà tự thú

sự thanh thản không thể mua bằng tiền bố thí

ngẫm cho cùng

chả có gì miễn phí cả

em ạ…

Nợ

Nợ thương nợ ghét nợ yêu

toác toàng toang vỡ bao nhiêu nợ nần

Nợ đời ngót nghét tấm thân

nợ con đường xác dấu chân chôn vùi

Nợ ly trắng nỗi đầy vơi

nợ bè bạn dốc cuộc chơi tưng bừng

Nợ người khóe mắt rưng rưng

nợ sông giọt nước nợ rừng bóng cây

Nợ em lận đận tháng ngày

ánh trăng ngọn gió áng mây nợ trời

Nợ hương sắc cõi thắm tươi

giấc mơ nợ xứ xa vời thần tiên

Dễ gì quịt nợ đâu em

nợ không trả được bằng tiền mà đau

Hạ thuỷ

Con tàu hạ thủy đứa trẻ lọt lòng mẹ

vĩnh biệt thời âm u bào thai

vĩnh biệt bình yên che chở

vĩnh biệt giấc mơ bịt bùng bóng tối vỏ trứng

Lạy tạ mẹ đất yêu dấu

trường đời ngoài kia kể từ nay là sóng là gió

bão tố và dập vùi

tàn phá và chìm đắm

Chân trời nào đi qua

bến bờ nào dừng lại

thẳm sâu nào đón đưa

Cực nhọc nào làm sao mà đo lường

lo toan nào làm sao mà biết trước

không thể nào định nghĩa được hạnh phúc

cũng như không thể nào ngăn cản nổi hy vọng

Ngoài kia có nhiều giấc mơ khác

đời tàu không thể sống trên cạn

đời người không phải là bào thai

Chặt dây néo cắt rốn

xuống nước chấp nhận định mệnh

một con tàu ra khơi

một con người vào đời…

Dân ơi!…

Lụt trắng đồng mà không trắng lòng

Bạn đón tôi hoa đào và xôi gấc

Be tết không đầy nhưng không nhạt

Uống rồi nghe có bão bên trong…

(Tết ở vùng quê bị lụt – Năm Quí Sửu, 1973 – N.D)

Năm nay lại lụt trắng đồng

quê ta lại tỏng tòng tong mùa màng

làng ta lại lóp ngóp làng

lòng ta lại ếch nhái hoang cả lòng

Bà con mất bữa nhiều không?

những ai bị gậy phiêu bồng chân mây?

bóng ai loẻo khoẻo hình cây?

căm căm gió bấc thế này… làm sao?…

Bạn ơi dù có thế nào

giữ cho nhau sắc hoa đào ngàn năm

tốt lành lời chúc sang xuân

nén nhang bái tổ khấn thầm… dân ơi!…

Thật thà

Tự dưng nhớ Thật nhớ Thà

nhớ con đường chả đi qua bao giờ

Tự dưng nhớ gió trong mơ

nhớ trăng dát bạc đôi bờ sông Ngân

Tự dưng nhớ chợ Quỉ Thần

vườn Thiên Thai rụng dấu chân trái mùa

Tự dưng nhớ nước chưa mưa

Thật Thà lúc lắc đong đưa Thật Thà

Trên đây là những bài thơ của Nguyễn Duy viết trong tập Bụi mà chúng tôi đã tìm hiểu và muốn chia sẻ với bạn. Thông qua tập thơ này bạn có thể hiểu thêm về phong cách sáng tác của nhà thơ. Cũng như những cảm nhận trên đường đời của mình. Cũng đừng quên đón đọc những bài viết của chúng tôi để cùng cập nhật những bài thơ hay nhất bạn nhé!

Theo Thuvientho.com