Nhà thơ Tản Đà và phần Các câu hát (Tập Khối tình con I 1916)

Phần Các câu hát chính là nội dung phần 2 trong tập Khối tình con I của Tản Đà. Với phần này ta có thể cảm nhận được phần giai điệu trong phong cách thơ của ông. Chính sự biến hòa trong tâm hồn thi sĩ đã là nguồn cảm hứng cho các sáng tác hay. Ở đó ta cảm nhận được một hồn thơ thiên về lãng mạn. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu những bài thơ trong tập Khối tình con I của nhà thơ Tản Đà bạn nhé!

Sẩm nhà trò bài 1 – Gửi cô Hiếu

E thì nhời

Nhắn thăm ai ngẫn ngự e nhời

Chung tên biết tiếng nhưng người chưa quen

Ngọn đông chào (nhờ) gì gió đưa duyên

Bờ sa bến lạ cho thuyền tới nơi

Hỏi dai nhân tài tử mấy người

Tình chi chữ Hiếu trên đời có hai?

Gặp nhau khi cũng bựt cười

Sẩm nhà trò bài 2 – Kiếp học trò

Học thì trò

Chúng anh xưa cũng kiếp học trò

Bây giờ rốt nát (anh mới) nằm co trong cái chỗ só rừng

Văn không hay chẳng đỗ thời đừng

Gió mưa (mà) khỏi chết nửa mừng (anh lại) nửa thương

Cái nghiệp bút nghiên cay đắng (đủ) trăm đường

Bảng vàng, mũ bạc (thôi) anh nhường mặc ai

Muốn lên bà (mà) khó lắm! em ơi!

Sẩm chợ bài 1

Chúng anh xưa chẳng biết ở nơi nào;

ông giời sô đẩy anh mới phải sinh vào cái chốn nhân gian

Thẹn vì tình mà ngơ mắt với giang san;

công danh chẳng có cũng sẩm xoan cho nó hào

Bấy lâu nay (anh) nghe tiếng má đào;

mà thề có thấy (một cái) cô nào anh cũng đui

Nói đây cho chúng chị em cười,

anh đây nào phải cái con người thong manh

Yêu nhau ta chẳng liếc cũng tình

Sẩm chợ bài 2

Sự phong lưu xưa kia anh đã chải mọi mùi;

bây giờ nhà xiêu vách nát, con đói vợ rét, dễ anh ngồi sao yên

Chết trong lưng không sẵn đồng tiền,

đôi ba câu hão (anh mới phải) kiếm ăn miền sẩm soan

Kể từ ngày (mà) trống hát chốn nhân gian,

mắt xanh (anh) chẳng để khách hồng nhan có một ai vào

Cái cách ăn chơi anh nghĩ thế (mà lại) có bên hào,

gầm giời một chiếu chẳng lúc nào anh không xuân

Ở đời nhắm mắt (mà) đưa chân

Sẩm chợ bài 3

Ngoảnh trông lên anh đếch thấy có ra gì;

ai rằng giăng sáng, anh vẫn thấy tối sì cái bóng đen đen

Hội chùa Thầy còn đương lúc đua chen;

mau chân thời tới, hễ ươn hèn thời xa

Anh tiếc cho đôi con ngươi bên chột lại bên loà!

trèo non xuống dốc dễ mà ai giúp nhau

Cái phận ông giời cho khi tưởng đến mà đau!

giời chưa mở mắt biết mai sau ra thế nào?

Bây giờ đất thấp (mà) giời cao!

Hát nói bài 1

Kiếp sau ai chớ làm người

Làm đôi chim nhạn tung trời mà bay

Tuyệt mù bể nước non mây

Bụi hồng trông thẳm như ngày chưa sa

Hồi đầu yếm tận nhân gian sự

Vô dực nan tùng đế khuyết du

Kiếp tiền sinh không vụng đường tu

Thời chi để ngàn thu gương bạc mệnh

Thiên mạt giai nhân không hữu ảnh

Hầu môn khách tử dã vô gia

Tiếc thay cho điệu Cao Sơn, khúc Bạch Tuyết, mày dương liễu, mắt thu ba

Nào đã biết chữ tài hoa là thế thế?

Hồng tụ thanh sam quân thi lệ

Trót đa mang chưa dễ đã ngơ tình

Đố ai ngoảnh mặt làm thinh

Hát nói bài 2

Thuyền tình một chiếc con con

Khoan khoan tay lái ai còn đợi ai

Yêu nhau nắm áo lôi mời

Thương nhau góc bể bên giời quản xa

Thế sự nhất phù vân chi cảnh

Những ai mê mà ai tỉnh đã ai ai?

Khéo vô đoan khóc hão lại thương hoài

Thú trần giới có ăn chơi là bậc nhất

Trượng phu hà dụng phong hầu ấn

Tài tử nguyên phi nịch thế nhân

Ừ! thế thời khi giăng trong, cơn gió mát, lúc hoa xuân

Chi sự nghiệp để tình quân ngao ngán dạ?

Quân bất kiến thiên cổ hầu vương truỵ lệ tàn bi an tại dã?

Thôi sử kinh an mã cũng đều sai

Hơn nhau một chén rượu mời

Năm canh mối tình

Hành vân

Nghiệp phong trần, nghiệp phong trần, kén mặt tài nhân.

Sầu ôm gối, gối chiếc đêm xuân,

chăn đơn sương lạnh, ngùi thương bóng đôi mình,

đem tâm sự cùng ai, trông ngọn đèn canh tàn hiu hắt.

Người trong mộng, niềm nguyện mong, giục xui lòng;

rõ ràng đôi lứa phụng, thành song thành song.

Mừng tạo hoá, chắp mối tơ hồng.

Tỉnh giấc cô phòng, dậy, thành không thành không.

Sự sắt cầm chiêm bao thành không.

Cô phòng u uất, ấy ai là bạn tri âm!

Nam thương

Tri âm cách nẻo phương trời, ai người nhủ hộ.

Gió đông trệnh rèm tây, đưa gửi mấy câu.

Ai say ngủ một mình đâu, giấc nồng chẳng hử tìm nhau?

Xa mấy dặm ngàn dâu, nghe nhạn sầu thêm sầu.

Song thưa gió thoảng bên màn, ôm đàn tưởng vọng.

Bóng trăng lại kề hiên, luống những đón tin.

Thôi chi nói mơ mòng, tiếng thần phong nhắc gọi trời đông;

cái oanh, cái oanh vàng, mi đậu lại trêu ai, nhắn chi đặng đôi lời.

Tương tư trọng, trè nhường khan giọng.

Ai biết nỗi sầu manh; mướn đưa mình, lên hỏi trời xanh:

sao ông nguyệt lão mần thinh? Năm canh mối tình!

Đò đưa bài 1

Rung rinh nước chảy ngang (thì) đèo

(Thuyền thì ai) thuyền ai một lá, giậm chèo quanh non

Đá trơ, trơ mãi (a) thời mòn

Khối tình bóp bẹp, vo tròn lại nguyên

Đò đưa bài 2

Giang san một chiếc mui (thì) bồng

Sóng to (mà) gió cả, hãi hùng lắm phen

Anh thương em má lúm đồng tiền

Phấn son em chẳng biết, con thuyền đênh lênh đênh

Đò đưa bài 3

Sông thu ngược gió xuôi thuyền

(Thuyền thì xuôi) thuyền xuôi gió ngược cho phiền lòng anh

(Ta trót) đem nhau xuống thác lên ghềnh

Trăm năm đôi chữ trung tình ai chớ quên

Đò đưa bài 4

Con sông xuân nước chảy lờ đờ

Thuyền trôi lững đững, giăng tờ mờ soi

Công danh chi nữa, chàng ôi!

Chàng về giậm mũi cho tôi lái thuyền

Hát tạp (lối phong dao)

Đêm thu gió đập cành cau

Chồng ai xa vắng ai sầu thay ai?

Đêm thu gió hót ngoài tai

Gió kia có biết chồng ai nơi nào?

Đêm thu gió lọt song đào

Chồng ai xa vắng gió vào chi đây?

Đêm thu gió lạnh đôi mày

Gió ơi! có biết nỗi này cho chăng?

Con sông chạy buột về Hà

Nhớ ai Hà Nội trông mà ngùi thương

Nhớ người cố quận tha hương

Nhớ ai thời nhớ, nhưng đường thời xa

Năm nay em đã mười ba

Còn hai năm nữa thời là mười lăm

Mong cho giời chóng hết năm

Năm sau dâu tốt cho tầm hơn tơ

Ai xui em lấy học trò

Thấy nghiên thấy bút những lo mà gầy

Người ta lấy được ông tây

Có tiền có bạc cho thầy mẹ tiêu

Chồng người xe ngựa người yêu

Chồng em khố đũi em chiều em thương

Phận hèn kém phấn thua hương

Phong lưu kia cũng như nhường mặc ai

Gió thu thổi lạnh ao bèo

Công anh kéo vó cả chiều lẫn đêm

Ai về nhắn chị cùng em

Chờ tăm đợi cá chi thêm bận lòng

Muốn ăn rau sắng chùa Hương

Tiền đò ngại tốn, con đường ngại xa

Người đi, ta ở lại nhà

Cái dưa thời khú, cái cà thời thâm

Con cò lặn lội bờ ao

Phất phơ hai dải yếm đào gió bay

Em về giục mẹ cùng thầy

Cắm sào đợi nước biết ngày nào trong?

Con cò lặn lội bờ sông

Ngày xanh mòn mỏi, má hồng phôi pha

Em về giục mẹ cùng cha

Chợ trưa dưa héo nghĩ mà buồn tênh!

Con sông đi lại bao tàu

Lòng em vấn vít bao sầu bao thương

Thương cha, thương mẹ, thương chàng

Thương cho những khách qua đàng bồ hôi!

Người ta có vợ có chồng

Em như con sáo trong lồng kêu mai

Má đào gìn giữ cho ai

Răng đen, đen quá cho hoài luống công

Gió đưa thầy khoá sang sông

Để em trông thấy trong lòng vẩn vương

Chàng đi những nhớ cùng thương

Gánh tình thời nặng, con đường thời xa

Anh đi để vợ anh nhà

Lấy ai đầm ấm đậm đà cho anh?

Tài giai gắng lấy công danh

Chữ danh xem với chữ tình mà hơn?

Anh đi lẽo đẽo đường trường

Công danh chẳng thấy, những thương cùng sầu

Lại đây ăn một miếng giầu

Kẻo mai tuyết nhuộm trên đầu huê râm

Anh xuôi, em tựa đầu cầu

Con sông vẫn đó, con tầu đã qua

Lạy giời gió bão phong ba

Cho tầu đổ ngược, cho ta thấy mình

Ai xui anh lấy được mình

Để anh vun sới ruộng tình cho xanh

Ai xui mình lấy được anh

Bõ công bác mẹ sinh thành ra em

Ngồi buồn rủ vợ đi chơi

Vợ rằng: chớ thế mà giời mắng cho

Đàn bà sao khéo toan lo

Giời không có mắt giời cho mặc lòng

Anh ơi! em bảo anh này

Ở đời phải cúi lông mày mới khôn

Người ta ăn ở sao tròn?

Sao anh ăn ở như đòn phá ngang?

Gió thu thổi lạnh ao bèo

Tiếc công bác mẹ như diều đứt dây!

Năm nay anh vẫn thế này

Sang năm anh lại như ngày năm xưa

Trông anh, em cũng thương tình

Lấy anh, sợ luỵ đến mình, em thôi

Trái duyên thời sự đã rồi

Tiếc công lặn suối qua đồi luống thay!

Người ta đi võng đi xe

Thân em cấy mướn đi về lấm chân

Giời xa xích lại cho gần

Phong lưu sẻ với phong trần cho ai

Ngồi buồn nhớ chị Xuân Hương

Hồn thơ còn hãy như nhường trêu ai

Cho hay bạc mệnh có giời

Đồng cân đã nặng bên tài thời thôi

Giời mưa sắn ống cao quần

Hỏi cô bán thuốc nhà gần hay xa

Thân anh đã sác như vờ

Đồng cân xin chị cho già chớ non

Đố ai đốt bóng nung hình

Cho ruột ai nóng, cho mình lấy ta

Kẻo còn ngày tháng lân la

Kẻo còn tháng chạy ngày qua giật mình

Muốn cho đêm ngắn hơn ngày

Sớm vỡ ruộng rậm, chưa cầy ruộng chiêm

Muốn cho ngày ngắn hơn đêm

Đèn khuya chung bóng cho em đỡ sầu

Ai đi? Đợi với tôi cùng

Tôi đi kiếm rượu cho chồng tôi sơi

Chồng hư mang tiếng mang tai

Tiếng tai thiếp chịu, hơn ai không chồng

Cô kia đen thủi đen thùi

Phấn đổ vô hồi, cái má vẫn đen

Lắm vàng cho thắm nhân duyên

Cô kia trắng nõn, không tiền lấy ai!

Mình đi có nhớ ta chăng?

Nhớ mình, đứng tựa bóng giăng ta sầu

Giăng kia soi nửa vòng cầu

Mà ai tìm cái phong hầu thấy chưa?

Ai làm cho con quốc nó kêu hè?

Kêu đêm nghe chán lại nghe kêu ngày

Chim hồng chắp cánh cao bay

Nắng mưa thui thủi thương mày quốc ơi!

Ai làm cho khói lên giời?

Cho mưa xuống đất? cho người biệt ly?

Ai làm cho nam bắc phân kỳ?

Cho sa hàng lệ đầm đìa tấm thương!

Đưa nhau một quãng đường trường

Cát bay dặm trắng, tơ vương liễu vàng

Ai đi đường ấy cùng chàng

Chàng đi, đi một bước đàng một xa

Đưa nhau một quãng đồng xa

Gió mai quyên giục, giăng tà nhạn kinh

Ai đi đường ấy cùng mình

Mình đi, để lại gánh tình ngổn ngang

Đưa nhau một quãng đò ngang

Nước xanh mây lộn, huê vàng bướm quanh

Ai đi đường ấy cùng anh

(Giở lên 4 câu, chắp thành một thiên biệt ly)

Qua các bài thơ trong Khối tình con I Tản Đà ta cảm nhận được một hồn thơ chất chứa nỗi lòng. Đó là những mạch cảm xúc dâng trào nên tác giả đã chia thành nhiều phần 1, 2, 3. Bên cạnh đó ông cũng dành một phần lớn cuộc đời để viết về các mối tình, các cảm xúc lãng mạn mà như con trai của ông sau này cũng đã nhận xét rằng bố mình là một người tài hoa và cũng là một người đào hoa.

Xem thêm: Nhà thơ Tản Đà và phần Từ khúc, Nhàn đàm hài đàm (Tập Khối tình con I 1916)

Theo Thuvientho.com