Nhà thơ Thái Bá Tân và tuyển tập thơ dịch Ivanovich Tyutchev

Bên cạnh các sáng tác thơ ca, Thái Bá Tân cũng nổi tiếng với các bài dịch thuật. Trong đó phải kế tới các bài dịch thơ của Ivanovich Tyutchev. Ivanovich Tyutchev là một nhà thơ Nga và cùng với Puskin, Lermontov là ba nhà thơ trữ tình lớn nhất của nước Nga vào những năm thế kỷ 10. Để có thể cảm nhận sâu sắc hơn về nhà thơ này bạn đừng quên đón đọc các bản dịch của Thái Bá Tân mà chúng tôi chia sẻ và giới thiệu dưới đây nhé!

“Bằng trí óc không hiểu nổi nước Nga”

Dùng thước đo nước Nga không dễ,

Cũng khó hiểu nước Nga bằng đầu.

Với nước Nga đặc biệt, từ lâu

Chỉ nên tin, tin thật lòng, chỉ thế

“Cảnh còn buồn, trời còn xấu, đầy mây”

Cảnh còn buồn, trời còn xấu, đầy mây

Nhưng cơn gió đã mang mùa xuân đến,

Làm ngọn cỏ khô trên đồng lung lay,

Làm cành thông khẽ xạc xào e thẹn.

Và thiên nhiên có lẽ một đôi lần

Trong giấc ngủ của mùa đông chưa tắt

Ðã thoáng nghe hơi thở của mùa xuân

Và bất chợt khẽ mỉm cười dè dặt.

Trái tim tôi đang lặng lẽ nằm im

Sao bất chợt như bỗng bừng tỉnh dậy?

Cơn gió nào đã thổi nhẹ qua tim

Và mang theo bao ước mơ lộng lẫy?

Tuyết long lanh, tuyết đã bắt đầu tan.

Máu chảy mạnh, chân trời le lói nắng.

Hay rằng đó là dấu hiệu mùa xuân,

Hay có ai đang yêu tôi thầm lặng?

“Có một mùa ngắn ngủi, đẹp lạ thường”

Trong mỗi năm, thật đẹp tháng đầu thu,

Không dài lắm, trời còn cao và rộng.

Ngày lung linh như dệt bằng pha lê,

Đêm trời sáng, đêm ảo huyền, thơ mộng.

Những đồng mì thu hoạch xong từ lâu,

Giờ trống trải giữa mênh mông trời đất.

Sáng, long lanh những mạng nhện đầy sương

Trên luống cày xẫm đen vừa mới lật.

Trời trống vắng, không còn tiếng chim ca,

Nhưng bão tuyết cũng còn lâu mới tới.

Bầu trời xanh và rất ấm trên cao

Dọi tia sáng xuống cánh đồng đang đợi.

“Đừng phán xét, mà cũng đừng than tiếc”

Đừng phán xét, mà cũng đừng than tiếc

Cái ngu si và cả cái điên rồ.

Ngày buồn bực, đêm ngủ quên là hết.

Mai thế nào, sẽ thế ấy, đừng lo.

Hãy biết sống, không quan tâm nhiều quá

Cái buồn vui, cái lo lắng… Mà rồi

Lo làm gì, khóc làm gì? Thế cả!

Sống ngày nào biết ngày ấy mà thôi.

“Mặt trời chói lọi, nước long lanh”

Đâu cũng tràn sự sống,

Trời nắng, nước long lanh,

Hàng cây vui, xúc động

Dưới bầu trời trong xanh.

Nước róc rách, cây hát,

Không gian ngập nắng chiều,

Cả thế giới dào dạt

Sự sống và tình yêu.

Thế giới này đẹp thật,

Nhưng khi em mỉm cười,

Anh thấy em đẹp nhất,

Hơn mọi thứ trên đời.

“Nàng ngồi trên sàn gỗ”

Nàng ngồi trên sàn gỗ

Lật giở đống thư dày.

Như một lớp tro nguội,

Nàng cầm chúng lên tay.

Những tờ giấy quen thuộc

Nàng nhìn, buồn, trầm ngâm,

Như linh hồn lặng lẽ

Nhìn thể xác đang nằm…

Trong những bức thư ấy

Là cuộc sống nhạt nhòa,

Là tình yêu cay đắng

Và những ngày đã qua.

Tôi đứng yên bên cạnh,

Sẵn sàng quì trước nàng,

Bỗng nhiên thấy rất sợ

Cái bóng ấy dịu dàng.

“Ông trời đày anh đã lấy về hết thảy”

Trời lấy hết mọi thứ trên đời:

Giấc ngủ, miếng ăn, sức khỏe…

Chỉ chừa lại mình em, cốt để

Anh cầu nguyện và cảm ơn trời.

“Quan tài được hạ xuống”

Quan tài được hạ xuống.

Mọi người liền xúm quanh

Rồi chen nhau, thút thít,

Khóc cũng rất chân thành.

Bên chiếc mộ chưa lấp,

Đứng đầu cả đám đông

Là cha cố nghiêm khắc

Đọc điếu văn dài dòng.

Cha nói về tội lỗi,

Về phù phiếm đời người…

Mọi người rất chăm chú

Lắng nghe cha từng lời.

Rất thản nhiên, lúc ấy

Bầu trời vẫn trong xanh,

Và bầy chim vẫn hót,

Đùa nghịch nhau trên cành.

“Rụt rè và miễn cưỡng”

Mặt trời lười, uể oải

Liếc nhìn xuống cánh đồng,

Ðất chau mày sợ hãi

Nghe sấm rền trên không.

Dông đầu mùa, hơi ẩm,

Những giọt mưa to, mềm…

Cánh đồng mì xanh thẫm

Dưới mưa càng xanh thêm.

Từ đám mây trĩu nặng

Chớp vụt loé, tạo thành

Tia lửa dài màu trắng

Chạy viền vòng xung quanh.

Mưa ngày càng nặng hạt

Làm bốc bụi trên đồng.

Sấm ngày càng chúa chát

Ðang gầm gừ trên không.

Bỗng mặt trời lần nữa

Ló ra nhìn dọc ngang,

Cả cánh đồng hoảng sợ

Chìm ngập trong ánh vàng.

“Tất cả những gì tôi học được”

Tất cả những gì tôi học được

Từ hy vọng và tình yêu xưa nay

Có thể gói trong một câu đơn giản:

Hãy cố sống qua từng ngày!

“Thật đáng sợ phút giây hấp hối”

Thật đáng sợ phút giây hấp hối,

Là cái sợ ta không hiểu nổi

Khi ta đau, sắp chết, thế mà

Có cái đau hơn thế – đó là

Phải chứng kiến những gì đẹp nhất

Trong trí nhớ dần dần đang mất.

“Tôi một mình ngồi suy nghĩ miên man”

Tôi một mình ngồi suy nghĩ miên man,

Nhìn bâng khuâng bếp lửa cháy sắp tàn

Bằng đôi mắt mờ mệt mỏi

Và buồn nhớ những chuỗi ngày lê thê

Đã trôi qua với tâm trạng nặng nề,

Buồn đến không lời để nói

Cái hôm qua có thật đúng hôm qua?

Cái hôm nay sẽ sống mãi, hay là

Bị quên một ngày nào đó?

Vâng, bị quên như tất cả bị quên

Bị chôn vùi trong vĩnh viễn bóng đen,

Năm này tiếp theo năm nọ.

Năm tiếp năm, hết đời nọ, đời này

Sao con người, – chỉ lá cỏ, – xưa nay

Con người hết than lại khóc?

Vừa lớn lên, lá cỏ tàn rất nhanh.

Nhưng mùa hè, một lá khác màu xanh

Thay lá vừa tàn, lại mọc.

Và lần nữa cây cỏ mọc kín đồng,

Và lần nữa sẽ lại có hoa hồng,

Tất nhiên kèm theo gai nhọn.

Chỉ mình ngươi, bông hoa nhỏ ngây thơ

Là sẽ không sống lại nữa bao giờ,

Bông hoa dịu dàng, khiêm tốn.

Với nỗi buồn và thích thú, tay ta

Ðã vô tình ngắt đứt cả đời hoa,

Ðiều ấy có trời chứng giám.

Biết làm sao, giờ hoa hãy nằm im

Trên ngực ta, cho đến lúc trái tim

Ngừng đập và thôi sưởi ấm.

“Vẫn mỏi mệt một nỗi buồn khao khát”

Trái tim anh còn đau buồn vì em,

Còn khao khát hướng về em, đúng vậy.

Trong giấc mơ, trong ký ức êm đềm,

Anh bới lục, tìm hình em đâu đấy.

Vâng hình em, hình bóng ấy thân yêu

Luôn trước anh như đang chờ vẫy gọi.

Nhưng em xa, như một đốm sao chiều

Anh muốn hái, mà không sao hái nổi.

Chiều hôm

Thật êm dịu tiếng chuông chiều thong thả

Bay vang xa giữa thung lũng sương dày,

Như tiếng sếu rào rào trong khóm lá

Đang lắng dần khi chúng đậu lên cây.

Thật xao xuyến biển mùa xuân trong vịnh,

Trải bao la, sang sáng một góc trời,

Và bóng tối của hoàng hôn yên tĩnh

Đang từ từ nằm nghỉ, đợi sương rơi.

Các bản dịch của Thái Bá Tân về thơ của Ivanovich Tyutchev được đánh giá khá cao. Qua đó ta có thể cảm nhận được phong cách sáng tác trữ tình của nhà thơ Nga nổi tiếng này. Thêm vào đó cũng là một trong những biểu hiện cho khả năng dịch thuật và sử dụng ngôn ngữ một cách nhuần nhuyễn của Thái Bá Tân. Bên cạnh đó ông cũng có nhiều bản dịch tác giả khác. Chính vì vậy bạn đừng bỏ lỡ bạn nhé!

Theo Thuvientho.com