Nhà Thơ Thanh Tâm – Cây Bút Thấm Đẫm Tâm Tư Người Lính

Thanh Tâm là một nhà thơ tiêu biểu trong thời kì thơ mới Việt Nam. Với ngòi bút tinh tế thấm đẫm tâm tư mà những bài thơ của ông được nhiều độc giả mến mộ và tìm kiếm

Tác Phẩm của ông phảng phất hơi thơ cổ phong tự do với chí khí muốn bứt phá của người trai thời loạn và những day dứt về con người trong cuộc sống đầy khó khăn vì chiến tranh ngày giặc giã quê hương mình mỏi mệt. Thơ Thâm Tâm đi lên từ hiện thực và bay bổng theo hình tượng nên có giá trị vĩnh cửu

Hôm nay, Thuvientho.com dành tặng bạn những bài thơ thật đặc sắc của nhà thơ thanh Tâm. Đừng bỏ lỡ nhé!

I. Vài Nét Về Nhà Thơ Thanh Tâm

– Thâm Tâm (1917-1950) tên khai sinh là Nguyễn Tuấn Trình, sinh tại thị xã Hải Dương, tỉnh Hải Dương. Là con thứ trong một gia đình nhà nho nghèo và đông con, học hết tiểu học, ông phải ở nhà giúp gia đình đóng sách và nấu bánh kẹo. Năm 1938, chàng nghệ sĩ lên Hà Nội cùng gia đình, ở một phố thuộc quận Hai Bà Trưng ngày nay (xưa là Ô Cầu Dền).

– Trong cảnh người khôn của khó, Thâm Tâm phải kiếm sống bằng nghề vẽ tranh Bờ Hồ, viết báo, làm đồ gốm và bắt đầu làm thơ. Từ những năm 1940, ông tham gia viết báo, viết văn và thường được đăng tải trên Bắc Hà, Tiểu thuyết thứ bảy, Ngày nay, Tiểu thuyết thứ năm, nhà sách Tân dân và Truyền bá quốc ngữ… Ông từng thử sức trên nhiều thể loại thơ, truyện, kịch, vẽ và viết cho loạt sách Truyền bá, nhưng thành công hơn cả vẫn là thơ. Thơ Thâm Tâm có nhiều giọng điệu, khi buồn da diết, khi trầm hùng, bi tráng, khi reo vui…

– Thâm Tâm bén duyên với những bài thơ làm theo thể hành – một lối thơ cổ lai của nhà Trung Quốc gồm: Can trường hành, Vọng nhân hành, và nổi bật là Tống biệt hành. Ngoài ra có Tráng ca và một số thể loại dịch thuật, truyện ngắn… Thâm Tâm có tham gia nhưng chưa có bài nào nổi bật.

– Thời kỳ 37-39 là thời kỳ đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng văn hoá và đến 1945 toàn bộ báo chí phải trở thành vũ khí đấu tranh cách mạng. Một thời đại trong thi ca mất sân chơi. Từ giã Tiểu thuyết thứ bảy và Truyền bá (đóng cửa), cũng như bạn bè kẻ vô Nam, người ra Bắc, Thâm Tâm tham gia văn nghệ trong Hội cứu quốc và tham gia ban kịch cùng người bạn thân là Trần Huyền Trân. Thâm Tâm biên tập cho báo Tiền Phong (cách mạng) với công việc làm bích báo, vẽ áp-phích, viết kịch như: 19.8, Lối sống, Ðầu quân vào Nam(1945), Người thợ, Lá cờ máu (1946).

– Năm 1947 ông gia nhập quân đội theo chỉ thị thông tư của Bộ quốc phòng vào tháng 2/1947. Thâm Tâm là người lính cầm bút trong Toà soạn báo Vệ quốc với tư cách một thư ký cho cơ quan ngôn luận của quân đội nhân dân Việt Nam (miền bắc hồi đó). Thời kỳ này Thâm Tâm viết truyện Ðại đội Kim Sơn (1948), Văn thơ bộ đội (Tiểu luận 1948). Bài thơ mà các nhà nghiên cứu cho là nổi bật về tinh thần những người bộ đội là Chiều mưa đường số 5 (1946). Năm 1950, chiến dịch biên giới ở căn cứ Việt Bắc với phương án đánh Pháp ở Cao Bằng do Võ Nguyên Giáp làm chỉ huy trưởng được đổi sang Ðông Khê. Trên đường hành quân này, Thâm Tâm bệnh nặng rồi mất.

– Thơ Thâm Tâm mang phảng phất hơi thơ cổ phong tự do với chí khí muốn bứt phá của người trai thời loạn và những day dứt về con người trong cuộc sống đầy khó khăn vì chiến tranh ngày giặc giã quê hương mình mỏi mệt. Thơ Thâm Tâm đi lên từ hiện thực và bay bổng theo hình tượng nên có giá trị vĩnh cửu. Nói như Vũ quần Phương: “Người đọc không thấy được hết sự phong phú của ông trong chặng đường mới.

– Ở giai đoạn trước, ông nhập cuộc muộn, ở giai đoạn sau, ông lại ra đi quá sớm”. Muộn hay sớm gì cũng chỉ một lần ra đi vỏn vẹn cho một đời người. “Trâu chết để da, người ta chết để tiếng”. Với Thâm Tâm, đó là tiếng tiếc thương vô bờ của người còn ở lại dành cho anh: “Nửa đời trai nào tiếc cái danh hời. Ðem tuyệt bút Tống biệt hành gởi lại”. Thi phẩm Tống biệt hành đến với độc giả cũng nhiều nỗi gian truân, không trọn vẹn là một trong mười thi phẩm hay nhất thế kỷ.

– Sinh thời ông chưa in thơ thành tập. Sáng tác thơ của ông được xuất bản năm 1988 trong sưu tập Thơ Thâm Tâm.

– Ngoài ra, Thâm Tâm còn có 3 bài thơ Gửi T.T.Kh, Màu máu Ti-gôn, Dang dở. Đây là những bài thơ tình hay nhất của Thâm Tâm gởi cho thi sĩ bí ẩn T.T.Kh trong năm 1940. Trong các bài thơ, ông tự nhận là người tình cũ của T.T.Kh. Một số người còn cho rằng chính ông là T.T.Kh. Tuy nhiên, vẫn không ai biết chính xác là như thế nào.

+ Tác phẩm:

Thơ:

– Đâu cảnh cũ, đâu người xưa (1941)

– Tống biệt hành (Thi nhân Việt Nam, 1942)

– Vọng Nhân Hành 1944

– Can Trường Hành 1944

– Tráng Ca 1944

– Ngẫm nghĩ cố sự

– Hoa Gạo

– Chào Hương Sơn

– Lưu biệt

– Vạn lý Trường thành (thơ in trên các báo trước 1945)

– Chiều mưa đường số 5 (1946)

– Màu máu Ti gôn

– Gửi T.T.Kh

– Dang Dở

– Lưu Biệt

– Căm Thù

– Ngược Gió

– Bài Thơ Của Người Lính

– Các Anh

– Chết

– Mơ Thuở Thanh Bình

– Thơ Thâm Tâm NXB Văn Học 1988

Kịch:

– Sương tháng Tám (kịch một hồi, Tiểu thuyết thứ bảy, 1939)

– Nga Thiên Hương (kịch ngắn) 1946

– 19-8 (viết chung với Trần Huyền Trân) 1945

– Lối sống (Kịch ngắn) 1945

– Lá cờ máu (1946)

– Đời thợ (1946)

– Đại Đội Kim Sơn (truyện) 1948

– Thuốc Mê (truyện)

– Văn Thơ Bộ Đội (Tiểu luận đăng báo) 1946

– 37 Truyện Ngắn, TTTB. NXB Tân Dân

II. Kho Tàng Thơ Của Thanh Tâm

Thanh Tâm là một nhà thơ đóng góp không nhỏ trong nền thơ ca Việt Nam. Thơ Thâm Tâm mang phảng phất hơi thở cổ phong tự do với chí khí muốn bứt phá của người trai thời loạn và những day dứt về con người trong cuộc sống đầy khó khăn vì chiến tranh ngày giặc giã quê hương mình mỏi mệt

Những bài thơ của ông đến nay vẫn vẹn nguyên giá trị và được đánh giá rất cao. Ngay bây giờ chúng ta cùng nhau khám phá những bài thơ của ông nhé!

Bán hoa đào

Vang bóng thanh bình phố đỏ trưng

Mươi lăm thầy khoá viết khom lưng

Dăm nàng gái nõn ngon như mứt

Đi sánh hoa đào vẻ má nhung

Có một thân tang mang trắng phơ

Ngang đầu màu tóc lẫn màu tơ

Lão buồn đi bán cành hương thắm

Hoa đỏ…mừng vang, áo… bạc mờ!

Ai cũng như ai bận tiếp xuân

Mê man sắc tía ngả đầy tâm

Riêng cô, lão bán muôn hồn đỏ

Rồi lủi về đâu kiếp lệ thầm?

Có những lòng trinh bán một giờ

Vợ người cơ lỡ bán con thơ

Cùng đường, trai bán thân cao trọng

Có vạn linh hồn đã bán mua

Như lão rao hoa có vạn tình

Trĩu trời tang, nặng kiếp thương sinh

Tháng ngày âm ỉ nguồn đau chảy

Trong mắt u trầm ngọn lửa xanh!

Nghiến răng đem bán hết đời xuân

Có kẻ nên tang chẳng một lần

Chảy dưới mắt đời, khi tất cả

Máu đào tranh chảy đã muôn năm

Các anh

Các anh hãy chuốc thực say

Cho tôi những cốc rượu đầy rồi im

Giờ hình như quá nửa đêm

Lòng đau, đau lại trái tim cuối mùa

Hơi đàn buồn như trời mưa

Các anh tắt nốt âm thừa đi thôi

Giờ hình như ở ngoài trời

Tiếng xe đã nghiến đã rời rã đi

Tâm tình lạnh nhạt đâu nghe

Tiếng mùa lá chết đã xe dịch chiều

Giờ hình như gió thổi nhiều

Những loài hoa máu đã giao nối đời

Bao nhiêu nghệ sĩ nổi trôi

Sá chi cái đẹp dưới trời mong manh

Sá chi những chuyện tâm tình

Lòng đau đem chữa trong bình chua cay

Can trường hành

Trăm giàn lý đỏ đã lên hoa

Tâm sự như in cảnh ác tà

Đạo nghĩa hoài đêm chơi bạn quý

Thân hình hậu gửi kết duyên ma

Ngậm lời tráng khí chim bằng ốm

Chuyện lúc thương tâm, gái điếm già

Gió thốc hàng hiên, lười viễn mộng

Mưa rào mặt cát gợi ly ca

Phiếm du mấy chốc đời như mộng

Ném chén cười cho đã mắt ta

Thà với mãng phu ngoài bến nước

Uống dăm chén rượu quen tay thước

Cái sống ngang tàng quen bốc men

Thù với hào hùng chí thiếu niên

Vỗ vai sang sảng giọng Bình Nguyên

Chàng là bậc trẻ không biết sợ

Đôi mắt hồng say sao Hoả lên

Múa lưỡi đánh tan ba kẻ sĩ

Mềm môi nốc cạn một vò men

Mấy lần thù trả thân không chết

Khắp xóm giang hồ khét họ tên

Vợ con thí tất cho thiên hạ

Yêu rất ban ngày, ghét rất đêm

Thi với người nằm say bóng liễu

Thi với người chờ mong kẻ rượu

Lòng thênh thênh nhẹ gió thu sơ

Nghĩa khí ngàn năm gió chẳng mờ!

Hay đâu kẻ vũ đất Lương Yên

Một sớm nghe bùng cơn gió lên,

Xách gói sang Nam không hẹn lại

Chỉ hiềm chẳng đụng đến cung tên!

Ngươi chẳng thấy

Thao thao Hồng Hà vạn thuở chảy

Nước mạnh như thác, một con thuyền

Ta lênh đênh hoài sầu biết mấy!

Ngươi chẳng thấy

Lồng lộng Tây hồ xanh như thu

Giai nhân, danh sĩ đua ngao du

Cùng ta tri kỷ không ai ở

Vì đời ta cũng không an cư

Ngươi chẳng thấy

Vì đời ta buồn như thế đấy

Cho nên tri kỷ tếch phương trời

Chén rượu ngồi suông vắng cả người!

Hôm nay lại nở hoa lý đỏ

Trong rượu vân vân… bao vết cũ

Người chẳng thấy rằng hoa như tím

Hoa nát lòng ta đau vạn thuở.

Căm thù

Đêm nay ta gối đầu lên súng

Trằn trọc nằm nghe máu nóng căng đầy

Nằm nghe mấy xã dân cày

Xôn xao trỗi dậy, mẹ gầy ghì con

Tiếng mưa lách rách sân trơn

Nghe từng giây phút đang dồn sức ta

Lửa âm ỉ bùng ra tê tái

Trong mắt người con gái đắng cay

Đời tươi như bát nước đầy

Vỡ tan một tiếng dưới giầy xâm lăng!

Cắn chặt hàm răng

Bậm môi, nghiến lợi, già căng mặt già

Vài mươi ông lão giữ nhà

Thùng lùng, dao bảy, đinh ba gối đầu

Đêm nay thức giấc thương đau

Vụt nghe “khốc dạ” mấy câu rợn người

Cái gì đấy, xóm làng ơi!

Đội quân biệt động xa xôi mới về

…Tờ ruộng đất, đang kín bưng

Lầm lỳ chết chóc, bỗng bừng sục sôi

Cái gì đấy, xóm làng ơi!

Cái lòng giết giặc đã tôi thép già!

Từ trong rên xiết, toài ra

Có những đàn bà sâu sắc niềm đau

Có những ông cụ bạc đầu

Cặp mắt đỏ ngầu nhục cũ vong nô

Tuổi thơ mấy trẻ u ơ

Gốc cây chuối cháy lại nhô lên mầm

Đó là nhân dân!

Nước da quánh đậm mấy lần đất quê

Bản thân quằn quại, ê chề

Bùn gai dấu mặt, chông tre rào làng

Mọc lên tua tủa hiên ngang

Mũi nhọn vững vàng hàng xã dân quân

Súng ơi! nặng cân giận dữ

Xung trận diệt thù mấy cữ nóng ran

Cùng ta vượt hết cơ hàn

Cùng ta đau cái đau toàn dân đau

Chào Hương Sơn

Thôi chào tất cả non Hương!

Thôi chào, ôi, tiếng tầm thường mà đau!

Một phen tri kỷ cùng nhau

Khói sương trời đã nhuốm sầu thời gian

Rượu khuây giấc tỉnh canh tàn

Sóng sông như dội vô vàn nhớ thương…

Thôi chào tất cả non Hương!

Thôi chào, ôi, tiếng tầm thường mà đau

Chia tay còn vẩn bóng sầu

Mắt xanh ai giữ được màu thời gian?

Sóng sông róc rách khuya tàn

Lạnh nghe thổn thức hơi đàn biệt ly…

Ngàn xuân đẹp lắm làm chi

Quan san ngơ ngẩn đường về cho ai!

Chết

Lâu quá chừng ư? Độ bảy ngày

Mà người bạc mệnh cỏ chưa xây

Lòng thân nhân đã nguôi thương tiếc

Thưa cả hương thờ nhung khói bay

Mấy đứa em thơ miệng đã cười

Ngày ngày đi nghịch cánh hoa tươi

Ai đâu nỡ hỏi sao nguồn lệ

Khóc chị hôm nào đã vội thôi

Mả lạnh không hoa, hết cả hương

Hành nhân lạnh nhạt thiếu lòng thương

Dăm người tuổi tác qua thăm viếng

Một buổi rồi quên mất độ đường

Cơm cúng thưa dâng bữa khuyết đầy

Bụi mờ linh vị… Đến chiều nay

Bỗng dưng dì ghẻ buồn vô cớ

Thầm tính thời gian bấm đốt tay

Rồi thản nhiên sai hoá bát nhang

Và thiêu bài vị – kẻo màu tang

Càng lâu càng xúi cho gia vận

– Từ đó mồ ai rặt cỏ vàng

Chiều mưa đường số 5

Chiều mưa đồng rạ trắng

Đất tề sông quạnh vắng

Ngồi kín dưới nhà gianh

Nghe lúa lùa ắng lặng

Chiều mưa đường số 5

Đôi mắt sao đăm đăm

Chứa cả trời mây nặng

Miền Việt Bắc xa xăm?

Ôi núi rừng thương nhớ

Rét mướt đã hai năm!

Chiều mưa ngàn hoa nở

Hoa phới bay mùa xuân

Bếp sàn gây ngọn lửa

Chén trà ngát tình dân

Chiều mưa lùa các cửa

Ngày bộ đội hành quân

Mẹ già không nói nữa

Nước mắt nhìn rân rân…

Ôi đâu rồi sơn nhân

Đâu rồi anh du kích

Chiều mưa manh áo rách

Vác súng vượt lên đèo

Giao thông qua mũi địch

Đâu rồi “nhình” với “a”

Tiếng cười reo khúc khích

Đón chiến sĩ quay về

Sau trận đi phục kích

Chiều mưa giã gạo mau

Chầy tập đoàn thình thịch

Ôi núi thẳm rừng sâu

Trung đội cũ về đâu

Biết chăng chiều mưa mau

Nơi đây chăn giá ngắt

Nhớ cái rét ban đầu

Thắm mối tình Việt Bắc

Dang dở

Khi biết lòng anh như đã chết,

Mây thôi hồng mà lá cũng thôi xanh.

Màu hoa tươi cũng héo ở trên cành.

Và vũ trụ thãy một màu đen tối.

Anh cố giữ lòng anh không bối rối,

Để mơ màng tưởng nhớ phút giây xưa.

Em cùng anh sánh gót dưới bóng dừa,

Một đêm trăng sáng trên đường đá đỏ.

Em nói những gì? Anh còn nhớ rõ,

Nhưng làm sao? Ai hiểu tại làm sao?

Chim muốn bay, cũng giữ chẳng được nào,

Tình đã chết, có mong gì sống lại!

Anh không trách chi em điều ngang trái,

Anh không buồn số kiếp quá mong manh!

Có gì đâu bướm muốn xa cành,

Anh cứ tiếc cái gì xưa đã chết.

Nhưng anh biết cái gì xưa đã chết,

Anh càng buồn càng muốn kết thành thơ,

Mộng đang xanh, mộng hóa bơ phờ,

Đây bài thơ chót kính dâng tặng bạn.

Và thành chúc đời em luôn tươi sáng,

Như mộng kiều đầm ấm tuổi xuân xanh,

Như hương trinh bát ngát ý dịu lành,

Hòa nhạc mới chiều dâng tơ hạnh phúc.

Cuộc ly biệt ngờ đâu vừa đúng lúc,

Lòng bâng khuâng, bối rối trước khúc quanh,

Đi không đành, mà ở cũng không đành,

Muôn chim Việt hãy về thành Nam cũ.

Chiều nay lạnh, có nhiều sương rơi quá,

Nhưng lòng anh đã bình thản lại rồi.

Hết đau buồn và cảm thấy sục sôi,

Niềm uất hận của một thời lạc lối.

Lấy nghệ thuật làm trò hề múa rối,

Đem tài hoa cung phụng sóng mắt huyền.

Để khẩn cầu xin một nụ cười duyên;

Nàng kiều nữ chốn lầu hoa thầm kín.

Trong khi đó, thanh niên không bịn rịn.

Giã gia đình, trường học để ra đi.

Họa xâm lăng đe dọa ở biên thùy,

Kêu gọi lính giục lòng trai cứu quốc.

Thôi em nhé! từ đây anh cất bước,

Em yên lòng vui hưởng cuộc đời vui.

Đừng buồn thương, nhớ, tiếc, hoặc ngậm ngùi,

Muôn việc thảy đều do nơi số kiếp.

Đây cảnh cũ, đâu người xưa

Đây cảnh cũ, đâu người xưa

Tình cũ năm qua để hững hờ

Hoa dẫu mỉm cười nhưng có ý

Phảng buồn mặt phấn nét tương tư

Giận thời gian, tiếc ngây thơ

Lòng xuân tình cảm bây giờ gửi ai?

Trinh xuân mộng cũ đi rồi

Cảnh sinh xa vắng ngậm ngùi ly tao

Gặp Trinh trong bóng xuân đào

Đang khi quãng gió dạt dào chim ca

Má hồng, hồng đượm hương hoa

Rung rinh đọng giọt phấn nhoà sương rơi

Hoa xuân thắm, nụ xuân tươi

Quyện hoa hơn hớn, lòng ơi mộng lòng

Trinh tay nâng giấc cánh hồng

Với vần thơ hái mơ mòng tôi yêu…

Cảm nhau từ đấy xuân chiều

Cành thơ, lá gió dập dìu ngân nga

Tìm Trinh trong nắng tôi ra

Lời oanh ríu rít vuốt hoa Trinh cười

Nhưng đây nắng liễu buồn ơi!

Ba xuân nẩy nét chia phôi chim ngừng….

Hoa gạo

Non tím, vì tan hết nắng tà

Đường buồn bởi phố vắng người qua

Lòng ai bầm tím, ai buồn tối

Cũng tại rừng đời lạc lối ra

Hoa gạo hôm nay rụng với chiều

Để cành khô xác nứt như kêu

Từng cây một rách nào ai vá

Ai vá lành cây đã rách nhiều?

Tôi ngỡ nàng đi lượm cánh hoa

Biếu nàng với cả một bài ca

Nhưng hồn thi sĩ – hồn tư tưởng

Nhuộm máu trong tôi đỏ chói loà!

Ngó giọt hoa kia ngã xuống đường

Chao ơi! tôi sợ ở nhà thương

Bao nhiêu miệng thổ bao nhiêu huyết

Khi những lòng đau ngã xuống giường.

Lưu biệt

Tiệc này đêm cuối mai chia ly

Anh cố lưu tôi có ích gì

Đời người say tỉnh được bao dịp

Xin cạn chén rượu để tôi đi

Đau tình không xót bằng đau nghĩa

Tay gầy cũng ném chén vô tri

Mắt xanh cùng gửi ngoài mưa gió

Lòng không cùng sống với cầm thi

Rượu xuân càng đượm say mùi cũ

Cố nhân càng biết càng phân kỳ

Gió lên! Gió lên! Cùng rũ rất

Con chim còn đỗ lại làm chi

Đất trời rộng quá tôi không chịu

Cắm chặt sông đây một cánh bè

Rót rượu ra anh tôi muốn uống

Cực kỳ trong sạch cực say mê

Sáng mai qua bến Ninh Cơ lạnh

Sẽ thấy se lòng trận gió tê

Giọng đàn lưu luyến làm chi nữa

Tôi quyết đi rồi tôi phải đi

Màu máu tigôn

Người ta trả lại cánh hoa tàn

Thôi thế duyên tình đã dở dang!

Màu máu tigôn đà biến sắc

Tim người yêu cũ phủ màu tang!

K. hỡi, người yêu của tôi ơi!

Nào ngờ em giết chết một đời!

Dưới mồ đau khổ anh ghi nhớ

Hình ảnh em hoài, mãi thế thôi.

Quên làm sao được thuở ban đầu

Một cánh tigôn dạ khắc sâu!

Một cánh hoa xưa màu hy vọng

Nay còn dư ảnh trái tim đau.

Anh biết làm sao được hỡi trời!

Dứt tình sao nỡ, nhớ không thôi,

Thôi, em hãy giữ cành hoa úa

Kỷ niệm ngàn năm một cuộc đời.

Một mảnh tình

Đôi lứa phương tâm một mảnh tình,

Như trăng, vàng mở vẹn gương trinh.

Chén sen ráo miệng, thề pha luỵ,

Quạt trúc trao tay, ước lỗi hình.

Gió trái luống gào duyên cựu mộng,

Dây oan chưa dứt chí kim sinh!

Say ngùi ta đốt tương- tư-thảo,

Bóng khói qua mây, lại nhớ mình…

Mơ thuở thanh bình

Bừng sáng, xuân bay tang tảng sương

Canh gà heo hút nẻo giang thôn

Chài ai gấp gấp giăng giăng bạc

Tiếng mác qua giời, dịp sáo non

Sớm dậy thương nhân lắng gió lên

Để phờ mái tóc, nhác cương yên

Bàng hoàng khiến ngựa, người mơ ngỡ

Một cỗ thanh bình trong sáng êm

Chợt bỗng đồn binh rộn tiếng kèn!

Giật mình khách nhớ một đôi đêm

Hiệu còi phòng động nghe kinh hoảng:

– A! Thuở trăm thành gọi lính lên!…

Tai hại bao nhiêu sự thực đời

Trừng lên, đập hết mộng! Như người

Tưởng yên tĩnh sống trong khung cổ

Vụt tiếng kèn vang nhắc… hiện thời

Ngậm ngùi cố sự

Lảo đảo năm canh lệ mấy hàng,

Ngậm ngùi cố sự bóng lưu quang.

Cuối thu mưa nát lòng dâu bể,

Ngày muộn chuông đau chuyện đá vàng.

Chán ngắt gia tình sầu ngất ngất,

Già teo thân thế hận mang mang.

Thẹn cùng trời đất mòn xuôi ngược,

Chí lớn không đầy một tấc gang.

Ngô sơn vọng nguyệt

(Trúc Khê) Non Ngô, dưới bóng trăng rằm

Duyên may họp bạn tri âm bữa này.

(Trần Huyền Trân) Rượu vào chưa rót men say

Riêng lòng đã thấy rót đầy tình nhau.

(Nguyễn Bính) Biết rằng gặp mãi nhau đâu

Duyên bèo nước có bền lâu bao giờ.

(Thâm Tâm) Rượu say còn lắng trăng mờ

Tiệc sau e bóng người thơ lạc loài.

(Trúc Khê) Bàn chi những chuyện ngày mai

Hứng vui thu lại ngàn đời một đêm.

(Trần Huyền Trân) Nghìn năm trăng sáng còn lên

Đời ly biệt mới biết duyên tương phùng.

(Nguyễn Bính) Uống cho say não say nùng

Nghìn năm ai thoát khỏi vòng biệt ly.

(Thâm Tâm) Mai này mãi mãi dù đi

Gió thu còn giục hồn về Ngô Sơn.

(Trúc Khê) Chênh vênh núi nhỏ một hòn

Lưu danh hoặc sẽ chờ ơn thi hào.

(Trần Huyền Trân) Lững lờ trăng đã lên cao

Ha ha hãy uống trăng vào lòng ta.

(Nguyễn Bính) Trăng lên trăng mãi không tà

Trăng lên trăng mãi không già, trăng non.

(Thâm Tâm) Tiệc tàn đến chén con con

Năm năm vẫn nhớ trăng tròn đêm nay.

Tống biệt hành

Đưa người, ta không đưa qua sông

Sao có tiếng sóng ở trong lòng?

Bóng chiều không thắm, không vàng vọt

Sao đầy hoàng hôn trong mắt trong?

Đưa người ta chỉ đưa người ấy

Một giã gia đình một dửng dưng…

– Ly khách! Ly khách! Con đường nhỏ

Chí nhớn chưa về bàn tay không

Thì không bao giờ nói trở lại!

Ba năm mẹ già cũng đừng mong!

*

Ta biết người buồn chiều hôm trước:

Bây giờ mùa hạ sen nở nốt,

Một chị, hai chị cũng như sen

Khuyên nốt em trai dòng lệ sót.

Ta biết người buồn sáng hôm nay:

Giời chưa mùa thu, tươi lắm thay,

Em nhỏ ngây thơ đôi mắt biếc

Gói tròn thương tiếc chiếc khăn tay…

Người đi? Ừ nhỉ, người đi thực!

Mẹ thà coi như chiếc lá bay,

Chị thà coi như là hạt bụi,

Em thà coi như hơi rượu say.

Trả lời của người yêu

Các anh hãy chuốc thật say,

Cho tôi những cốc rượu đầy rồi im!

Giờ hình như quá nửa đêm,

Lòng đau đau lại cái tin cuối mùa.

Hơi đàn buồn tựa trời mưa,

Các anh tắt nốt âm thừa đi thôi!

Giờ hình như đã tối rồi,

Bánh xem đã nghiến, đã rời rã đi!…

Hồn tôi lờ mờ sương khuya,

Hờ rung tôi viết bài thơ trả lời.

Vâng, tôi vẫn biết có người

Một đêm cố tưởng rằng tôi là chồng,

Để hôm sau khóc trong lòng.

Vâng, tôi vẫn biết cánh đồng thời gian,

Hôm qua rụng hết lá vàng,

Và tôi lỡ chuyến chiều tàn về không.

Tiếng xe trong vết bụi hồng,

Nàng đi thuở ấy nhưng trong khói mờ.

Tiếng xe trong xác pháo xưa,

Nàng đi có mấy bài thơ trở về.

Tiếng xe mở lối vu quy,

Hay là tiếng cắt nàng chia cuộc đời.

Miệng chồng Khánh gắn trên môi,

Hình anh mắt Khánh sáng ngời còn mơ.

Đàn xưa từ chia đường tơ,

Sao tôi không biết hững hờ nàng đan.

Kéo dài một chiếc áo lam,

Tơ càng đứt mối, nàng càng kéo giay.

Nàng còn gỡ mãi trên tay,

Thì tơ duyên mới đã thay hẳn mầu.

Chung hai thứ tóc đôi đầu,

Bao giờ đan nổi những câu ân tình.

Khánh ơi, còn hỏi gì anh?

Lá rơi đã hết màu xanh màu vàng.

Chỉ kêu những tiếng thu tàn,

Tình ta đã chết anh càng muốn xa.

Chiều tan, chiều tắt, chiều tà,

Ngày mai, ngày mốt vẫn là ngày nay.

Em quên mất lối chim bay,

Và em sẽ chán trông mây trông mờ.

Đoàn viên từng phút từng giờ,

Sóng yên lặng thế em chờ gì hơn?

Từng năm từng đứa con son,

Mím môi vá kín vết thương lại lành.

Khánh đi còn hỏi gì anh,

Ái tình đã vỡ, ái tình lại nguyên.

Em về đan nốt tơ duyên,

Vào tà áo mới, đừng tìm mối xưa.

Bao nhiêu hạt lệ còn thừa,

Dành ngày sau khóc những giờ vị vong.

Bao nhiêu những cánh hoa lòng,

Hãy dâng cho trọn nghĩa chồng hồn cha.

Nhắc làm chi chuyện đôi ta,

Bản năng anh đã phong ba dập vùi.

Hãy vui lên các anh ơi!

Nàng đi tôi gọi hồn tôi trở về.

Tâm hồn lạnh nhạt đê mê,

Tiếng mùa lá chết đã xê dịch chiều.

Giờ hình như gió thổi nhiều,

Những loài hoa máu đã gieo nốt đời.

Tâm hồn nghệ sĩ nổi trôi,

Sá chi cái đẹp dưới trời mong manh.

Sái chi những truyện tâm tình,

Lòng đau đau chứa trong bình rượu cay.

Tráng ca

Sinh ta, cha ném bút rồi

Rừng nho tàn rụng cho đời sang xuân

Nuôi ta, mẹ héo từng năm,

Vắt bầu sữa cạn, tê chân máu gầy

Dạy ta, ba bảy ông thầy

Gươm dài sách rộng, biển đầy núi vơi

Nhà ta cầm đợ tay người,

Kép bông đâu áo, ngợt bùi đâu cơm?

Chong gai đổi dại làm khôn,

Ba vòng, mòng sếu lượn vòng lại bay…

Bông hoa chu giáp vần xoay

Cánh vàng non nửa đài gầy tả tơi…

Chữ nhân sáng rực sao trời

Đường xe mở rộng chân người bước xa…

Bọn ta một lớp lìa nhà

Cháo hàng cơ chợ, ngồi ca lúa đồng

Hhây hây tóc óng từng vòng

Gió nào là gió chẳng mong thổi lùa

Trường đình phá bỏ từ xưa

Đất này sạch khí tiễn đưa cay sè

Mốn phương tản mác bạn bè

Nhớ nhau hẹn quả mùa hè gặp nhau

…Rầm trời chớp giật mưa mau,

Lửa đèn chấp chới khói tầu mù u

Bốn phương đây bạn đó thù

Hiệu còi xoáy động bản đồ năm châu

– A, cơn thảo muội bắt đầu,

Tuổi xanh theo gió ngâm câu dặm dài

Thét roi lượng sức ngựa tài,

Coi trong cuộc rối tìm người chờ mong…

Trai lận đận, gái long đong

Chờ mong khắc khoải nản lòng dăm ba:

Nẻo về gốc mẹ cỗi cha

Thuyền ai nặng chở món quà đắng cay!

Từng nơi sống áo trùng tay

Gió thu thổi bạc một ngày lòng son;

Từng nơi cơm trấu, áo rơm,

Mưa xuân nhuốm tái mấy cơn mặt vàng

Vượn kêu ruột buốt trên ngàn

Nhưng thôi! Sao việc dã tràng lầm theo?

Nện cho vang tiếng chuông chiều

Thù đem sức sớm đánh kêu trống đình

Thở phù hơi rượu đua tranh

Quăng tay chén khói tan thành trời mưa

Dặm dài bến đón bờ đưa

Thuyền ai buồm lái giúp vùa vào nhau

Kia kìa lũ trước dòng sau

Trăm sông rồi cũng chung đầu đại dương

Vọng nhân hành

Thăng Long đất lớn chí tung hoành

Bàng bạc gương hồ ánh mắt xanh

Một lứa chung tình từ tứ chiếng

Hội nhau vầy một tiệc quần anh

Mày gươm nét mác chữ nhân già

Hàm bạnh hình đồi, lưng cỗi đa

Tay yếu đang cùng tay mạnh dắt

Chưa ngất men trời hả rượu cha

Rau đất cá sông gào chẳng đủ

Nổi bùng giữa tiệc trận phong ba

Rằng: “Đương gió bụi mờ tơi tả

Thiên hạ phải dùng thơ chúng ta!”

Thơ ngâm giở giọng, thời chưa thuận

Tan tiệc quần anh, người nuốt giận

Chim nhạn, chim hồng rét mướt bay

Vuốt cọp, chân voi còn lận đận

Thằng thí cho nhàm sức võ sinh

Thằng bó văn chương đôi gối hận

Thằng thư trói buộc, thằng giã quê

Thằng phấn son nhơ… chửa một về!

Sông Hồng chẳng phải xưa sông Dịch

Ta ghét hoài câu “nhất khứ hề”

Ngoài phố mưa bay: xuân bốc rượu

Tấc lòng mong mỏi cháy tê tê

– Ới ơi bạn tác ngoài trôi giạt

Chẳng đọc thơ ta tất cũng về.

Trên đây, Thuvientho.com đã dành tặng cho bạn những bài thơ của nhà thơ Thanh Tâm. Với ngòi bút tài hoa và tinh tế đan xem tình cảm và nỗi niềm của nhà thơ mà những bài thơ ông luôn có nét riêng không thể nhầm lẫn được. Những bài thơ này vẫn vẹn nguyên giá trị và được nhiều bạn đọc yêu mến. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết này của chúng tôi!

Theo Thuvientho.com