Những Bài Dịch Thơ Xuất Sắc Của Chế Lan Viên

Chế Lan Viên ngoài khả năng sáng tác thơ hơn người mà còn có thể dịch được nhiều bài thơ của nước ngoài. Ông thường được người ta nhắc đến với cái tên thi sĩ đa tài. Hôm nay chúng ta hãy cùng nhau khám phá tài năng khác ngoài thơ của Chế Lan Viên nhé! Mời các bạn theo dõi bài viết

I. Nhà Thơ Chế Lan Viên

Chế Lan Viên tên thật Phan Ngọc Hoan, sinh ngày 14/1/1920 ở Cam Lộ, Quảng Trị. Lên 7 tuổi, cả nhà chuyển vào Bình Ðịnh, bút danh Mai Lĩnh, Thạch Hãn, Thạch Mai. Năm 17 tuổi, nổi tiếng với tác phẩm Ðiêu tàn. Năm 1939, Chế Lan Viên ra Hà Nội học, vào Sài Gòn làm báo, lại về Huế dạy học. Khoảng 1942, ra Vàng sao, viết tập truyện ngắn Gai lửa. Sau Cách mạng tháng 8, làm báo Quyết thắng của Việt Minh Trung Bộ… Năm 1949, Chế Lan Viên vào Ðảng Cộng sản Việt Nam. Nhiều năm ông tham gia ban lãnh đạo Hội nhà văn Việt Nam, Ðại biểu Quốc hội các khoá 4, 5, 6, 7.

Tác phẩm đã xuất bản:

Tập thơ:

– Gửi các anh (1955)

– Ánh sáng và Phù sa (1960)

– Hoa ngày thường, Chim báo bão (1967)

– Những bài thơ đánh giặc (1972)

– Ðối thoại mới (1973)

– Hái theo mùa (1977)

– Hoa trên đá (1984)

Truyện ký:

– Thăm Trung Quốc (1963)

– Những ngày nổi giận (1967)

– Giờ của số thành (1967)

Viết phê bình:

– Phê bình văn học (1962)

– Suy nghĩ và bình luận (1970)

– Bay theo đường dân tộc đang bay (1976)

– Từ gác Khuê văn đến quán Trung Tân (1980)

– Nghĩ cạnh dòng thơ (1982)

II. Những Bài Dịch Xuất Sắc Của Ông

Chế Lan Viên có thể dịch được rất nhiều bài thơ của nhiều nước trên thế giới một cách dễ dàng. Chúng ta hãy cùng nhau chiêm ngưỡng khả năng của ông nhé!

Trong khoảng rộng En la inmensa mayoría

En la inmensa mayoría

Podrá faltarme el aire,

el agua,

el pan,

sé que me faltarán.

El aire, que no es de nadie.

El agua, que es del sediento.

El pan… Sé que me faltarán.

La fe, jamás.

Cuanto menos aire, más.

Cuanto más sediento, más.

Khí trời có thể thiếu cho tôi

Bánh mì

Và nước uống

Tôi hiểu rằng chúng sẽ thiếu cho tôi

Khí trời, khí trời không thuộc về ai tất

Nếu nước là phần của những người đang khát

Và bánh ăn. Tôi hiểu rằng chúng sẽ thiếu cho tôi

Nhưng lòng tin, quyết không bao giờ thiếu được

Càng ít khí trời, càng thêm có lòng tin

Hẳn thế rồi! Phải thêm nữa lòng tin

Khởi đầu En el principio

En el principio

Si he perdido la vida, el tiempo, todo

lo que tiré, como un anillo, al agua,

si he perdido la voz en la maleza,

me queda la palabra.

Si he sufrido la sed, el hambre, todo

lo que era mío y resultó ser nada,

si he segado las sombras en silencio,

me queda la palabra.

Si abrí los labios para ver el rostro

puro y terrible de mi patria,

si abrí los labios hasta desgarrármelos,

me queda la palabra.

Nếu tôi đã đánh mất thời gian, đánh mất cuộc đời

Mất những gì tôi ném đi như chiếc nhẫn xuống dòng sông

Mất cả giọng nói tôi trong bụi rậm

Thì vẫn còn đây lời nói của tôi

Nếu tôi đã chịu đựng cơn đói và cơn khát

Những cái chả ra gì – những cái thuộc về tôi

Nếu tôi đã gặt những bóng đêm, thầm lặng gặt

Thì vẫn còn đây lời nói của tôi

Nếu tôi đã mở môi để ngợi ca Tổ quốc

Ngợi ca mặt sáng trong và dữ dội của Người

Mở đến nỗi đôi môi tôi xé rách

Thì vẫn còn đây lời nói của tôi

Nhân tôi biết tên các loài cá Porque conocía el nombre de los peces

Porque conocía el nombre de los peces

Porque conocía el nombre de los peces,

aún de los más raros,

y el de los caladeros, y las señas

de las lejanas rocas submarinas,

me dejaban revolver en las cestas,

tocarlos uno a uno, sopesarlos,

y comentaban conmigo abiertamente

las sutiles cuestiones del oficio.

Porque entendía de nudos y de velas

y del modo de armar los aparejos,

me llevaban con ellos muchas veces;

me regalaban el quehacer de un hombre.

Sentía con orgullo

enrojecérseme las manos al contacto del cáñamo,

impregnarme

un fuerte hedor a brea y a pescado.

Sabía casi todo de aquella vida simple,

de aquel azar diario y primitivo.

Sólo que aquella ciencia era lujosa.

No supieron contarme

o no pude entender cómo era aquello

en los días peores, las amargas

semanas de paciencia,

cuando el viento del norte

roe las entrañas y se harta la pupila

de escudriñar los cielos,

en los días confusos,

cuando el mar de borrosos contornos

es sólo como un cascote de vidrio

semienterrado en el fango,

un desagradable incidente o una trampa

para los que pasan corriendo

ciegos bajo la lluvia.

Nhân tôi biết tên các loài cá

Cả những loài rất lạ

Tên những bãi ngồi câu

Những tảng đá ngầm rất vắng rất sâu

Họ để cho tôi lục vào rổ nghề của họ

Sờ, nhấc lên từng chiếc rổ

Họ kể cho tôi không giấu giếm tí nào

Những chuyện trong nghề không dễ hiểu đâu

Bởi vì tôi hiểu về buồm về lưới

Cách sử dụng cọc chèo bánh lái

Họ mang tôi đi trong những chuyến ra khơi

Tặng cho tôi phần việc một con người

Tôi cảm thấy đôi tay hồng lên kiêu hãnh

Họ nắm những dây chài

Khi một mùi cá tôm nồng mạnh

Thấm vào tôi

Tôi biết rõ về cuộc đời chài giản dị

Cảnh sống sơ khai, bất ngờ như cơm bữa

Nhưng cái biết kia chỉ là vô ích mà thôi

Họ làm sao nói hết được cho tôi

Hay tôi làm sao mà hiểu được

Cái sống của họ giữa những ngày cơ cực nhất

Những buổi kiên tâm cay đắng hàng tuần

Khi gió bấc trở về, gặm nhấm ruột gan

Mắt lục lọi các chân trời đến mệt

Biển mờ dần đường nét

Biển như một chiếc mẻ chai quá nủa cắm vào bùn

Như một điều đáng căm, như chiếc bẫy

Cho ai kia đang vừa đi vừa chạy

Mắt như mù, dưới từng tận mưa tuôn

Tuyệt cú nhị thủ kỳ 1 絕句二首其一 • Tuyệt cú hai bài kỳ 1

Trì nhật giang sơn lệ,

Xuân phong hoa thảo hương.

Nê dung phi yến tử,

Sa noãn thuỵ uyên ương.

Dịch nghĩa

Ngày dài núi sông đẹp,

Gió xuân thoảng hương thơm hoa cỏ.

Chim én ngậm bùn bay xây tổ,

Chim uyên ương ngủ say trên bãi cát ấm.

Bài Dịch Của Chế Lan Viên

Ngày dài sông núi đẹp,

Ánh xuân hoa cỏ thơm.

Bùn dẻo bay chim yến,

Cát ấm ngủ uyên ương.

Tuyệt cú nhị thủ kỳ 2 絕句二首其二 • Tuyệt cú hai bài kỳ 2

Giang bích điểu du bạch,

Sơn thanh hoa dục nhiên.

Kim xuân khan hựu quá,

Hà nhật thị quy niên?

Dịch nghĩa

Sông xanh như ngọc, chim trắng mờ mờ

Núi thắm tươi, hoa càng rực rỡ

Trông cảnh xuân năm nay lại trôi qua

Biết bao giờ là năm trở về

Bài Dich Của Chế Lan Viên

Sông biếc chim càng trắng,

Núi xanh hoa thắm màu.

Xuân này qua mất nữa,

Về được, biết năm nào?

Ngọn lửa này. Đây là bí quyết Ce feu. C’est le secret

Au poing tendu de l’âge tendre

A la frimousse des héroïnes en herbe

A l’école de la belle étoile

A la cinquième année du massacre

La bannière étoilée a retrouvé ses origines

C’est l’Algérie plus libre que jamais

Elle a toujours été libre

Ironiquement souveraine

Armée par l’ennemi

Prisonnier de ses propres pièges

Devant ce peuple matinal

Les abattoirs promènent

Des légions de chiens ivres

Il y aurait de quoi pleurer

N’étaient les yeux qui s’ouvrent

N’était la grève des larmes

Ce n’est pas la lligne Morice

Qui tue

C’est le mortier bien nourri

Les grottes flamboyantes

Les caravanes de la nuit

C’est le sourire au combat

Et la Joconde ignorée

Visages

Quel feu vous créa

Si cruellement confiants!

Ce feu

C’est le secret de tous les sacrifices

Partout déferle

Et se révèle

L’armée inespérée

Des paysans sans terre

Et le vieillard sort de ses ruines

Pour offrir son dernier mouton

Ce soir on danse à la lueur

Des lendemains de combat

Ce feu

C’est le secret de tous les sacrifices

Le jour se lève

Oublier la misère

Les loques

La main tendue

Les souliers qui font mal

Oublier l’âge des cavernes

Et soulever toujours le poing du peuple

Dans le crépitement du brasier souterrain

Nơi điểm thẳng căng của tuổi xuân non

Nơi gương mặt những vị nữ anh hùng còn trứng nước

Nơi cảnh dạn dày sao đêm màn trời chiếu đất

Vào năm thứ năm của những năm tàn sát

Ngọn cờ sao đã tìm lại được gốc nguồn

Nước An-giê-ri chưa bao giờ lại tự do hơn

Nước An-giê-ri vốn vẫn tự do từ trước

Nước An-giê-ri nắm lấy chủ quyền

Mỉa mai chưa

Chính do quân thù đến võ trang

Quân thù bị giam vào trong bẫy quân thù đã đặt

Trước dân tộc này đang buổi bình minh

Những lò sát sinh đang diễu qua

Những bầy chó điên cuồng

Có thể khóc được rồi

Nếu mắt người không mở to hơn

Nếu lệ người đã chẳng bãi công

Không muốn khóc

Chẳng phải là phòng tuyến dây gai Mô-rít

Có thể giết

Mà chính là súng moóc-chi-ê nhả đạn liên hồi

Là những hang sâu rực lửa

Là những đoàn quân trong đêm dài

Là, chiến đấu, trên môi vẫn giữ nụ cười

Là nàng Giô-công không ai biết

Ôi! những mặt người

Ngọn lửa nào đã tạo nên

Tin tưởng đến là ác liệt!

Của bao sự hy sinh

Ngọn lửa này

Chính là bí quyết

Xuất hiện khắp nơi

Khắp nơi dồn dập

Quân đội ngoài ước mơ

Của những người dân cày không đất

Và cụ già đã ra khỏi nơi đổ nát

Hiến con cừu riêng độc nhất

Còn lại sau cùng

Chiều nay trong ánh hồng

Họ nhảy reo tưng bừng

Của bao sự hy sinh

Ngọn lửa này

Chính là bí quyết

Ngày mọc lên

Quên đi đói nghèo cơ cực

Những áo quần rách nát

Bàn tay ngửa ra xin

Những đôi giày đau, chật

Và mãi mãi đưa cao quả đấm của nhân dân

Trong tiếng nổ liên thanh lò lửa cháy ngầm

Những uy hiếp đối với thắng lợi Des menaces à la victoire

Prends garde le mirroir de la vie s’obscurit

Le premier pas du sang une goutte de sang

Et la marche finale de la guerre et du sang

Du feu de la terre des ruines du désert

La fin de l’homme sans raison

La fin de l’homme raisonnable

La mort la fin de la misère

La fin de l’oppression

Mais aussi la fin du possible

Il ne faut pas périr mais vivre

Sur les traces des pas d’un couple

L’herbe pousse les fleurs s’inscrivent

Et partour où passent les hommes

On sent le printemps dans l’hiver

La rouille fond dans un baiser

La foule est une foule heureuse

Les enfants sont tout l’horizon

La paix rajeunira les hommes

Nous ne songerons plus jamais à prendre garde

Printemps été pluie et soleil

Automne reposant hiver espoir violent

Et sur toute frontière

De l’espace et du temps

Rien que des hommes fraternels

Rien que la même aurore et le même couchant

Printemps été automne hiver

L’é cho et le reflet de la vie infinie

Hãy coi chừng anh ơi

Gương cuộc đời tối lại

Chỉ là một giọt máu thôi

Bước đầu tiên máu chảy

Nhưng nhịp đi về cuối

Của chiến tranh của máu anh ơi

Của khói lửa bạo tàn hoang vu khủng khiếp

Là con người vô lý đi vào cái chết

Là cái chết của con người có lý

Chết tận cùng của những đói nghèo

Tận cùng bao áp bức

Nhưng cũng là tận cùng bao khả năng làm được

Không phải chết mà là phải sống

Trên vết chân những cặp tình nhân

Cỏ đâm chồi trăm hoa về góp mặt

Ở đâu có con người đặt bước

Trong đông hàn ta cảm thấy mùa xuân

Rét rỉ tan trong một chiếc hôn

Quần chúng là quần chúng đầy hạnh phúc

Những trẻ thơ là tất cả chân trời

Hoà bình làm trẻ lại con người

Chúng ta chẳng còn bao giờ nghĩ đến việc cần giữ ý

Mùa xuân mùa hạ khi mưa khi chói mặt trời

Êm ả mùa thu, mùa đông hy vọng cháy ngời

Trên biên giới của thời gian không gian bát ngát

Chỉ còn có anh em tình người gắn chặt

Chỉ còn chung một bình minh và chung một hoàng hôn

Mùa xuân mùa hạ mùa thu mùa đông

Vang và bóng của cuộc đời vô tận

Trên đây là những bài dịch thơ của Chế Lan Viên mà Thuvientho.com đã tổng hợp được. Thật không thể phủ nhận được ông như là thiên tài, có những khả năng trời phú. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi! Hãy đồng hành cùng chúng tôi để theo dõi được những bài viết hấp dẫn nhé! Thân ái!

Theo Thuvientho.com