Thư viện thơ
Ra Trận là một tập thơ hay được đánh giá cao của nhà thơ Tố Hữu. Tập thơ gồm 31 bài, sáng tác trong 10 năm chống Mỹ (1962-1971). Vốn là hồn thơ của yêu thương, nghĩa tình, Tố Hữu ao ước được làm thơ ngợi ca thanh bình. Nhưng khi miền Nam, rồi cả nước, chìm trong nước sôi lửa bỏng thì Có thể nào yên, có thể nào khuây…. Dành phần lớn tâm huyết để ngợi ca chủ nghĩa anh hùng cách mạng, do đó giọng điệu tập thơ thấm đẫm chất hùng ca. Chúng ta hãy cùng nhau cảm nhận tập thơ xuất sắc này nhé!
Nội dung bài viết
Tâm sự
(Gửi miền Nam thương yêu)
Tôi muốn viết những dòng thơ tươi xanh
Vẫn muốn viết những dòng thơ lửa cháy.
Có thể nào yên? Miền Nam ơi, máu chảy
Tám năm rồi. Sáng dậy, giữa bình minh
Tim lại đau, nhức nhối nửa thân mình.
Hôm nay, buổi mai hè, tháng sáu
Phượng đỏ bờ đê, ve kêu hàng sấu
Hà Nội dập dìu, rịu rã đường vui
Nghe tin ra, dạ lại ngùi ngùi!
Có thể nào nguôi? Từng viên đạn Mỹ
Bắn miền Nam. Nát thịt da xương tuỷ
Của mẹ cha, đồng chí, vợ con
Anh chị em ta, ai mất ai còn?
“Hôm nay, sáng mai trong, trời lặng
Hai mươi tám máy bay lên thẳng
Của lục quân, lính thuỷ Mỹ, đi càn
Cách Sài Gòn 35 dặm phía Nam…”
“Hôm nay, mấy trung đoàn tinh nhuệ
Đang hành quân lên hướng Tây thành Huế…”
Lại hôm nay… cứ thế… hôm nay
Tin miền Nam, máu chảy ngày ngày.
Có thể nào khuây? Cỏ cây vẫn nhắc
Từng ngọn cỏ, cành cây miền Bắc
Vẫn rung rinh theo gió tự miền Nam
Cả đôi miền xao xuyến tiếng ve ran!
Có thể nào quên? Hỡi miền sâu thẳm
Của lòng ta! Hỡi ngày xanh thẳm
Nắng quê hương rười rượi đường dừa
Ngọt tiếng hò đưa những chuyến đò xưa…
Xuồng ai đó, bơi trong lau lách
Áo bà ba, súng nách, tay chèo?
Hỡi đồng chí dọc ngang sông rạch
Hãy cho hồn ta ruổi ruổi theo!
Cho ta lại trở về quê cũ
Bờ sông Hương hay bến sông Bồ
Cùng các mẹ, các o, các chú
Giành lại từng mảnh đất thành đô!
Cho ta được làm kho mìn nổ
Đèo Hải Vân, quật đổ quân thù
Cho ta được làm cây chông miệng hố
Đâm chết bầy giặc bố chiến khu!
*
Ôi đất mẹ hiền từ, yêu quý
Có nơi đâu, trên trái đất này
Như miền Nam, đắng cay, chung thuỷ
Như miền Nam, gan góc, dạn dày!
Đầu Tổ quốc, chính đây tiền tuyến
Mũi Cà Mau, nhọn hoắt mũi chông
Xưa, xung kích, tầm vông kháng chiến
Nay, hiên ngang, một dải Thành Đồng!
Miền Nam đó, ngọn đèn mặt biển
Giữa đêm giông, đỏ lửa đưa đường
Hãy nhằm hướng phương Đông mà tiến
Hỡi những tàu trên các đại dương!
Lá thư Bến Tre
Anh,
Phải chi em đến được cùng anh
Chỉ một ngày thôi, kể ngọn ngành!
Thư viết đôi trang, lòng cuộn cuộn
Như dòng sông cuốn lá tre xanh…
Anh ạ, từ hôm Tết tới nay
Giặc đi ruồng bố suốt đêm ngày
Thới Lai, Thới Thuận, liền hai trận
Ba bốn ngàn quân, bảy máy bay.
Biết không anh? Giồng Keo, Giồng Trôm.
Thảm lắm anh à, lũ ác ôn
Giết cả trăm người, trong một sáng
Máu tươi lênh láng đỏ đường thôn.
Có những ông già, nó khảo tra
Chẳng khai, nó chém giữa sân nhà
Có chị gần sinh, không chịu nhục
Lấy vồ nó đập, vọt thai ra.
Anh biết không? Long Mỹ, Hiệp Hưng
Nó giết thanh niên, ác quá chừng.
Hầm sáu đầu trai bêu cọc sắt
Ba hôm mắt vẫn mở trừng trừng!
Có em nhỏ nghịch, ra xem giặc
Nó bắt vô vườn, trói gốc sau
Nó đốt, nó cười… em nhỏ hét:
“Má ơi, nóng quá, cứu con mau!”
*
Ôi kể làm sao hết được anh!
Bao nhiêu máu chảy, bấy dòng kênh
Phải chi em gởi cho anh được
Nắm đất đang nồng lửa đấu tranh!
Anh ở ngoài kia, anh có nghe
Quê ta sông dậy tiếng chèo ghe
Ghe đưa trăm xác đi đời mạng
Rầm rập ngày đêm đi Bến Tre?
Người chết đi cùng người sống dậy
Tử sinh một dạ, trả thù này.
Võ trang mấy trận, vang Bình đại
Cờ phất, bừng tươi đất Mỏ Cày.
Anh ạ, quê ta khá lại rồi
Như cây dừa cháy lại xanh chồi
Khổ thì vẫn khổ, nhưng tan giặc
Nhà lại xây nhà, vui lại vui!
Xin anh hãy tưởng, ở quê hương
Mía mọc xanh um đất mật đường
Ghe máy từng đoàn săn đuổi cá
Tưng bừng mặt biển buổi tinh sương.
Trống cờ “giải phóng” vui đêm hội
Ngói đỏ bờ kênh những mái trường
Vẫn đậm, như xưa, tình kháng chiến
Lại về, những tiếng hát yêu thương…
*
Ôi nói làm sao được hở anh
Buồn vui muôn nỗi của quê mình!
Phải chi em gởi cho anh được
Những ảnh hình ghi những tâm tình…
Anh ở ngoài kia, có mạnh không?
Nhớ anh, em vẫn để trong lòng
Như con sông nhỏ ngày đêm ấy
Cứ chảy, trăm năm chẳng đổi dòng.
Em ở trong này, em vẫn trông
Cao cao ngoài đó, có mây hồng
Có anh đi đó, bên em đó…
Em đó, bên mình, anh thấy không?
Giữa ngày xuân
Giữa ngày xuân nắng trải mênh mông
Chúng tôi đi, trên một bãi sông Hồng
Người con gái, lượn quanh đồng, hớn hở;
Quê em đó! Hàm răng em trắng nở.
Ôi quê em, tươi đẹp bãi nâu non
Sông vòng quanh như đôi cánh tay tròn
Ôm con nhỏ, ru trong lòng mát rượi.
Lúa lên mật, thân tím màu áo cưới
Đồng ngô non, phơi phới tuổi xuân xanh
Quê hương em đây, mùa ngọt lành.
Người con gái đi nhanh trên đê nhỏ
Bước chân sào, tóc lồng giữa gió
Bỗng nghiêng đầu, như chim lắng trời cao
Tiếng máy cầy reo đâu đó, xôn xao
Và rúc rích tiếng ai cười trong mía…
Tôi muốn hỏi, như một chàng thi sĩ
Ngẩn ngơ nhìn bát ngát dải phù sa
Rằng: Đất trời, sông nước bao la
Và xuân đó, người đây, từ bao giờ đẹp vậy?
Tôi muốn hỏi từng cây ngô mía ấy
Bãi sống này, đã mấy đau thương?
Ôi những ngày xưa… sống ngâm da, chết ngâm xương
Câu hát cũ, tái tê lòng đất nước!
Nhưng cứ lặng, trông người con gái bước
Hai cánh tay đưa trước, đánh đường xa
Như con thuyền quen vượt những phong ba
Gương ngực nở, đi đến bờ bến mới…
Hỡi em gái, hãy hát mùa xuân tới!
Miền Nam
Nếu tâm sự cùng ta, bạn hỏi
Tiếng nào trong muôn ngàn tiếng nói
Như nỗi niềm nhức nhói tim gan?
Trong lòng ta hai tiếng: Miền Nam!
Khi âu yếm cùng anh, em hỏi
Tên nào trong muôn ngàn tên gọi
Như mối tình chung thuỷ không tan?
Trong lòng anh, tên ấy: Miền Nam!
Nếu con hỏi quê nào đẹp nhất?
Bóng dừa xanh quanh sóng biển lam
Óng xanh lúa chan hoà mặt đất
Xanh ngát trời… Quê ấy: Miền Nam!
Ôi miền Nam, vì sao mỗi lúc
Mây chiều xa bay giục cánh chim
Đêm khuya một tiếng bầu, tiếng trúc
Một câu hò… cũng động trong tim?
Vì sao chẳng ngày vui trọn vẹn
Như bâng khuâng việc hẹn chưa làm?
Vì sao miếng cơm ăn bỗng nghẹn?
Một nửa còn cay đắng: Miền Nam!
Có ai biết ba ngàn đêm ấy
Mỗi đêm là biết mấy thân rơi!
Có ai biết bao nhiêu máu chảy
Máu miền Nam, hơn chín năm trời!
Vì sao, hỡi miền Nam yêu dấu
Người không hề tiếc máu hy sinh?
Vì sao, hỡi miền Nam chiến đấu
Người hiên ngang không chịu cúi mình?
Có ai hỏi vì sao không nhỉ
Ở miền Nam còn lửa chiến tranh?
Có phải ở miền Nam, giặc Mỹ
Đang cùng ta chung sống hoà bình?
Xin hãy trồng những đôi mắt nhỏ
Đôi tròng đen lặng ngó, rưng rưng.
Rào gai thép giam em bé đó
Và quanh em lửa đỏ bừng bừng!
Hãy trông những người con gái ấy
Người ta yêu, khuôn mặt trái xoan
Một sáng sớm mùa xuân, thức dậy
Bỗng giội tràn bom cháy, thành than!
Hãy nghe tự miền Nam, tiếng rú
Xé “trời xanh”, lũ “phượng hoàng” bay
Bầy chó dữ, những con người – thú
Ăn gan người, uống máu no say!
Hãy nghe tiếng những người đang sống
Như biển động, ầm ầm tiếng sóng
Và hãy nghe cả tiếng người xưa
Như gió khơi reo vọng rừng dừa!
Tất cả nói một lời: Giải phóng!
Cứu miền Nam! Cứu miền Nam!
Ôi cửa Phật cũng dầu sôi lưa bỏng
Dẫu thiêu mình làm đuốc, vẫn cam!
Có phải, hỡi miền Nam anh dũng!
Khi ta đứng lên cầm khẩu súng
Ta vì ta, ba chục triệu người
Cũng vì ba ngàn triệu trên đời!
Ta tha thiết tự do dân tộc
Không chỉ vì một dải đất riêng
Kẻ đã rắc trên mình ta thuốc độc
Giết màu xanh cả trái đất thiêng!
Ôi Tổ quốc giang sơn hùng vĩ
Đất anh hùng của thế kỷ hai mươi!
Hãy kiêu hãnh: trên tuyến đầu chống Mỹ
Có miền Nam anh dũng tuyệt vời.
Miền Nam trong lửa đạn, sáng ngời!
Trên đường thiên lý
Có những lúc trên đường thiên lý
Ta đang đi, bỗng thấy, lạ lùng
Trên đầu ta, trời rộng vô cùng
Và trước mặt, đất dài vô tận.
Đồng lúa làng tre nắng vàng rắc phấn
Sương lung linh núi gấm mây tơ
Như trong mơ… không biết tự bao giờ
Nghìn năm cũ đang hồi xuân, thắm lại…
Ta đứng vậy, ngẩn ngơ mà ngắm mãi
Quê hương ta. Nghe phấp phới trong lòng
Đôi cánh cò trắng vẫy mênh mông
Ôi Tổ quốc! Đơn sơ mà lộng lẫy!
Này các chị các anh, đi trên đường, có thấy
Nước non mình, đâu cũng đẹp như tranh
Gương mặt người, ai cũng sáng, long lanh
Những đôi mắt trong lành vui ấm lạ!
Phải không vậy? Trong tay ta, tất cả
Bỗng đua nhau sống dậy gấp nghìn lần
Như muôn loài cây cỏ gặp mùa xuân
Nở hoa lá cho ong say bướm lượn.
Hỡi em nhỏ, có biết em đang lớn
Khi em quảng khăn đỏ trên vai?
Biết không em, một quãng đường dài
Là một cuộc hành quân chiến đấu?
*
Mỗi trận đánh, đổ mồ hôi và máu
Đâu phải là một cuộc phiêu du.
Mỗi giờ qua phải thắng mấy quân thù
Ai tính được giá một ngày xuân đẹp!
Ai tính được giá một cân gang thép
Một nén tơ tằm, một bát cơm ngô?
Đã bao nhiêu ngày lụt, ngày khô
Và biết mấy chiến công, chiến sĩ!
Ai tính được giá một ngày chống Mỹ
Ôi miền Nam? Hỡi em nhỏ của anh
Người hùng mười tuổi, vô danh
Trước súng giặc, không cúi đầu khuất phục!
*
Vì sao nhỉ, anh em ơi, có lúc
Ta vẩn vơ mơ tưởng trên đường
Mà bỗng quên đang giữa chiến trường
Rất dữ dội, chưa ngừng trận đánh.
Phải chăng có những khúc đường nóng lạnh
Ta bước đi, nghe nặng gánh trên vai
Mà bỗng quên cả trời rộng đất dài
Và tự nghĩ: sao ngày mai chưa lại?
Cho tôi hỏi, anh em ơi, có phải
Trên đường ta, ai cũng trải đôi lần
Giữa mùa xuân mà lòng chợt phân vân
Nghe rét tới với gió mùa đông bắc?
*
Sáng mai nay, như mọi ngày, thức giấc
Tôi lại nghe tiếng nhạc trên đài
Tiến quân ca… và dõng dạc một hai
Tiếng ai vậy, ngắn dài vang sóng dội.
Đường phố bỗng rào rào chân bước vội
Người người đi như nước xối lên hè
Những con chim lười còn ngủ dưới hàng me
Vừa tỉnh dậy, rật lên trời, ríu rít…
Xe điện chạy leng keng vui như đàn con nít
Sum suê chợ Bưởi, tíu tít Đồng Xuân
Bắp cải su hào giòn ngọt Nhật Tân
Hoa tím hoa dơn Ngọc Hà duyên dáng.
Chào anh công nhân làm ra ánh sáng
Tan ca đêm, Yên Phụ ra về
Dáng anh đi lồng lộng trên bờ đê
Xuân đến đó, gió sông Hồng rười rượi…
*
Đời vui thế. Bởi vì sao bạn hỡi?
Chưa giàu chi, ba sào đất, mấy lò than
Năm hai mùa, chua mặn. Gian nan
Hai tay trắng với giang san một nửa.
Giữa đống tro tàn, tay ta nhóm lửa
Bão dập mưa chan, gan sắt dạ vàng
Bạt núi đồi, ta moi đất làm gang
Ngăn thác dữ, ta bắt sông làm điện.
Ta phải thắng bởi vì ta quyết chiến
Bởi ta yêu tha thiết đời ta
Yêu mũi tên đồng xưa trong lòng đất Cổ Loa
Như yêu ngọn tầm vông đâm vào hông giặc Mỹ.
Có ai bảo ta dại khở không nhỉ
Khi ta không biết sợ quỷ trên đời?
Ta sinh ra là để làm người
Không sợ chết, bởi vì ta dám sống.
Đường thiên lý, càng đi càng rộng
Ngoảnh lại nhìn, phút bỗng đã mười xuân
Sáng nay xuân lại tới, đẹp muôn lần
Như em vậy, hỡi em quàng khăn đỏ…
Từ Cu-ba
Anh viết cho em, tự đảo này
Cu-ba, hòn đảo Lửa, đảo Say
Ở đây say thật, say trời đất
Sóng biển say cùng rượu mật, say…
Nửa vòng trái đất, rẽ tầng mây
Anh đến Cu-ba một sáng ngày
Nắng rực trời tơ và biển ngọc
Đào tươi một dải lụa đào bay.
Em ạ, Cu-ba ngọt lịm đường
Mía xanh đồng bãi, biếc đồi nương
Cam ngon, xoài ngọt vàng nông trại
Ong lạc đường hoa, rộn bốn phương.
Anh mải mê nhìn, anh mải nghe
Mía reo theo gió, những thân kè
Tóc xanh xoã bóng, hàng chân trắng
Có phải tiên nga dự hội hè?…
*
Mừng bạn ngày vui, chén rượu đầy
Hết buồn, chưa hết nhớ chua cay
Em ơi, mía ngọt từng khi mặn
Máu trộn bùn vun gốc mía này.
Ngày xưa… bạn hỡi, mới dăm năm
Roi vọt trên lưng, thịt tím bầm
Như mía… Ngày xưa bao trận cháy
Đã bùng, như mía, lửa hờn căm!
*
Đêm đã qua rồi. Những buổi mai
Anh đi quanh phố, dọc đường dài
Biển xanh trước mặt, bao la biển
Gió lộng triều vui dội pháo đài
Lởn vởn ngoài khơi những bóng ma
Hai con tàu Mỹ ngó dòm ta
Ô hay, bay vẫn ngu hoài vậy!
Chẳng thấy Cu-ba đứng đấy à?
*
Cho lũ bay rình, giương mắt trông:
Cu ba đây, chói ngọn cờ hồng
Cu-ba đạp sóng trùng dương tiến
Oai hùng như chiến hạm Rạng Đông!
Mặc ai sợ, mặc ai run
Ta đi, đèo núi, bước không chùn
Nghĩa quân, một chiếc thuyền xưa ấy
Há chẳng tung hoành, dậy nước non?
Chào cô em gái, nữ dân quân
Súng vác ngang vai, đẹp tuyệt trần
Lóng lánh mắt đen nhìn biển biếc
Trưa hè đứng gác, giữ ngày xuân!
Trông em mà tưởng ở quê nhà
Cô gái Hòn Gai canh biển xa
Nhớ chị miền Nam lùng đuổi giặc
Giữa lau Đồng Tháp, mía Tuy Hoà
*
Ở đây với bạn, mỗi ngày qua
Anh nhớ vô cùng đất nước ta!
Mai mốt, em ơi, rời xứ bạn
Anh về, e lại nhớ Cu-ba…
Nhật ký đường về
Sáng 4-8
La Habana
Hay tin giặc bắn Hòn Mê
Đêm nằm nghe biển gọi về quê hương
Sáng ra cất cánh lên đường
Xôn xao sóng gió đại dương muôn trùng
Cuba, chào bạn anh hùng!
Ta về, bạn cũng theo cùng bên ta…
Trên biển Caribe
Đường lên phương Bắc xa xa
Mênh mông trời rộng chan hoà biển sâu
Biếc xanh canh biếc một màu
Trắng mây dưới cánh trên đầu trắng mây…
Bạn đường, ai tỉnh ai say?
Có đi tiền tuyến thì bay với mình!
Thiên đường riêng, cũng buồn tênh!
Hỏi ai quên nghĩa quên tình mà vui
Đã rằng chia đắng sẻ bùi
Đường chung há dễ tiến lui ngập ngừng?
Lòng đương trăm mối lo mừng
Nắng lên lại ấm chín từng trời cao…
Chiều 4-8
Qua Hoa Kỳ
Trông vời mặt đất, xinh sao!
Hỏi cô “tiên nữ” nơi nào qua đây?
Thưa rằng: Bắc Mỹ chốn này
Hết đưa chước quỷ lại bày mưu ma
Âm ti một cõi đó mà
Nọ Lầu năm góc, kia Nhà trắng… tang!
Cười rằng: cậy súng khoe vàng
Càng gian ác lắm, càng oan trái nhiều.
Xem trong thiên hạ bao nhiêu
Ai khen, ai sợ, ai chiều, ai thân?
Bốn bề nổi lửa nhân dân
Mỹ như hùm đã sa chân vào tròng.
Đêm 4-8
Sân bay Gander
Hoàng hôn dài đến hừng đông
Ghé sân Đất Mới, gác hồng lầu xanh
Hỏi ra: đất nữ hoàng Anh
Bốn mùa du khách, năm canh ân cần…
Nước ngài không đủ kê chân
Nên thêm chút đảo nuôi thân vậy à?
Sáng 5-8
Qua Tây Âu
Châu Âu đây, trẻ hay già?
Ngẩn ngơ lịch sử biết là đến đâu!
Trải bao thế kỷ, đi đầu
Paris cờ đỏ tươi màu thêm chăng?
Lâu đài thao thức đêm trăng
Bốn phương bão dậy đất bằng có nghe?
Chiều 5-8
Phara
Phara vàng tím chiều hè
Hỡi nàng công chúa nằm mê, mộng gì?
Nét buồn gương mặt còn ghi
Lối xưa Fucik mới đi thuở nào…
Lidice nhớ máu đào
Vườn hồng ai sẽ ngăn rào sói lang?
Bỗng tin đâu tới, bàng hoàng
Quê ta giặc đến, mấy tràng bom rơi
Mỹ toan cướp biển, cướp trời
Quê ta anh dũng tuyệt vời, đánh tan
Ta mừng, bạn cũng liên hoan
Rượu bia đắng ngọt, canh tàn đầy vơi…
Đêm 9-8
Moscow
Mạc-tư-khoa của ta ơi!
Dấu chân cách mạng tháng Mười còn đây
Ngôi sao đỏ giữa sương dày
Vẫn trông mỗi bước, mỗi ngày ta đi.
Lenin đang nghĩ suy gì?
Kremlin in bóng thành trì, lặng im…
Sáng 10-8
Sang Bắc Kinh
Sáng rồi! Rộn rã trong tim
Đường về phơi phới, cánh chim tung hoành
Cờ bay Vạn lý trường thành
Bắc Kinh tay chị tay anh triệu vòng
Bạn mừng ta những chiến công
Vui như tiền tuyến giữa lòng hậu phương.
13-8
Hà Nội
Kính chào Tổ quốc, quê hương!
Nghiêng đôi cánh lượn phố phường thủ đô
Vui sao, về với Bác Hồ
Hoan hô chiến sĩ, hoan hô anh hùng!
Bắc-Nam một dải vẫy vùng
Càng trông, càng đẹp vô cùng hôm nay.
Tiễn đưa
Tặng bạn thơ Th.)
Đưa tiễn anh đi mấy dặm đường
Nặng tình đồng chí lại đồng hương!
Đã hay đâu cũng say tiền tuyến
Mà vẫn bâng khuâng mộng chiến trường!
Dẫu một cây chông trừ giặc Mỹ
Hơn nghìn trang giấy luận văn chương
Đi đi, non nước chờ anh đó!
Tiền tuyến cần thêm? Có hậu phương…
Hãy nhớ lấy lời tôi!
Có những phút làm nên lịch sử
Có cái chết hoá thành bất tử
Có những lời hơn mọi bài ca
Có con người từ chân lý sinh ra.
Nguyễn Văn Trỗi!
Anh đã chết rồi
Anh còn sống mãi
Chết như sống, anh hùng, vĩ đại.
Hỡi người Anh, đã khép chặt đôi môi
Tiếng Anh hô: “Hãy nhớ lấy lời tôi!”
Đã vang dội. Và ánh đôi mắt sáng
Của Anh đã chói ngời trên báo Đảng.
*
Nghìn năm sau sẽ nhớ lại hôm qua
Một sáng mùa thu, giữa khám Chí Hoà
Anh đi giữa hai tên gác ngục
Và sau chúng, một người linh mục.
Anh bước lên, nhức nhói chân đau.
Dáng hiên ngang vẫn ngẩng cao đầu
Quần áo trắng một màu thanh khiết
Thân gầy yếu mạnh hơn cái chết
Bầy giết thuê là lũ viết thuê
Hai hàng đen, súng cắm lưỡi lê
Anh bước tới, mắt nhìn, bình thản
Như chính Anh là người xử án.
Cỏ trong vườn mát dưới chân Anh
Đời vẫn tươi màu lá rau xanh
Đây miếng đất của Anh đòi giải phóng
Đây máu thịt của Anh đòi cuộc sống.
Anh thét to: “Ta có tội gì đây?”
Chúng trói Anh vào cọc mấy vòng dây.
Mười họng súng. Một băng đen bịt mắt
Anh thét lên: “Chính Mỹ kia là giặc!”
Và tay Anh giật phắt mảnh băng đen
Anh muốn thiêu, bằng mắt, lũ đê hèn
Với cái chết. Anh muốn nhìn giáp mặt
Như ngọn lửa không bao giờ dập tắt!
Chúng run lên, xông trói chặt Anh hơn
Đôi mắt Anh đã khô cháy căm hờn:
Phải chiến đấu như một người cộng sản
Trái tim lớn không sợ gì súng đạn!
Lệnh: Hàng đầu quỳ xuống! Một giây thôi.
Anh thét lớn: Hãy nhớ lấy lời tôi:
Đả đảo đế quốc Mỹ!
Đả đảo Nguyễn Khánh!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Hồ Chí Minh muôn năm!
Phút giây thiêng, Anh gọi Bác ba lần!
Súng đã nổ. Mười viên đạn Mỹ
Anh gục xuống. Không, Anh thẳng dậy
Anh hãy còn hô: Việt Nam muôn năm!
Máu tim Anh nhuộm đỏ đất Anh nằm!
Mắt đã nhắm, không một lời rên rỉ
Anh chết vậy, như thiên thần yên nghỉ.
Chẳng cần đâu, cây thánh giá sắt tây
Của tay người linh mục ném bên thây!
*
Anh đã chết, Anh Trỗi ơi, có biết
Máu kêu máu, ở trên đời, tha thiết!
Du kích quân Ca-ra-cát đã vì Anh
Bắt một tên giặc Mỹ giữa đô thành
Anh đã chết, Anh chẳng còn thấy nữa
Lửa kêu lửa, giữa miền Nam rực lửa
Như trái tim Anh, ôi lửa nào bằng
Phút cuối cùng, chói lọi khối sao băng…
Hãy nhớ lấy lời tôi!
Nguyễn Văn Trỗi
Lời Anh dặn, chúng tôi xin nhớ:
Hãy sống chết quang vinh
Trước kẻ thù không sợ
Vì Tổ quốc hy sinh
Như lời Anh, người thợ.
Tiếng hát sang xuân
Lá bàng đang đỏ ngọn cây.
Sếu giang mang lạnh đang bay ngang trời
Mùa đông còn hết em ơi
Mà con én đã gọi người sang xuân!
Phải chăng vui đã đến tuần.
Nên con én biếc liệng gần liệng xa.
Én bay mặt sóng Hồng Hà
Én bay vào lại bay ra gọi đàn…
Hẵn là sương giá chưa tan
Nên con én mới kết đoàn đưa xuân
Hỡi người, muôn nỗi gian truân
Mười năm cũ sắp hóa thân một ngày?
Mở tờ lịch mới hôm nay
Biết là xuân đến cầm tay lên đường
Rộn ràng thay, cảnh quê hương
Nửa công trường, nửa chiến trường xôn xao…
Xuân ơi xuân chọn hướng nào
Vui đây miền Bắc hay vào miền Nam?
ngoài trời nắng đỏ cành cam
Chắc trong ấy nắng xanh lam ngọt dừa.
Dẫu rằng khi gió khi mưa
Tiết xuân đang đến, cũng vừa ấm chung
Dẫu chưa một mái trùng phùng
Phút giao thừa gọi vui chung, lại gần…
Hỡi người Anh, Giải phóng quân
Hai mươi năm chẳng dừng chân trên đường
Vẫn đôi dép lội chiến trường
Vẫn vành mũ lá coi thường hiểm nguy
Tuốt gươm không chịu sống quỳ,
Tuổi xanh chẳng tiếc, sá chi bạc đầu!
Lớp cha trước, lớp con sau
Đã thành đồng chí chung câu quân hành…
Anh đi, xuôi ngược tung hoành
Bước dài như gió, lay thành chuyển non
Mái chèo một chiếc xuồng con
Mà sông nước dậy sóng cồn đại dương!
Hôm nay đâu đó tiền phương
Xuân vui chợt đến giữa đường hành quân
Hẹn gì, năm mới, cùng xuân?
Đường xa có lẽ đang gần… hỡi Anh?
Tiếng ai cười vậy trong lành?
A! Con chim hót rung cành dâu tơ…
Phải rồi xuân mải tìm thơ
Hết Nam lại Bắc, bây giờ thấy đây!
Cùng em xin hãy cầm tay
Quanh Hồ Gươm lại Hồ Tây… xuất hành
Hỏi xuân có biết hơn anh
Đất trời ta đã thêm xanh mấy lần?
Vì sao ngày một thanh tân?
Vì sao người lại mến thân hơn nhiều?
Vì sao cuộc sống ta yêu
Mỗi giây mỗi phút, sớm chiều thiết tha?
Vì sao mỗi hạt mưa sa
Mỗi tia nắng rọi cũng là tình chung?
Xuân vui ca múa mọi vùng
Bắc Nam đâu cũng anh hùng vì sao?
*
Ngẩn ngơ nghe tiếng ai chào
Chị hàng hoa rẽ lối vào Đồng Xuân…
Chiếc áo xanh
Em lại nhuộm cho anh
Chiếc áo màu lá xanh
Vì em ơi chiến tranh
Không chịu màu áo trắng
Anh lại đi mưa nắng
Súng trên vai lên đường
Với màu xanh chiến thắng
Của miền Nam yêu thương
Giữa bom rơi đạn nổ
Những ngày đêm chiến trường
Anh sẽ quên gian khổ
Với màu xanh quê hương
Áo em nhuộm cho anh
Dù rách lành vẫn ấm
Vẫn tươi mãi màu xanh
Của tình yêu đằm thắm…
Những ngọn đèn
Không gì thương bằng đôi mắt đen
Của người yêu nhìn ta đăm đắm
Không gì thân bằng những ngọn đèn
Trên đường đêm canh trời thăm thẳm.
Một túp lều rơm giữa cánh đồng
Mái chòi xơ xác gác ven sông
Đôi cành tre tạm che mưa gió
Những ngọn đèn treo, đỏ ấm lòng.
Đã mấy đêm rồi, xuân lại đông
Ngọn đèn như mắt của ai trông
Ngọn đèn như trái tim thương nước
Soi bóng ta đi rực lửa hồng
Ôi biết bao tình, bạn nhớ không?
Ngọn đèn đồng chí giữa cơn dông
Tôi không rõ mặt người em ấy
Chỉ thấy trong đêm một bóng hồng…
Đường vào
Đường vào khu Bốn, vào Thanh
Không đi thì nhớ không đành, phải đi
Lắng nghe…như biển rầm rì
Đường ra tiền tuyến lắm khi giục lòng!
Đường đi vào đó miền trong
Đường về Nam ấy, ai mong cũng là
Đường về xứ Huế quê ta
Mấy sông cũng lội, mấy xa cũng gần…
Đêm nay trăng lặn cuối tuần
Còn thu hay đã lạnh dần hết thu?
Gió se man mác sương mù
Mà nghe nóng rực chiến khu rộn ràng
Quân đi rung lá ngụy trang
Xôn xao như sóng trường giang trùng trùng
Đường ta đi, đẹp vô cùng
Nghìn năm luyện bước anh hùng đấy trăng?
Đường vui, không đợi mùa trăng
Ta đi, làm ánh sao băng giữa đời
Người đi, không thấy mặt người
Vẫn nghe ríu rít tiếng cười tuổi xuân
Chào anh bộ đội hành quân!
đêm có định dừng chân nới nào?
Giặc đang bắn giết đồng bào
Phải mau đến đó, phải vào tận kia!
Xóm làng đang dậy gà khuya
Đường xa gánh nặng ai chia với mình?
Đã cùng hai chữ tử sinh
Nào ai có nghĩa có tình, lại đây!
Tiếng ai hát đó đêm này?
Nghe như chim sáng gọi bầy, hỡi em!
Bài ca lái xe đêm
Khi mặt trời xuống núi
Anh em ơi lên đường
Ta băng qua cát bụi
Ta xông ra chiến trường!
Xe ta quý ta yêu
Ôi chiếc xe đồng chí
Cùng ta lăn sớm chiều
Cùng ta đi đánh Mỹ!
No chưa con ngựa chiến!
Ta mặc lá cho mày
Mau mau lên tiền tuyến
Chạy cho khoẻ cho hay!
Kéo cho nhanh pháo này
Chở cho đầy đạn đến!
Bộ đội ta đêm ngày
Đợi bàn tay tiếp viện!
Mang thêm dầu thêm sắt
Mang thêm thuốc thêm phân
Cho núi ta đánh giặc
Cho đồng ta nuôi quân
Đừng quên giấy quên kim
Cho các anh các chị
Và cho những trái tim
Những thư tình chung thuỷ…
Ôi chiếc xe vận tải
Ta cầm lái đi đây
Nặng biết bao ơn ngãi
Quý hơn bao vang đầy!
Xe ơi cùng ta bay
Dù mưa bom bão đạn
Ta lấy đêm làm ngày
Ta cùng cây làm bạn
Xe đi trong đêm tối
Dù đường lạ đường quen
Xe đi khôn lạc lối
Có mắt ta làm đèn.
Ta qua sông qua suối
Ta qua núi qua đèo
Lòng ta vui như hội
Như cờ bay gió reo
Ơi này anh xung phong
Ơi này o du kích
Có nghe thấy gì không?
Chuyện chi mà rúc rích!
Cảm ơn các đồng chí
Cho tôi mau sang phà
Hôm nay mừng thắng Mỹ
Xin hát tặng bài ca…
Kính gửi cụ Nguyễn Du
Nửa đêm qua huyện Nghi Xuân
Bâng khuâng nhớ Cụ, thương thân nàng Kiều…
Hỡi lòng tê tái thương yêu
Giữa dòng trong đục, bánh bèo lênh đênh.
Ngổn ngang bên nghĩa bên tình
Trời đêm đâu biết gửi mình nơi nao?
Ngẩn ngơ trông ngọn cờ đào
Đành như thân gái sóng xao Tiền Đường!
Nỗi niềm xưa nghĩ mà thương:
Dẫu lìa ngó ý, còn vương tơ lòng…
Nhân tình, nhắm mắt chưa xong
Biết ai hậu thế, khóc cùng Tố Như?
Mai sau, dù có bao giờ…
Câu thơ thuở trước, đâu ngờ hôm nay!
Tiếng đàn xưa đứt ngang dây
Hai trăm năm lại càng say lòng người
Trải bao gió dập sóng dồi
Tấm lòng thơ vẫn tình đời thiết tha
Đau đớn thay phận đàn bà
Hỡi ôi, thân ấy biết là mấy thân!
Ngẫm xem qua kiếp phong trần
Đời vui nay đã nửa phần vui đây.
Song còn bao nỗi chua cay
Gớm quân Ưng Khuyển, ghê bầy Sở Khanh.
Cũng loài hổ báo ruồi xanh
Cũng phường gian ác hôi tanh hại người!
Tiếng thơ ai động đất trời
Nghe như non nước vọng lời nghìn thu.
Nghìn năm sau nhớ Nguyễn Du
Tiếng thương như tiếng mẹ ru những ngày.
Hỡi người xưa của ta nay
Khúc vui xin lại so dây cùng Người!
Sông Lam nước chảy bên đồi
Bỗng nghe trống giục ba hồi gọi quân…
Tố Hữu vẫn thuỷ chung với nguồn đề tài của đời sống cách mạng, của toàn đất nước. Đôi khi tưởng chạm tới một điều gì riêng tư của tuổi cuối đời nhìn lại: “Đêm cuối năm riêng một ngọn đèn”. Những bài thơ cách mạng hào hùng của ông luôn được bạn đọc ca ngợi và yêu thích. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết này của chúng tôi!
Theo Thuvientho.com
