Tuyển Tập Thơ ” Hái Theo Mùa” Đặc Sắc Của Chế Lan Viên Phần 1

Chế Lan Viên là một nhà thơ nổi tiếng với những bài thơ hay đi vào lòng người. Thơ của ông đặc sắc viết về giai đoạn đất nước ta trong thời kỳ chiến đấu chống giặc. Ông chính là một cây bút tài tình, khắc họa rõ ràng hình ảnh nỗi đau của nước ta trong chiến tranh. Thơ ông được rất nhiều người độc giả mến mộ nhất là tập thơ ” Hái Theo Mùa”.

Nào! Bây giờ chúng ta hãy cùng tìm hiểu về nhà thơ tài hoa cùng những bài thơ ấn tượng của Chế Lan Viên Nhé!

I. Nhà Thơ Chế Lan Viên

Chế Lan Viên tên thật Phan Ngọc Hoan, sinh ngày 14/1/1920 ở Cam Lộ, Quảng Trị. Lên 7 tuổi, cả nhà chuyển vào Bình Ðịnh, bút danh Mai Lĩnh, Thạch Hãn, Thạch Mai. Năm 17 tuổi, nổi tiếng với tác phẩm Ðiêu tàn. Năm 1939, Chế Lan Viên ra Hà Nội học, vào Sài Gòn làm báo, lại về Huế dạy học. Khoảng 1942, ra Vàng sao, viết tập truyện ngắn Gai lửa. Sau Cách mạng tháng 8, làm báo Quyết thắng của Việt Minh Trung Bộ… Năm 1949, Chế Lan Viên vào Ðảng Cộng sản Việt Nam. Nhiều năm ông tham gia ban lãnh đạo Hội nhà văn Việt Nam, Ðại biểu Quốc hội các khoá 4, 5, 6, 7.

Tác phẩm đã xuất bản:

Tập thơ:

– Gửi các anh (1955)

– Ánh sáng và Phù sa (1960)

– Hoa ngày thường, Chim báo bão (1967)

– Những bài thơ đánh giặc (1972)

– Ðối thoại mới (1973)

– Hái theo mùa (1977)

– Hoa trên đá (1984)

Truyện ký:

– Thăm Trung Quốc (1963)

– Những ngày nổi giận (1967)

– Giờ của số thành (1967)

Viết phê bình:

– Phê bình văn học (1962)

– Suy nghĩ và bình luận (1970)

– Bay theo đường dân tộc đang bay (1976)

– Từ gác Khuê văn đến quán Trung Tân (1980)

– Nghĩ cạnh dòng thơ (1982)

II. Chùm Thơ Trong Tập ” Hái Theo Mùa” Của Chế Lan Viên

Tập thơ ” Hái theo mùa” nổi tiếng với những bài thơ đặc sắc. Hôm nay các bạn hãy cùng Thuvientho.com cùng cảm nhận những bài thơ ý nghĩa này nhé!

Anh ấy tên Đào

Đào con trai một, một gia đình họ Lê

Ngày nhập ngũ khóc và trốn mẹ

Đào mất ở khu Tư sau chuyến giao hàng

Trong tư thế của một người chiến sĩ.

Óc bị bom bi rồi, Đào vẫn nắm vô-lăng

Đến mảnh bom sau thì Đào ngã gục

Người lái phụ dọn ca-bin làm chỗ Đào nằm

Rồi lái tiếp. Cắn răng chẳng khóc.

Đào định nói gì kìa? Chẳng kịp nữa rồi

Nhật kí ghi địa chỉ mẹ và tên một người con gái

Có thể nào báo tin đau cho cả hai người

Mẹ thì già và ảnh cô ấy sao mà non dại!

Đào nằm yên chân vắt lên đồng chí

Đầu gối lên người lái phụ thay mình

Mặc trên cao quần đảo bầy giặc quỷ

Hướng chiến trường xe vẫn cứ lao nhanh.

Biện chứng

Những giọt máu đỏ giữa rừng hoang hay trong khảm Chí Hòa

Đi theo luật biện chứng, suối ngầm trong đất tối

Sẽ hồi sinh giữa một ngày đồng khởi

Thành chiến trận. Thành cờ. Thành lúa chín. Thành hoa.

Nghe sóng ngỡ lòng mình

Vỗ một đời không nghỉ

Những người xa quê hương

Sao phải nằm cạnh bể.

Bướm Trường Sơn

Cả một mùa xuân theo bóng xe

Cánh trắng cánh vàng đậu vào tay lái

Nhớ quê hương đâu có thể quay đầu lại

Ép một con bướm Trường Sơn mà gửi thư về.

Các anh xưa

Ôn Như Hầu, con sông chảy hút phía siêu hình

Nguyễn Du, vết thương lòng ta phí máu

Yên Đổ, tiếng anh khóc, dẫu cười không thể giấu

Và Tú Xương cười gằn như mảnh vở thuỷ tinh

Chúng tôi thắng nơi các Anh xưa bỏ cuộc

Nhưng thiếu các Anh là điều không thể được

Chính từ nỗi đau xưa mà ta mở cuộc hành trình

Thời đại Hồ Chí Minh không quên rừng lau Hoàng Hoa Thám

Người lái máy cày nhớ người lên máy chém lúc bình minh.

Canh cá tràu

Canh cá tràu mẹ thường hay nấu khế

Khế trong vườn thêm một tý rau thơm

Ừ, thế đó mà một đời xa cách mẹ

Ba mươi năm trở lại nhà, nước mắt xuống mâm cơm!

Cành mai ở chốt

Tiếc thay cành mai cao hai thước

Chỉ có ba người ở chốt chơi thôi

Chặt nó về phải vượt qua bãi bom dày đặc

Và công khiêng hết một ngày trời.

Cây và bóng

Bóng vợ và cây chồng

Lứa đôi êm ả thế

Say hạnh phúc, bầy ong

Ru tiếng ru chung thủy.

Chân trời

Anh như người chạy ngút hơi về trang giấy

Về đến nơi, nó đã hoá chân trời

Cái ánh nắng trên cao lừa anh đấy

Anh ngỡ còn sớm mà, hoá đã tuổi năm mươi.

Chơi với sư

Lên chùa thăm sư cụ

Gặp mùa hoa đang nở

Nên ít nói tình hình

Cũng tránh bàn Phật pháp

Lâu ngày quên mất kinh.

Chuyện xoay vào thơ văn

Mình khen thơ Lý Trần

Hư sao mà lại thực

Cụ khen tứ tuyệt Bác

Sáng chói màu tinh thần

Hai bên đều tương đắc

Bóng cây tròn ngoài sân.

Sư tiễn mình tận cửa…

Mấy bông sen làm quà

Ầm ầm tàu giặc qua

Làng xa bom lại nổ

Chuyện này là cơm bữa

Cau trán rồi cười xòa!

Đưa mình ra khỏi chùa

Có sư thúc nhập ngũ

Theo mình đi đường xa.

Dây thép gai

Con bướm sà vào bụi hoa dại bên đồi

Vụt lên, bay mất

Suýt nữa cánh mày bị đứt

Nấp dưới cành hoa là một bụi gai

Cái giây thép gai đồn giặc

Sống lâu hơn cả bọn giết người

Xương thịt chúng tan vào bụi đất

Gai ghiếc đang còn, vẫn cứ sống dai

Gai, gai, gai cái thứ cây không sinh nở được gì

Ngoài tội ác

Xưa trên gai nhợ của mày, người vứt xác

Nay đẹp trời, một cánh bướm phải bay đi!

Thế mà có kẻ bảo “chủ nghĩa thực dân chết rồi,

Hòa bình trên trời bằng an dưới đất

Đừng có nhắc chuyện gai làm chi cho đời gai góc

Tha hồ bướm bay bướm đậu mà, đâu có hề chi”!

Dọc đường

Tắm giếng bất ngờ bên đường

Ngủ giấc bất ngờ cạnh bể

Gặp người quen bất ngờ ở ngã tư Trường Sơn

Hái chùm lan bất ngờ trên rừng săng lẻ

Ngoắt đoàn anh vũ bất ngở bay rợp hoàng hôn.

Trời sao quen mà như mới cưới lần đầu

Như tình ái long lanh kì dị

Chỉ vì nó chao cùng ta ngoài xe nên nó thế

Và mùi hương rừng, mùi hương rừng qoái quỉ

Thơm đuổi vào xe thơm đến nhức đầu.

Ta đi giữa lòng đất nước

giữa lòng đất nước mở đôi, lòng ta ở giữa…

Và bọn giặc chẳng qua chỉ là bầy kiến nhỏ

Bò trên mình đất nước mênh mông.

Gặp trăm nghìn mặt người in nhau mà lại khác nhau

Nghe tiếng Việt trên trăm nghìn cung bậc

Đi trong lòng Tổ quốc

Có tháng vầng trăng treo trước mặt

Có khi xem trăng

Lại phải ngoái đầu.

Đến con trẻ cũng lưu đầy ư, nước Mỹ?

Xin Đức Mẹ bế Chúa hài nhi cho chặt

Chúa trong tay mẹ mà, đâu đâu phải mồ côi

Nếu cần thiết, xin Mẹ cầm lấy súng

Kìa phi cơ đang sà xuống săn mồi.

Cầu không-vận chúng bắc giữa nỗi đâu ta và tội ác

Của những con măng-xà-vương thế kỷ hai mươi

Vận-trù máu USA là thế đấy

Mang bom đi rồi mang trẻ khứ hồi

Bố mẹ các em bị giết rồi trong hố bom haysau những hào gai

Giờ chỉ còn mãnh đất chôn irau là bố mẹ

Sao chúng vứt các em qua nghìn trời và vạn bể

Bốn không gian không một tiếng ru hời.

Xa gốc gác quê hương lạ giống cách nòi

Đến con trẻ cũng lưu đầy ư, nước Mỹ?

Và cả hạm đội Huê Kỳ lừng lẫy thế

Giờ cũng định nấp ăn càn sau bóng trẻ mồ côi

Xưa Nich-xơn đặt tay lên kinh Thánh thề bồi

Nay Pho đến trước vô tuyến truyền hình nâng đứa trẻ

Thế giới chả mù đâu. Bay chớ bịp đời,

Nhân loại chửi chúng mày vang bốn bể.

Anh giải phóng ơi! Anh cấp tập cho tôi vạn nghìn viên đại bác

Quét, quét những thành luỹ quỹ ma cho sạch khỏi chân trời

Để Đức Mẹ yên tâm bế Chúa hài-nhi vạn thuở

Và triệu con trẻ thiên thần yên nghỉ trong nôi

Đi giữa mùa xuân

Lịch sử đẹp nhờ núi sông, núi sông có hồn nhờ lịch sử

Hoa Lư, Cha ông tựa vào thế núi sông dựng nền tự chủ

Nhờ đến những người đặt nền móng thống nhất tự cường

đầu tiên cho Tổ quốc

Khi qua đền cũ vua Đinh

Nhớ đến Dương Văn Nga từng lướt sóng trước bình minh

Mang áo bào đến người thắng trận

Đất nước

và tình yêu

màu ngọc…

“Hạ Long cạn” là tên viên ngọc ấy

Nhắc ta đến viên ngọc khác vô cùng diễm ảo: Hạ Long

Những con rùa, con phượng này chưa tỉnh giấc hồng hoang

Đôi gà chọi triệu năm rồi vẫn chọi

Núi Bình Hương như lòng tưởng niệm, sự ghi công

Trời nước mơ mơ từ hang động nhìn ra

Nhưng lịch sử đã qua đây và thức dậy

Nhắc ta rằng sắt một con tàu thực dân chóng gỉ hơn cọc gỗ chống quân xâm lược

Ngô Quyền và Trần Hưng Đạo đã từng vùi sâu xác chiến thuyền ngoại xâm

vào sóng bể này

Có người bảo Hạ Long là bản thảo đầu tiên của nhà thơ tạo hoá

Kỳ quan ấy của thế giới đã được nâng lên nhờ chiến công các vị anh hùng

Hồn đất nước truyền qua từng thế hệ

Ta nghe câu quan họ xẩm xoan xưa vứt ngã ba đường

Điệu lục bát và nâu nơi ruộng rẫy

Bức tranh làng Hồ mang bóng dáng quê hương

Ta chống gian lao bằng những tiếng cười

Cười là vũ khí

Ta không quen cau vừng trán siêu hình

Sự sống bình thường ùa vào cả chỗ thâm nghiêm

Nơi thờ cúng cũng không quên cuộc đời có thực

Mái đình phong kiến rêu phong

Không đè nỗi tiếng trai gái yêu nhay cười chế nhạo…

Thần thánh nghe cả con nghé con trên gỗ cũng đang cười

Nhưng cho là thánh thần, bom thù cũng không vì nể

Nào có ai đe doạ gì nền văn minh nước Mỹ

Mà Đức Mẹ cũng rơi con trong giáo đường này

Đục ta chưa tạc xong các anh hùng mới ngàng nay

Đã phải lo trùng tu các di tích cũ

Ta quý bàn tay người thợ Việt Nam

người nghệ sĩ

quen cầm cày và đánh giặc

Nhà thờ Phát Diệm

Công trình xếp đá mà ban tay ta có thể tự hào

Mà những người di cư đi xa đều nhớ mãi

Tháp Phổ Minh, những con rồng chắc nịnh

Bay lên từ thời Trần ta chống Nguyên, Mông

Bàn tay ta lại xếp gỗ ba tầng làm nên mái chùa Keo

Nét chạm đời Lê bừng lên như ngọn lửa

Và đây chùa Bút Tháp với nghìn tay nghin mắt Phật

Ta là một, ta hoá thành ức triệu

Bằng triệu cánh tay, bằng triệu mắt ta nhìn

Chùa Tây Phương từ bốn thế kỉ xưa

Lúc chưa tượng hình nước Mỹ

Gỗ mít tạc nên vì La Hán

Nửa giống đời, nửa theo dáng Phật

Người thợ Việt Nam không tạc theo kinh mà tạc theo

Lòng

“Nung nấu tâm can vò võ trán”, đấy lời thơ Huy Cận

Vầng trán Việt Nam đăm chiêu mà lại hay cười

Vầng trán Việt Nam cao lồng lộng

Và cho đến trăm đau khổ

Thì vị Tuyết Sơn cũng sắt nỗi đau mình lại

Cho các cánh tay ta đầy sức mạnh

Và ta tìm ra ta trong vị Kim Cương kia giận dữ

Phật cầm gươm giận dữ chính là ta

Mỗi bàn tay như có hồn người

Nhưng cho nghìn mắt nghìn tay thì có làm gì

Nếu như đời bị khoá!

Bác, người vẽ đôi tay xích của ta trên bìa Nhật ký

Lại đã phá ngục tù giải phóng cho ta.

La đà cây phủ mặt hồ yên

Rung rinh bóng ngàn xanh đáy nước

Con sóng gợn xao hình núi biếc

Và mây trắng bay tận đáy lòng hồ

Muốn thấy mùa xuân đất nước vùng cao thì tìm đến chợ

Tiếng khèn và vó ngựa dắt ta đi

Chợ, nơi xưa kia lang đạo vua quan về cướp bóc

Nay la ngày hội, cuộc vui người đến tìm người

Với tấm thổ cẩm này, lòng ta hãy giữ như hoa

Hồng tấm lòng ta, hồng mùa quả chín

Và ngọn nến ấy thắp lên cho cuộc vui dài thêm mãi

Vó ngựa chờ ta

Vó ngựa đã chồn.

Sau những ngày cuốc đất lên nương, là quả còn bay

Mùa xuân bên gái

Mùa xuân bên trai

Chung một cột còn

Nào lòng ta bay với quả còn bay

Nếu đã yêu nhau gắng mà bắt lấy

Còn vui nhiều, lòng chả vui đâu

Bao tục lệ đẹp xưa hồi sinh theo với quả còn bay bổng ấy

Và bếp lửa riêng nhà sàn hoá lửa xoè chung

Uống sừng rượu này cho lửa sáng hơn lên

Và nhảy quanh lửa cho mặt người hồng chói nữa

Xoè đi, xua tan bóng đen “thần sấm, con ma”

Xoè đi mai lên nương lên rẫy.

Đất nước có lúc hiện lên trong màu trắng lắng sâu của cát

Có nkhi là trong sắc lụa rạt rào

Ruộng đoàn tụ nên người thôi chia cắt

Sắc vàng cố hữu ngàn năm, nhưng cái vui xã hôi

chủ nghĩa mới có ban đầu

Và làng Việt Nam gắn sâu trong mỗi trái tim người

Nơi cắt rốn chôn nhau, cái gốc cuộc đời tế bào đất nước

Hãy bước hãy dừng trên từng viên gạch

Gạch thơm mùi rơm, gạch thơm xác pháo

Mùa màng nào, lứa đôi nào qua đấy

Mỗi trai gái cưới xin lại góp vào trăm viên gạch

Tình yêu nối tình yêu con đường dài ra mãi

Ôi, ai đã đi xa làm sao quên được con đường.

Ta hướng lòng ta về ngôi nhà Bác

Nơi làng Sen quê nội

Nghe tiếng thoi dưa

Tiếng võng ru nơi quê ngoại của Người

Người đã lớn lên theo nhịp võng đưa và thoi dệt cần cù

Vì ta cánh chim bay đi khắp bốn phương trời

Vì ta hoa sen ấy chịu bao mưa gió…

Cho đến lúc cột mốc đón bóng Người nơi biên giới

Mỗi bước chân người đều mở lối cho ta.

Hang Pác Bó, đấy là căn cứ đầu tiên của Nước

Bác rất ung dung bên tượng Mác cười

Bàn đá bên hang, Bác ngồi dịch sử

Suối Lê-nin reo vào giữa thơ Người

Biết bao lá rụng thời gian qua từ đấy nhỉ

Từ Hồng Thái mái đình lịch sử

Từ cây đa Tân Trào và cờ đỏ ra quân

Ngọn cờ đỏ vũ trang đỏ từ ngày đỏ ấy

Từ Đại hội Quốc dân khai sáng nước

Và viên đá nơi Bác đọc tuyên thệ xưa còn ấm dấu chân Người

Khi dòng suối nhỏ đã trào thành thác lớn.

Đọc Kiều (II)

Tôi muốn biết cơn nắng cơn mưa năm Nguyễn Viết Kiều

Và lúc ấy Nguyễn yêu ai mà khổ vậy

Văn học sử là tìm hiểu cả màu tóc hoa râm kia đấy

Cho lòng có cớ để thêm yêu.

Đói

Túi gạo rơi xuống suối

Nhào theo mà vớt lên

Có gạo rồi thiếu lửa

Mưa dầm ướt hết diêm

Chọi đá và cọ tre

Đói, suốt đêm hì hục

Chén bát vỡ hết rồi

Lá rừng làm bát múc

Hơi gạo làm tỉnh người

Ăn xong như sáo sậu

Tớ tớ và cậu cậu

Đời vui biết mấy mươi

Nhớ hậu phương miền Bắc

Vụ chiêm và vụ mười

Bữa cơm đầu mùa gặt

Ôi xiết bao là tươi

Quên hết phần cay cực

Nằm ngâm chèo í ơi

Ngủ một đêm sung sức

Ngày mai chiến dịch rồi.

Gió mùa đông bắc

Tự lúc em ra đi, hai lần gió mùa đông bắc thổi qua phòng

Lần trước lạnh vừa, lần sau lạnh gắt

Ở đất nước đánh giặc này, ta chỉ sợ gió mùa không sợ giặc

Chỉ sợ lòng mình, ai sợ gió mùa đông.

Giống quê ta

Cây trong vườn, nước ngoài sông, mây trên trời đều giống quê ta

Đây có lắm trời xanh nhưng vắng mẹ…

Nhưng ở miền Nam, mẹ đâu còn đấy nữa

Dẫu cây trong vườn, nước ngoài sông, mây trên cao tất cả thẩy quê nhà.

Gửi Nguyễn Du

Trong trăm trứng Âu cơ, Anh trứng lép

Mẹ xót thương đã ủ hết lòng

Chung một chất chia đều cho nhân loại.

Hay là một tình nhân. Thì cũng thế!

Gắng trả cho đời hơn cả số đời cho

Mẹ sẽ giàu thêm nhờ cả những mùa út lép

Và đấy là điều kỳ diệu của hồn thơ.

Gửi nhà thơ lớn Chi-lê: Pa-lơ-lô Nê-ru-đa

Giữa một ngày vui mà tôi chẳng dám vui

Vì tôi biết anh đang đau khổ

Tôi giận giữ giữa ngày giận dữ

Anh đang trăm lần giận dữ hơn tôi

Giữa lúc anh ta định biết dây đồng thành những giấy tơ

Chúng nó đem đất hoa làm ra đất máu

A-gien-đê chết rồi

Nhưng A-gien-đê se hồi sinh dưới nghìn tên tuổi khác

Và những em bé Chi-lê sinh giữa ngày thảm sát

Lớn lên sẽ mang tâm hồn cao cả A-gien-đê

Hôm qua thăm giáo đường cổ xưa, tôi muốn thắp cho A-gien-đê ngọn nến

Nhưng lửa cách mạng cao hơn nghìn ánh sáng

Các dân tộc ngày nay không phải Chúa Giê-su giang tay mà chịu đóng đinh

Cây thập tự nghìn năm nhân loại vác trên mình

Đã thành vũ khí

Chiến thắng ngày mai càng sẽ vinh quang.

Hai bờ Bến Hải

Sông Ngân Hà tình yêu cháy rực hai bờ ai cũng thấy

Anh và em chưa đến đấy bao giờ

Ly biệt đoàn viên ngày nay là giữa đất bùn và bom đạn

Mỗi con sông đôi lứa ngày nay đều chia cách đôi bờ.

Hai danh hiệu

Người con trai miền Bắc có một danh hiệu thứ hai mình đánh giặc ở phương Nam

Tên vay mượn góp phần xương máu nhất

Tên giả khắc rõ ràng trên bia đục bằng tôn

Còn tên thật khắc chìm dâng Tổ quốc.

Hai giây

Năm một nghìn chín trăm bảy hai

Năm hết sức dài

Trong lịch sử

Trái đất quay một vòng quay quá cỡ

Chung quanh ngôi mặt trời

Một vòng quay

Dài thêm hai giây

So với bao năm khác

Hai giây

Tai ương và hạnh phúc

Tuỳ theo từng độ góc

Ta đứng trong cuộc đời

Ở Khâm Thiên hai giây bấy giờ là hai giây máu

Khi ta lấy sinh mệnh người đo từng đợt B52

Khi trong lửa ta không còn nơi ẩn náu

Khi anh và em không sao đến được tia bình minh

thấy ở phía chân trời

Khi con xa mẹ một hơi thở thôi mà như hàng thế kỷ

Qua một viên gạch cách trùng con gọi “Mẹ ơi”.

Hầm rượu nho

Rượu nho uống duới hầm

Lấy từ thùng năm trước

Hầm rượu mờ khói thuốc

Bên ngoài tươi nắng xuân

Môi son và hạnh phúc

Xui nhớ lại quê nhà

Xuống hầm đêm bom dội

Con rúc vào tay cha.

Hoa đại đỏ

Đây là hoa đại đỏ

Như tình yêu bình yên

Dù bừng lên sắc lửa

Vẫn cháy ở bên thềm.

Hoa gạo son (II)

Đứng ngã ba đường cây gạo son

Người tình nhân đỏ chói môi hôn

Xe ta qua mãi mà không dứt

Chiều tối màu son đỏ chói hồn.

Trên đây, Thuvientho.com đã chia sẻ đến cho quý độc giả Tuyển Tập Thơ ” Hái Theo Mùa” Đặc Sắc Của Chế Lan Viên Phần 1, mời quý vị đón xem phần 2. Hy vọng các bạn sẽ cảm nhận được ý nghĩa của những bài thơ này. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết này chủa chúng tôi!

Theo Thuvientho.com