Home / Chùm thơ chọn lọc / Nhà thơ Tản Đà và những bài thơ xuất sắc để đời phần 5

Nhà thơ Tản Đà và những bài thơ xuất sắc để đời phần 5

Nhà thơ Tản Đà và những bài thơ xuất sắc để đời phần 5

Nhà thơ Tản Đà có một tâm hồn và năng khiếu văn chương sâu sắc. Ngay từ khi còn nhỏ điều này đã được thể hiện. Sau này khả năng của ông ngày càng được mài dũa và có nhiều sáng tác nổi bật. Chính vì vậy sau những biến cố trong cuộc sống ông cũng đã được nhìn hận và đánh giá như là một ông Thánh của làng thơ. Và một số tác giả khác cũng đa có những bài viết bình về những đóng góp của ông. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu những bài thơ hay của ông nhé!

Khuyên người giúp dân lụt

Này những ai, này những ai

Ai có nghe rằng việc thuỷ tai

Tỉnh Bắc, tỉnh Đông, cùng tỉnh Thái

Ruộng ngập nhà chìm, thây chết trôi

Thây chết trôi, thôi thời thôi

Ai người tìm vớt lúc thiên tai!

Những mạng chết ai đành đã thế

Người còn sống sót nghĩ thương ôi!

Nghĩ thương ôi! ai những người

Trời làm tai vạ biết kêu ai

Đói thời chịu đói, rét chịu rét

Đầy vơi mặt nước, lệ đầy vơi

Lệ đầy vơi, tình chia phôi

Bồng bế con thơ bán khắp nơi

Năm hào một đứa trẻ lên sáu

Cha còn sống đó, con bồ côi

Con bồ côi, tình thương ôi!

Trời làm tai vạ phải chia phôi

Sinh con ai nỡ đang lòng bán

Thương con nào biết lấy gì nuôi?

Lấy gì nuôi, lúc thiên tai

Chẳng có ngô mà chẳng có khoai

Miếng ăn chẳng có, con nhìn bố

Nông nỗi như kia đáng ngậm ngùi!

Đáng ngậm ngùi, ai hỡi ai!

Ăn sung mặc sướng, ngồi thảnh thơi

Nghĩ kẻ cơ hàn nơi nước lụt

Như ai khi cũng dạ đầy vơi

Dạ đầy vơi thương cùng ai

Thương người khổ hại lúc thiên tai

Hai chữ đồng bào ân nghĩa nặng

Đùm nhau lành rách, hỡi ai ơi!

Hỡi ai ơi! là những người

Ông trên mạn ngược, bà vùng xuôi

Có nhiều cho nhiều, ít cho ít

Cứu kẻ bần dân lúc thuỷ tai

Lúc thuỷ tai, này ai ơi!

Quý tiếc yêu thương lấy giống nòi

Con cháu Rồng Tiên khi đã bĩ

Đừng nên rẻ rúng, bỏ nhau hoài!

Khuyên thanh niên học hành

Ta sinh ra đời cạnh tranh

Muốn sinh tồn theo bước văn minh

Ngày xuân đương độ tuổi xanh

Ta khuyên nhau cố công học hành

Giời cho ta sẵn thông minh

Chí chuyên cần tuổi xanh chẳng phụ

Làm tài trai vẫy vùng vũ trụ

Bước đường đời muôn dậm phong vân

Học đường ta hãy để chân

Đi xa ta bước tới gần

Hội gió mây xoay vần mấy lúc

Bực tài danh ta cố học mà nên

Thanh niên, hỡi bạn thanh niên!

Cùng nhau ta cố gắng để tiến lên cho kịp người

Ít câu ta hát vui chơi

Anh em ghi nhớ mà vui học hành

Chớ quên cái chí đua ganh

Kiếp phong trần

Cái kiếp phong trần ngán biết bao!

Xuân lan thu cúc

Đông liễu tây đào

Hoá công độc địa làm sao

Mà đem bạc mệnh buộc vào hồng nhan!

Dấm chua dầm tưới cho lan

Lửa nồng cúc đã tro tàn sắc kim

Bể sâu cành liễu buông chìm

Hoa đào ngọn nước, con chim phụ tình

Thế gian lắm sự bất bình

Muốn lên hỏi lại giời xanh nỡ nào!

Xuân lan thu cúc

Đông liễu tây đào

Cái kiếp phong trần ngán biết bao!

Lại tương tư

Thơ đề ba bức mực chưa phai

Nay lại tương tư, lại nhớ ai!

Cái giống đa tình ta có một

Mà người tri kỷ đấy không hai

Đêm xuân những não tơ tầm rối

Ngày hạ thêm thương tiếc quốc dài

Vắn vủn đời người thương, não, nhớ

Đầu ai sao trách nhuộm hồn mai

Lấy chồng nghèo

(Sẩm)

Chồng (thì) nghèo, vô duyên vô phúc

Em múc phải đức ông chồng (thì) nghèo

Hột hoa chẳng có (mà) xu hào thôi lại cũng không

Giận nhân duyên em dứt đứt (cái) sợi tơ hồng

Tìm nơi ấm cật no lòng mà chơi

Ai chê, ai cứ, ai cười!

Lo thời khí

Dịch khí năm nay đã đến rồi

Láng giềng nghe đã một đôi nơi

Có tiền sớm liệu mà cân thuốc

Vô phúc sau này khỏi quét vôi

Kinh tế khó khăn xoay hết đất

Văn chương rẻ ế bán xa giời

Tri âm ai đó mau hồ giấy

Kẻo đến dư đồ lại tả tơi

Lưu Nguyễn vào Thiên Thai

Xưa đời Hán ở bên Trung Quốc

Tiết Đoan Dương hái thuốc là ai?

Lưu Thần, Nguyễn Triệu hai người

Rủ nhau vào núi Thiên Thai một ngày

Đường luẩn quẩn đông tây chẳng biết

Lương mang theo đã hết, không còn

Đào đâu, trông thấy đầu non

Bảo nhau lên hái ăn ngon đỡ lòng

Xuống dưới núi thấy giòng nước chẩy

Xem thêm:  1001 bài thơ tình xưa, tâm trạng khi gặp lại người yêu cũ

Hột cơm vừng bỗng nẩy đâu ra

Cùng nhau vui sướng bao là

Rằng đây, hẳn nữa, không xa có người

Lại qua tới một nơi đầu núi

Thấy hai cô con gái tuyệt trần

Gọi ngay Nguyễn Triệu, Lưu Thần

Hỏi sao đến muộn cho phần chờ lâu

Biết nhau mới, cùng nhau như cũ

Theo hai cô mời rủ lại nhà

Nhà lan huệ, áo lụa là

Giường màn sẵn đó, ngọc ngà thiếu chi!

Khắp sau trước nhìn đi ngoảnh lại

Ngoài hai cô con gái còn ai?

Toàn không một kẻ con trai

Bạn trai chỉ có hai người là ta

Ngồi một lát, bưng ra cơm rượu

Cơm vừng thơm khác kiểu cơm thường

Nem dê, ngon béo lạ thường

Rượu ngon chuốc chén, hai chàng cùng xơi

Khách đâu đến mấy người bạn gái

Mỗi người đem dăm trái đào tơ

Dâng đào vui vẻ chào thưa:

Mừng hai rể mới bây giờ kết duyên

Khắp chúng bạn, nhạc tiên đem gẩy

Buổi chiều hôm ai nấy lại về…

Hai chàng ở lại ngủ nghê

Động phòng làm lễ, phu thê vui vầy

Nằm quên cả là chầy hay chóng

Tính hôm mai chừng đúng nửa năm

Nửa năm xuân khí êm đềm

Bên tai trăm tiếng con chim gợi sầu

Lưu với Nguyễn cùng nhau thơ thẩn

Nhớ quê hương lẩn thẩn xin về

Hai cô thương xót trăm bề

Rằng: “Hai anh đã muốn về thì thôi

Thật nhờ có phúc đời để lại

Cho các anh được tới nơi đây

Trần gian chưa hết tội đầy

Vui cùng tiên nữ mà rầy xin đi”

Mở cửa động ca thi tiễn khách

Thôi từ đây xa cách chư tiên

Nguyễn, Lưu hai gã bạn hiền

Cùng nhau lại trở lại miền thế gian

Xa chẳng mấy, đến bên đường cái

Về đến làng không một ai quen

Bấy đời con cháu lớn lên

Chỉ nghe cụ hái thuốc tiên không về

Buồn lúc ấy không quê không quán

Nỗi bơ vơ chán nản cõi đời

Thiên Thai trở lại tìm ai

Thôi thời cửa động đã cài then hoa

Mắng con quốc tiếc xuân

Gởi cho các chiến sĩ tại Đông Kinh nghĩa thục

Ai khuyên con quốc nó đừng kêu,

Xuân đã qua rồi cứ gọi theo…

Sao cứ lo co trong bụi rậm,

Lại còn eo óc với giời cao!

Cỏ non nước lục chờ mi mãi,

Liễu yếu đào tơ chán kẻ yêu.

Đen đủi chẳng nên năn nỉ phận,

Mặc cơn mây sớm hạt mưa chiều.

Mắng con quốc tiếc xuân

Ai khuyên con quốc nó đừng kêu,

Xuân đã qua rồi cứ gọi theo…

Sao cứ lo co trong bụi rậm,

Lại còn eo óc với giời cao!

Cỏ non nước lục chờ mi mãi,

Liễu yếu đào tơ chán kẻ yêu.

Đen đủi chẳng nên năn nỉ phận,

Mặc cơn mây sớm hạt mưa chiều.

Mậu Dần xuân chúc

Mưỡu:

Đông qua tiết lại xuân sang,

Sửu qua, năm mới sang Dần là nay.

Chúc mừng năm mới vui thay,

Dân ta muôn việc ngày ngày hơn xưa.

Nói:

Ngã Việt tự thiên niên cố quốc,

Bức dư đồ tự Bắc mở vào Nam.

Giống Lạc Hồng sinh trưởng mỗi ngày thêm,

Gió xuân thổi năm năm càng nẩy nở.

Mấy vần ngẫu hứng

Tiếng quốc đã khan

Ruột tằm thêm rối

Ngày tháng như trôi năm chẳng đợi

Thoi oanh tơ liễu dệt sầu xuân

Ngày tháng trải bao cuốn lịch?

Nước non cách mấy nhịp cầu?

Xuân xanh xuân vẫn nguyên mầu

Đầu xanh ai có bạc đầu chăng ai?

Tài tình gương sáng treo cao

Qua đường khách có trông vào mà kinh?

Đời người như giấc chiêm bao

Trơ trơ là cái hoa đào gió đông!

Rồng Tiên nòi giống

Hoa gấm giang san

Con đường tiến thủ gian nan

Đường xa nghĩ nỗi chứa chan bao tình

Một bức thư của người nhà quê

Bốn phương bay mỏi cánh hồng

Đường mây bãi tuyết chán lòng tha hương

Tản Viên bóng gác tà dương

Gió thu giục khách lên đường về quê

Trùng dương rót chén hoàng huê

Năm đi tính lại năm về ba ba

Bắc, Nam bao độ vào ra

Tình duyên gặp gỡ này là những ai?

Còn về còn nhớ đến người

Còn duyên văn tự, còn nhời nước non

Biết nhau từ “Khối tình con”

Quen nhau từ thủa tóc còn đương xanh

Yêu nhau sáu tháng “Hữu thanh”

“Tản Đà thư điếm” Hà thành nối duyên

Nước non đã nặng nhời nguyền

“An Nam tạp chí” con thuyền lênh đênh

Phong ba đành gạt “Khối tình”

Tám năm tay lái một mình ngược xuôi

Quản chi sông rộng, doành khơi

Buồm không thuận gió, ai ơi cũng đành

Bẽ bàng tóc bạc rừng xanh

Thôn quê nay với đô thành khác xa

Phòng văn ai kẻ vào ra

Sương thu bốn giậu, giăng tà nửa hiên…

Xem thêm:  Đổi thay - Thiều Ngân

Một đêm ngủ nhà người mán Xiềng ở Bảo Hà (Lao Kay)

Ào ào tiếng suối bên tai

Lợn kêu eng éc bên ngoài cửa phên

Đầu nhà sương xuống từ trên

Vách phên gió lọt bốn bên lạnh lùng

Mừng bạn cưới vợ cho con trai

(Tôi có một ông bạn thân là ông Tú Đặng Đức Tô trước cùng làm công việc thư cục, ông trông nom về việc nhà in. Quyển Kinh Thi xuất bản chính ở hồi ấy. Nhân ông cưới vợ cho người con trai trưởng là một viên chức ở sở Điện báo, Hà Nội nên tôi có câu đối mừng)

Điện tín tin truyền: ông Tú bây giờ nên cụ cố;

Quan thư thơ vịnh: Kinh Thi còn nhớ lúc nhà in.

Mừng khuyên ai cô dâu

Mừng ai gối phượng chăn loan

Khuyên ai gánh lấy giang san nhà chồng

Chúc ai tay bế tay bồng

Con Tiên rồi lại cháu Rồng về lâu

Mong ai con cháu mai sau

Khôn ngoan mở mặt năm châu cùng người

Quốc văn có một đôi lời

Đăng trương tân báo gửi người tân hôn

Mừng xuân

(thơ mới hai vần)

Ngày đi, tháng đi, năm đi dần

Hết ngày, hết tháng, hết năm trước

Qua sang năm mới lại là xuân

Gió giăng thề nguyện xuân y ướcTin xuân truyền bá khắp xa gần

Oanh én cỏ hoa mừng đón rước

Oanh gọi đầu cành, hoa cười xuân

Cỏ rợn chân giời, én liệng nướcVạn vật đắc ý, người thanh tân

Trẻ bé đua vui, già hưởng phước

Mừng xuân ta có thơ hai vần

Xuân sang năm khác, thơ cũng khácThơ này kính chúc toàn quốc dân

Một năm tiến bộ lại một bước

Năm hết hữu cảm

Đời người lo mãi biết bao thôi

Mái tóc xanh xanh trắng hết rồi!

Sự nghiệp nghìn thu xa vút mắt

Tài tình một gánh nặng bên vai

Hợp tan tri kỷ người trong mộng

Rộng hẹp dung thân đất với trời!

Sương phủ cành mai năm giục hết

Ngày xuân con én lại đưa thoi

Ngày xuân chúc quốc dân

Mưỡu:

Trời Nam cành lá la đà

Lạc Hồng cây cỗi xuân già càng xuân

Ngày xuân chúc nước mừng dân

Ba kỳ Nam, Bắc mười phân phú cường

Nói:

Bính Tý hội nguyên kim dĩ thuỷ

Mối sơn hà cũ kỹ bốn nghìn năm

Đường văn minh muôn dặm xa xăm

Đông, tây, bắc người nam cao cất bước

Quân bất kiến: Phi Luật Tân nhi kim Mỹ châu độc lập quốc

Hựu bất kiến: Mãn Châu, Hoa Bắc hà bi thương

Thời hưng vong bĩ thái là thường

So mới biết chữ “đại” với chữ “cường” không hạn lệ

Việc trước mắt năm châu là thế

Cuộc trần hoàn dâu bể, bể dâu

Đường văn minh nào có hạn ai đâu

Muốn hạnh phúc, chữ tự cầu ta phải biết

Hồng Lạc nhi tôn thiên vị tuyệt

Việt Thường hoa thảo nhật câu tân

Chén rượu đào nâng rót buổi ngày xuân

Chúc tổ quốc, quốc dân nghìn vạn kỷ

Bính Tý hội nguyên kim dĩ thuỷ

Mối sơn hà cũ kỹ bốn nghìn năm

Năm năm, xuân mới trời Nam

Ngày xuân nhớ cảnh nhớ người xưa

Giời xuân hoa thắm non xanh

Lơ thơ tóc trắng, một mình vào ra

Bắc Nam nhớ bước quan hà

Xa xa ngàn dậm đâu là cố nhân?

Ngồi nhớ lại khoảng xuân Đinh Mão

Báo An Nam bại đảo tiền phong

Nước non khơi diễn nghìn trùng

Dư đồ một bức ôm lòng ra đi

Ninh Bình hết Bắc kỳ địa giới

Qua Thanh Hóa, vừa tối vô Vinh

Một đêm ngủ lại Hoan Thành

Nẻo sang Hà Tĩnh: sông Gianh non Hồng

Nước núi Sót mát lòng ưu ái

Trận mưa thu đầm tưới quan san

Cùng nhau bạn hữu chu toàn

Đông Hà xe hoả băng ngàn vô Kinh

Phong cảnh đất Hương, Bình lưu luyến

Đài Thuận An cất chén trong khơi

Kinh thành đã trải đòi nơi

Hải Vân vượt ải vào chơi Ngũ Hành

Đạo cổ tích gần quanh xứ Quảng

Đô vua Chiêm gần quãng Đồng Dương

Tường trơ đá đổ tan hoang

Mấy con voi sứt nghênh ngang chầu trời

Cách tỉnh lỵ bốn mươi cây số

Phạm với Trà hai họ còn như

Ấy giòng vua tướng Hời xưa

Nước non để lại bây giờ giống Chiêm

Thú Đà Nẵng chơi xem qua trải

Đường vô Nam: Quảng Ngãi, Qui Nhơn

Xe hơi thẳng dậm hồng trần

Sông Cầu rồi nữa tới dần Nha Trang

Đường thiên lý bước sang xe hoả

Bạn Trung kỳ từ giã đôi khi

Còi xe dứt khúc biệt ly

Biên Hoà, Thủ Đức coi thì đã Nam

Mãi đến Tý mười năm đã đúng

Giời còn xuân, ai cũng chưa già

Nào đâu cảnh khuất, người xa?

Non xanh hoa thắm mà ta một mình!

Xem thêm:  Thương nữ - Song Nhất Nữ

Xuân hồ hết, mối tình vướng vít

Mượn bút hoa ngồi viết nên thơ

Nước non còn nhớ người xưa?

Bạn tình còn nhớ bây giờ cố nhân?

Ngày xuân nhớ xuân

Bính Tý sang, mà Ất Hợi qua

Đổi thay cũ mới khắp gần xa

Vui xuân thiên hạ bao nhiêu kẻ

Ngồi nhớ xuân xưa hoạ có ta

Xuân xưa nhớ lúc ta lên năm

Vỡ lòng đi học, phố thành Nam

Học sách ba chữ, thơ năm chữ

Đến sách Dương Tiết vừa hết năm

Xuân xưa đến lúc ta lên sáu

Học sách Luận Ngữ đọc láu táu

Ở nhà Hà Nội, phố Hàng Bông

Bốn tám, đến nay còn nhớ số

Cuối năm lên sáu ta về Khê

Đà giang, Tản lĩnh, nước non quê

Sách nho học Truyện, lại học Sử

Quốc ngữ cũng mới làu a b

Xuân xưa bẩy, tám, chín, mười tuổi

Văn chương ta mới làm câu đối

Đến xuân mười một, học làm thơ

Xuân mười bốn tuổi, văn đủ lối

Đà giang nước chẩy, Tản mây bay

Mười bốn xuân qua trải tháng ngày

Hết xuân mười bốn từ Khê Thượng

Về học phủ Quảng, gần Sơn Tây

Quảng Oai vừa trải bốn xuân dư

Xuân, mỗi ngày cao, học cũng như

Cuối xuân mười chín, ra Hà Nội

Học trường Quy thức, đường Gia Ngư

Hà thành qua trải một đôi xuân

Học chẳng cao thêm cũng rộng dần

Mới học Pháp văn từ lúc ấy

Ấy năm Thành Thái sang Duy Tân

Xuân xưa đến tuổi ta hai mươi

Phủ Vĩnh cầm thư quẩy gánh chơi

Hán học, Pháp văn, kiêm giảng tụng

Ba gian nhà cỏ bóng giăng soi

Sang xuân hăm mốt học đi thi

Thi tại trường Nam, lọt một kỳ

Kỳ luận hỏng vì vua Hạ Võ

Hỏng thi càng học để đi thi!

Xuân hăm bốn tuổi thi ấm sinh

Tên đỗ thứ ba đăng nhật trình

Hậu bổ thi luôn, hỏng vấn đáp

Chữ Pháp thất bại trường công danh

Xuân qua thu lại, lại đi thi

Nam Định bay luôn đệ nhất kỳ

Càng học để thi, thi cứ hỏng

Thi tàn, học cũng tàn theo thi!

Ngày xuân thấm thoát nghĩ như thoi

Cái học năm xưa đã cũ rồi

Học cũ đi, mà xuân lại mới

Thơ xuân nhớ lại viết mà chơi

Ngày xuân thơ rượu

Trời đất sinh ta rượu với thơ

Không thơ không rượu sống như thừa

Công danh hai chữ mùi men nhạt

Sự nghiệp trăm năm nét mực mờ

Mạch nước sông Đà tim róc rách

Ngàn mây non Tản mắt lơ mơ

Còn thơ còn rượu còn xuân mãi

Còn mãi xuân còn rượu với thơ

Ngày xuân tương tư

Trách cái tầm xuân nhả mối tơ

Làm cho bối rối mối tương tư

Sương mù mặt đất người theo mộng

Nhạn lảng chân giời kẻ đợi thư

Nghìn dậm dám quên tình lúc ấy

Trăm năm còn nhớ chuyện ngày xưa

Tương tư một mối hai người biết

Ai đọc thơ này đã biết chưa?

(tự hoạ bài trên ra theo xuôi vần)

Trách quẩn con tầm với sợi tơ!

Nhớ ai? mà lắm nỗi sầu tư

Muốn đi tửu quán chừng không bạn!

Ngó lại văn đàn cóc có thơ

Tóc bạc đã nên ông cụ thế

Đầu xanh còn nhớ bạn tình xưa!

Thuyền nan sông cái con tầu bể

Bờ bến nào đâu đã đến chưa?

(hoạ bài trên đây theo ngược vần)

Hỡi giống đa tình đã biết chưa?

Tơ tầm vương mãi tự ngày xưa

Gió mưa bốn bể hồn theo bạn

Vàng ngọc trăm năm túi nặng thơ

Lửa đốt lòng son câu thế sự

Gương soi tóc trắng nỗi sầu tư

Thuyền nan sóng đánh, tầu than hết

Giương cột, dây buồm: một sợi tơ!

Ngẫu hứng

I

Hôm qua chửa có tiền nhà

Suốt đêm thơ nghĩ chẳng ra câu nào!

Đi ra rồi lại đi vào

Quẩn quanh chỉ tốn thuốc lào vì thơ!

II

Tiền nhà nay đã đóng rồi

Ta pha ấm nước, ta ngồi ngâm nga

Bây giờ thơ mới nghĩ ra

Hồn thơ quanh quất bút hoa đêm trường

III

Ước sao tháng tháng sẵn tiền

Tiền nhà cứ tháng ta liền đóng ngay

Rồi ra thơ nghĩ mới hay

Tri âm ai đó mới say vì tình

Trên đây là những bài thơ hay của nhà thơ Tản Đà mà chúng tôi muốn giới thiệu với bạn. Thông qua các bài thơ này chúng ta có thể hiểu được tại sao vai trò của ông lại được đánh giá cao như vậy. Thậm chí trong Thi nhân Việt Nam, Hoài thanh Hoài Chân đã đặt ông lên ngồi ghế “chủ súy” của hội Tao Đàn và cũng chính là người đã có những cống hiến quan trọng cho việc mở lối thi ca Việt Nam bước vào một giai đoạn phát triển mới.

Theo Thuvientho.com

Check Also

Những bài thơ hay về hoa cúc họa mi

Những bài thơ hay về hoa cúc họa mi

Hoa cúc họa mi còn được gọi là hoa cúc dại hay là hoa cúc …