Thư viện thơ
Hoàng Cầm được ví như một con chim vàng anh của xứ Kinh Bắc với một lối thơ tha thiết, nồng ấm về quê hương và những nỗi sầu đời nhân thế. Ông có nhiều trang thơ nổi tiếng nhưng chắc chắn chúng ta phải kể đến tập thơ Mưa Thuận Thành đầy cảm xúc được độc giả đánh giá cao. Hoàng Cầm đã xây dựng được cho mình một lối đi riêng được nhiều nhà thơ khác ngưỡng mộ. Đừng chần chờ gì nữa mà ngay bây giờ mình cùng nhau điểm danh những thi phẩm quý giá của nhà thơ nhe
Ánh đèn
Sương đêm
Nhiều chớp mắt vô tình
Sợi cỏ phương nào ơi
Đừng soãi tóc đứng nghiêng bờ cách trở
Làm gió vương mây gợn kín bưng trời
Mắt úa nắng đừng lẻ loi rạn vỡ
Về mắt anh thành chan chứa mưa rơi
Thương em từ hàng mi ngậm ngùi hé mở
Hồi chuông rung chiều khép lả ân tình
Thương em từ nếp áo băn khoăn đi về gõ cửa
Một căn phòng đầy tiếng lặng lời thinh
Đường anh đến tìm em tre rấp ngõ
Rừng cỏ may khâu chật áo se tơ
Vì duyên phận im lìm gài chặt cửa
Đành cỏ may giàn trấu cắn khắp thân hờ
Nẻo em lại tìm anh rừng lá dứa
Gai châm thương bằng mấy cỏ may yêu
Khi rớm máu tường vi
Làn da tê lệ ứa
Nhổ gai ngầm thẩm thấu giọt nâng niu
Anh đâu biết buồn vui nào chỉ dẫn
Tìm giọt sương lỡ hẹn mấy bình minh
Vạch tia chớp đêm mù đi lận đận
Xót xa em nhiều chớp mắt hóa vô tình.
Bâng khuâng
Lần thứ nhất gặp anh em nói
Chỉ xin làm em gái của anh
Lần thứ hai gặp em anh nói
Muốn xin em làm vợ của anh
Lần trước, anh cười chẳng nói
Lần sau, em cười quay đi.
Hôm nay
Họ xa nhau từ lâu
Còn lại tiếng mưa ngâu
Gõ nhịp giọt gianh thềm đêm vắng
Và một dòng thơ
Trang trải nợ ban đầu.
Bênh
Người mỉa em đờ… ấy đấy ru?
Cười toe nói toét toạc sương mù
Tàn canh đứng…
Rạng đông vừa lọt
Cửa khép hờ toang hoác gió thu
Thì vâng!… em xin đừng lặng thinh
Da hồng tóc óng mỏng đường sinh
Đào nhung cánh lụa kiềng soi nắng
Gió cấp ba thổi méo thân hình
Bừng cơn sốt đến giường nan lệch
Trăng nửa mùa thay gió đỏ tơi
Phong thấp em tìm đâu thuốc chữa
Vào tim dao khía bịa ra cười
Từ đó môi em đuôi ớt ngậm
Hai gò tịch mịch má hồng ngâm
Mua son đắt rẻ tùy phiên chợ
Phấn mốc nhồi quanh ngọc chuốt thầm
Cột đèn phố Zét hẹn duyên Tê
Lại cuối vườn Thờ ngóng dáng Bê
Ngày ve đêm vãn mười cơn gió
Mười cái ô trần nghiêng ngửa mê
Lĩnh tía hoa thâm kín sự đời
Thèm vui xao động phố phường ơi
Chiều em chưa nhắp bia bèo bọt
Ai đã nhờn đưa mắt thịt ôi
Lũ lượt ngày đi xám lạnh dần
Mùa nào đất lạ cũng thanh tân
Em run ngực lép tê chân bước
Đi quá đông già chẳng thấy xuân
Ấy đấy là em. ấy thế oan
Trở về quê quạnh lánh mây tàn
Đàn treo chéo mộng dây dơ dáng
Cố nảy tình tang mấy phím hoang
Thôi em xin tắt cơn cười nghẹn
Nỗi nhục ngồi cao hơn nỗi đau
Em cậy người thơ vườn ổi cũ
Gửi bùa mê lịm lúc say nhau.
Chùa Hương
I.
Em trẩy chùa Hương phía Giải oan
Mắt nghiêm màu Phật chật đò ngang
Phải cô công chúa con vua Lí
Khép áo kinh kì mấy cửa hang?
Đã hẳn đi tìm mây ngũ sắc
Trập trùng đá động biếc thời gian
Gót chân hết lạnh đường tiên cảnh
Bỗng lạc vào đâu buốt ngực tràn?
Chuông sớm có nghiêng về mộng cũ
Nhường em vướng tóc sợi mây xa?
Bàn tay chắp cánh chừng nguôi nhớ
Sao buộc làn hương thoảng lướt qua?
Em ngủ về đâu chùa Cửa Võng
Bến Trong bến Đục bến nào xa?
Với ai em nói đêm mê ấy
Sao tiếng đau em động khói nhoà?
II.
Anh trẩy chùa Hương phía xót thương
Bến Trong bến Đục nửa chia đường
Thiên Trù chợt lắng chuông buông tím
Bỗng gặp em nằm đắp khói sương
Em hỏi sao anh cứ đến tìm?
Thuyền nào đưa lối chật khoang tim?
Nhưng anh nín lặng dìu em bước
Lên hết bầu xuân tiếng mõ chìm
Anh hái mơ chùa cả chín xanh
Chua bừng men nhớ đắng đôi cành
Nhân gian là thế sao thành mộng?
Ngơ ngác chùa Trong em vắng anh
Anh giải oan em chẳng hết oan
Suối khuya cắt xé tiếng kêu than
Hỏi em xứ Phật nào yên tĩnh?
Em gượng cười soi bóng đá vàng.
III.
Nửa đêm mùng bảy lặn trăng non
Anh hẹn em về cõi sáng hơn
Cầm tay em lạnh đưa đi mãi
Mê mải rừng mai thấp thoáng hương
Ôm em đỉnh núi sao buông thấp
Hai ngực hoà tan một tiếng chuông
……
Tỉnh ra đắng chát tràn môi cháy
Em đâu rồi?
Vãn hội chùa Hương.
Chuyện cô đơn
Vu quy bừng xóm trống trơn
Mối vách mách nhiều chuyện ấy
Nàng dâu nhện múa chập chờn
Lật sấp mặn nồng gối nguội
Động phòng cưỡng gió ôm hôn
Rủ mưa lồng chăn lẻ chiếc
Đắp kín đồi khe nhớ tiếc
Phập phồng bóng động nguồn cơn
Nàng mây cầm mảnh trăng liềm
Cắt rốn nỗi buồn mới đẻ
Sinh đôi… Bế chị bồng em
Xin cúi mình nghe cơn giông dự báo
Sấm động tơ trời vương mắt long lanh
Nửa mảnh mây hờ
Sã cánh tìm xanh
Thành lứa đôi rồi
Âu yếm rất em anh
Dáng thơ
Thuở ấy Chị chưa về thơ Anh
Áo tơ dính chặt bó khuôn hình
Đến khi xé lụa bừng da thịt
Ngửa mặt phù du khép gió xanh
Rung suốt dây si nhịp quá mê
Nghe nghìn thế giới trượt ghềnh V
Lung liêng hồn liệng quỳ khe núi
Van suối trần tâm khép nép về.
Anh đứng đây là đâu
Anh đứng đây là đâu
Em cười như lá mỏng
Khép cửa vào chiêm bao
Anh đứng đây từ đâu
Em nói như gió nghẹn
Chiều nghiêng mây Thị Mầu
Anh đứng đây về đâu
Em nhìn như mưa trắng
Năm năm bay ngang đầu
Anh đứng đây vì đâu
Đi bên em
Hỡi em khua guốc ưu phiền
Chìm trong mặt đá nét hiền dáng quê
Trăng đêm qua chẳng nhớ về
Áo mong manh cởi chiều mê mải sầu
Em đi chân lạnh từ đâu
Chắt chiu quấn lụa càng đau ruột tằm
Nhớ em gió nhẹ nhàng thăm
Em đau sao ruỗi dáng nằm nhẩn nha
Tiếng cười hay tiếng xót xa
Tiếng yêu hay tiếng khóc òa vì thương
Em chia khế ớt tẩm đường
Môi tê hé gọi mười phương ngọt ngào
Hàng mi em rớt ánh sao
Em đi chân đất khuất vào cõi anh.
Gọi đôi
Cùng Em ngửa mặt lên xanh
Lá thông kim tỏa đôi mình ươm gai
Tê tê ngực nở bồi hồi
Gió thơm tóc cuốn nắng cười Em chi
Dưới kia sông chẳng quay đi
Mười hai tuổi cũ biết gì Chị ơi
Một con bướm lửa đậu môi
Hai nhành hoa lửa chia đôi tay cầm
Ba tầng mây lửa trầm ngâm
Bốn con chim lửa đậu nhầm cỏ hoang
Trời quê Em vẫn thênh thang
Chiều mê bến lịm bàng hoàng chớp đông.
Em cầm lấy cõi mưa nhung
Miên mang tơ óng xuôi vùng khe sâu
Em ngồi đâu Chị đứng đâu
Bỗng dưng hai đứa hai đầu hư không
Em cầm được cõi mưa nhung
Mờ chênh gối Chị đôi dòng vu vơ
Em chìm chưa? Chị nổi chưa?
Bỗng dưng hai đứa hai bờ tháng năm
Đêm qua hỏi có trăng rằm
Đêm nay ai biết nơi rằm trăng thu
Em mê ru Chị mộng du
Đêm qua tàn lại thêm ngờ đêm mai
Áp môi bỏng cõi mưa dài
Khát thêm từng trận khát hoài tuổi xưa
Em về chưa? Chị đến chưa?
Bỗng dưng hai đứa khóc mờ đêm trăng
Chị đây có phải Em chăng
Em đâu có thật Em rằng Chị không
Xiết tay kết một vô cùng
Lơi tay lại vẫn đôi dòng lửng lơ
Song song có gặp bao giờ
Hai dòng lệ chảy, hai bờ sông trôi
Mưa nhung áp má bồi hồi
Nghe khô từng sợi mưa dài lặng im
Em không nổi, Chị không chìm
Chị tung gió tím, Em tìm sang xuân
Nằm trong mắt bão tuyệt trần
Mưa nhung tung cánh trắng ngần…
Em bay…
Khấn hương hồn con gái
Con đi xa về phía ấy
Bao năm già trước tuổi
Một đồi thông
Dòng chữ cuối:
Yên Kỳ
Đứa con trai cứ thoai thoai
Cười nói
Bên lề đường
Đánh bi
Hòn bi ve lia tia máu rọi
Cứ thẳng đường lăn đi
Nó đá bóng
Hình như bong bóng xà phòng
Cọng rơm khô tung quả cầu nhiễu sắc
Cười ngoan không
Mà khóc có hư không
Con đi xa về gần
Trang đời khô nước mắt
Quê Tản Đà
Người bán than khóc hão Chiêu Quân
Cỏ viết chữ ngút trang âm
Khó đọc
Tà áo hương mê
Xua con đi nhanh
Đi nhanh đầu ghềnh
Đi nhanh cánh bướm
Con về ngày giỗ bày cỗ trăng rằm
Đứa chồng thì xóa hết nơi vợ nằm
Đứa con thì quên nơi mẹ giặt chiếu
Ở Yên Kỳ sao con vẫn thiếu
Một nơi nằm yên
Mấy kỳ nguôi quên
(Khấn hương hồn con gái Bùi Hoàng Yến)
Một phương
Bao năm và mấy phương
Cứ thương thầm nhớ vụng
Gió thốc bao dặm đường
Sao em còn chập chững
Theo mây chiều lững thững
Lũy tre gầy nhuốm sương.
Mấy phương và bao năm
Sợi tóc đã sa sầm
Nét gầy lây nét trắng
Đã mấy bùi mấy đắng
Sao em còn đăm đăm
Trên trang tình phẳng lặng
Nói những gì biệt tăm
Vẽ bóng gì đi vắng
Trên bức tường không câm.
Tóc li thân sao Hôm
Mắt cưới tròn sao Mai
Sao em không thở dài
Khi khăn vuông buông lạnh
Những đêm dài trĩu vai
Nến khuya loang vũng máu
Vùi chuông giờ mười hai
Chỉ một phương trăng rằm
Biết em đang gọi thầm
Khi sao Mai rực sáng
Anh biết đường sang thăm
Chỉ một phương một lòng
Vỗ yen nguôi sóng gió
Miệng em cười lấp ló
Trong ửng hồng bên sông.
Mưa chiều nắng chếch
Mưa chiều nắng chếch
Tình nuột bến son
Hẳn còn vướng tội
Tóc cước măng non
Bi bô bé con
Thay màu nóng lạnh
Thức ngủ hao mòn
Ngày xanh tuổi trắng
Tâm sáng mắt lòa
Nhìn kim đáy giếng
Ngón tay chạm hờ
Sợi cỏ đau điếng
Khát em đầy miệng
Bập bồng phun mưa
Quên đi nỗi mình
(nói vô lý vậy)
Còn duyên gặp tình
Hết duyên chống gậy
Nẻo về hư linh
Mưa chiều nắng chếch
Về phía không em
Tội tình đi chệch
Về phía trăng lên
Chân mây xô lệch
Những mùa không tên
Ngày giỗ
Nhớ em từ một đường khâu
Hai năm vai áo toạc đau xé lòng
Nhớ em từ miếng cơm không
Hai năm bát mẻ đũa còng chia nhau
Em ở đâu? Tôi ở đâu?
Hai năm cỏ bén rễ sâu trên mồ
Đi thăm bụi đất chiều mưa
Giun kêu thăm thẳm cứ ngờ tiếng em
Về đâu tiếng nói em hiền
Thảo thơm biền biệt điệu kèn hư vô
Tôi còn sống gửi ở nhờ
Cõi thơ có phút nào ngơ tội tình
Nghiệp oan từ thuở sơ sinh
Gọi nguồn dương chảy đến mình biển âm
Em đi một loáng trăm năm
Nơi đâu em ngủ tôi nằm lênh đênh
Đầu nghiêng gối nặng tay mình
Chợt rung mắc áo dáng hình cheo leo
Về khuya mê bóng bóng theo
Nhìn chênh thế kỉ bóng vèo qua mi.
Ngẩn ngơ
1.
Đêm phương Bắc khi sao hôm nhẹ khóc
Hương tím em về đậu giữa trang thơ
Thả cô đơn gió xanh lùa mái tóc
Dìu em đi từng bước ấm sương mờ
Ngày em ngủ bến mi anh nắng đọng
Chiều em đi không quá một vòng tay
Tối em về gió ru em vỗ sóng
Trên ngực tròn hương tím thức đêm say
2.
Bỗng giã biệt. Em không buồn khóc nữa
Trời phương Nam hối hả trận mê cười
Đài hương tím bỗng uốn hình nở rộ
Những bông gì chao chát rụng lung lơi
Anh gió xanh tìm em đâu – Sợi tóc
Đã sang mùa… Biền biệt những chiều mưa
Trong náo động đô thành ta gạn lọc
Tiếng trong ngần suối Bắc gọi em xưa
3.
Nhiều nửa đêm chợt bồng bềnh giọng hát
Thoảng đài hoa tím đậu mắt treo ghềnh
Ta bật dậy và lạ lùng kinh ngạc
Ô hoa vàng! Quay úp mặt buồn tênh
Em thay tím vì phương Nam lửa đỏ
Chiều nơi đây không lặn cõi sương lam
Hay bởi hồn xanh vụng về tuổi nhỏ
Để sắc vàng choáng ngợp cả nhân gian
4.
Em không nói. Chiều nay không bóng tím
Tiếng xe đời thét gọi mưa sa
Gió nguyên hình. Đêm mê gì ngất lịm
Trăng Tây Hồ sao tuyệt mù xa
Em không đến. Thế là anh đã ngủ
Ngậm hình em lá ngọt tím môi chì
Em xa quá. Anh càng xa nữa
Cười ngây qua phố ngợ ngàng đi.
Tìm
Ngày tôi mới biết em
Em đã già trước tuổi
Những loài hoa nở đêm
Thường biết chờ biết đợi
Ngày tôi chợt biết tin
Em lấy chồng lần cuối
Lan hương đêm biết gọi
Những người tình xa nhau
Cứ tìm rồi sẽ tới
Mai sau… rồi mai sau…
Biết tìm em ở đâu
Trong chiều dâng vời vợi
Ai biết chờ biết đợi
Bằng nắng pha cạn màu
Em đi thì đến đâu
Gặp gió nào cũng hỏi
Chuyện ngày xưa mở đầu
Em lấy chồng lần cuối
Em đi thì đến đâu
Phòng khuya nào le lói
Mở khuôn trăng hồng hào
Khép cánh màn xanh xao
Biết tìm em ở đâu
Lan hương đêm cứ gọi
Những người thương thương nhau.
Trước sau
Năm ấy mẹ qua đời
Tết đến nhà ứa lạnh
Khói Văn Điển chơi vơi
Thức đầu giường đêm quạnh
Nhớ mẹ anh nằm khóc
Em xa bẵng tiếng cười
Đuổi xuân đi xoã tóc
Lược bỏ gương mồ côi
Năm sau anh cưới vợ
Năm nữa em lấy chồng
Tết đến nhà chật chỗ
Xuân rủ hương nằm chung
Mỗi năm thêm một thoáng
Anh sinh gái đầu lòng
Rồi tháng nào cuối đông
Em lo chăm nằm cữ
Bé má hồng bụ sữa
Bé mắt đen tròn thơ
Lược về xuôi tóc lụa
Lưng thon hình xuân xưa
Anh xoa tóc con gái
Hương ấm lùa kẽ tay
Em bồng bế con trai
Trĩu thơm mùa bưởi ngọt
Chợt ngước lên ban thờ
Ảnh mẹ nghiêm hương khói
Một lá vàng chẳng nói
Nghìn chồi xuân không lời
Từ nguồn đến biển
Sau chuyến đi xa lần thứ nhất
Anh về
Hỏi em sao còn búp nõn
Miệng cười dạy bé nằm mê?
Nhìn mắt anh ao mưa nhòe nắng
Em nói:
Vì em mới biết yêu anh
Sau chuyến đi xa lần thứ ba
Anh về
Hỏi sao em phơi phới rừng sơ sanh
Mắt trong lòng sáng,
rạng đông quê?
Nhìn nếp nhăn vầng trán anh
ngang tầm bão biển
Em nói:
Vì em chỉ biết có anh
Sau chuyến đi xa lần thứ chín
Anh về
Sao tơ tình em càng óng mịn
Môi thơm mận tía vườn quê?
Nghe tóc anh xào xạc lũy tre mờ khói tím
Em nói:
Vì anh ơi mình đã biết xót thương mình.
Vợ liệt sĩ
Anh ơi
Đường quê mình dăng hương tám đỏ
Khép ổ rơm mùa dăng tóc tám xoan
Em quây sân vuông cót tròn nếp quýt
Em nung gạch già thuyền ngả bến than
Giáp hạt tháng ba em bưng rế lớn
Nồi mùa em dâng mật sớm khoai vùi
Hun hút ngõ xanh lộng mùi bắp nướng
Bếp vẫn hồng than cời khúc sắn lùi
Hàm răng nuột nà xít xa tiếng mía
Vú xuân đường phèn căng bưởi Nga My
Môi hè thạch non hé dưa hấu tía
Cốm sen cuối cành gói lá đài bi
Tàu cọ em che đàn gà mới nở
Em vực bê vàng lửng dáng chiều xanh
Đắp con đê quai sóng soài đất đỏ
Trận mưa vừa rồi không rụng hoa chanh
Năng suất tháng mười năng suất tháng năm
Trang báo ước ao ngạt ngào gạo dự
Anh đi xa em mới biết nói thầm
Đường đê chợ Trằm sang mùa tu hú
Con én đầu hồi hôm qua nằm cữ
Én đực tha mồi chín quả linh lăng
Vỏ linh lăng tí tách chỗ em nằm
Em đếm từ mười… năm… lại thêm năm
Một tay em che ngọn đèn bạt gió
Một tay quấy nồi cám lợn kê vàng
Như đêm đêm tay kia ôm bé ngủ
Tay này thắp hương… dế thức quanh tường
Mai hửng nắng cởi áo con bò khoang
Nước sông máng mới về hẳn mát
Đồng lộng gió khối mây đen chưa tan
Em mê xem tia chớp xanh rạch nát
Anh ở đó chớp rọi hình cây thông
Em ở đây sông trong chiêm ra đòng
Từ ngày anh đi chồng em đã mất
Em chỉ còn anh trời quê mênh mông
Lũ lụt qua rồi mắt em vẫn trong
Vụ gặt vừa xong má em thêm hồng
Gió bấc về rồi anh có về không
Ngõ nối mưa liền ướt áo anh không?
Xa…
Khóc L.H.Y.
I.
Nắng động bên giường lay tỉnh giấc
Lại rơi vào quạnh quẽ đêm qua
Đâu như mắt chợp mê gì vậy
Xa rồi… hôm qua… em đã xa
Mạng nhện lung lưa bên cửa sổ
Chim gì lảnh lót dãy tường rêu
Bấy nhiêu lá úa rơi ngơ ngác
Đo một giờ em xa bao nhiêu
Sợi tóc ngủ lâu màu gối lạnh
Nửa đêm qua thoi thóp cựa mình
Cõi đời loáng thoáng em về đấy
Tóc quấn vờn quanh kiếp ảo sinh
Thế nghĩa là em thực hóa mơ
Tưởng như em chẳng sống bao giờ
Em đâu? Ai xé hồn muôn mảnh
Tiếng mối tường bên xé tiếng mưa.
II.
Em đi rồi bỏ lại ngày đêm
Anh vỗ niết bàn ran đất lạnh
Là em nằm đấy – chết dài thêm
Em đi rồi để lại hương hoa
Nặng ngang đá tảng đè giun dế
Bồng tóc em vương bốn góc nhà
Em đi rồi để lại hư vô
Chiếc lá tre khô bềnh mặt sóng
Là tìm anh gợn bén quanh mồ.
III.
Đêm đêm hương khói ngày không nói
Trang giấy vùng âm đắp ấm êm
Ai khấn gọi gì qua mộ chí
Trời sao nuốt nghẹn khối u mềm
Bong bóng xà phòng thuở bé chơi
Sắc màu rực rỡ phút buông lơi
Em đi vỡ vụn bao nhiêu nắng
Về cõi nào đây chắp kiếp người.
Xanh xưa
berceuse)
Gửi Ph. Q.
Thương em sóng cuốn mà quên
Dọc đê toàn ớt chỉ thiên tía hồng
Đôi ba năm khép một vòng
Vòng cay xé lưỡi mắt ròng tuổi mưa
Chợt nghe sông cạn bao giờ
Đắng cay đứng sững mấy bờ nhân duyên
Đáy bùn quẫy mạnh ngó sen
Hỡi ơi! Sông Sở sông Tiền đó chăng?
Sương mù đóng chắc giá băng
Vùi trong trắng… xóa vĩnh hằng thơ ngây
Để em đau nỗi riêng này
Chỉ thiên cứ mọc ngón tay nguyện thề!
Thôi em! Cỏ mịn chân đê
Anh đưa em nhẹ gót về xanh xưa
Chỉ tay xuống đất làm mưa
Mát chân em khoả lững lờ nguồn xuân
Tan rồi hạt bụi ái ân
Vướng mi em một đôi lần… phải không?
Hoàng Cầm đã đưa vào thơ cả một thế giới Kinh Bắc với con người, cảnh vật và đời sống văn hóa vừa sống động, chân thực huyền diệu. Thế giới Kinh Bắc ấy đã làm nên vẻ đẹp thẩm mỹ cho thơ ông. Đọc thơ ông giúp ta thấm thía thế nào là bản sắc dân tộc mạnh mẽ. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết này của chúng tôi!
Theo Thuvientho.com
